UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

dostrzec

Chronologizacja

SPXVI, SL: dostrzedz, SWil: dostrzedz, SJPWar, SJPDor, SJPSz, SJPDun, ISJP, PSWP, USJP

Pochodzenie

Zob. strzec

1. we mgle

Definicja

zobaczyć coś, co nie jest dobrze widoczne

Wymowa

[dostszec] lub pot. [dosczszec] lub pot. [doszczszec]

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Budowa i funkcjonowanie ciała ludzkiego zmysły

Relacje znaczeniowe

	synonimy:	dojrzeć, doślepić
	hiperonimy:	zobaczyć

Połączenia

dostrzec błysk, cień, księżyc, napis, sylwetkę, ślad, światło, twarz, znajomych; faul; podobieństwo
dostrzec kątem oka
dostrzec na ekranie, na niebie, na stole, na twarzy, na zdjęciu
dostrzec przez lornetkę, przez okno
dostrzec kogoś w tłumie; coś w czyichś oczach, kogoś/coś w lusterku; w ciemnościach, w mroku; w porę
dostrzec coś z ukrycia
nagle, późno, wreszcie dostrzec
próbować dostrzec

Cytaty

	Sadowiąc się za stołem, dostrzegł na ścianie prostokątny ślad po fotografii. źródło: NKJP: Piotr Zaremba: Plama na suficie, 2004
	Na odgałęzieniu drogi, wiodącej do lasu, dostrzegli świeże ślady opon ciągnika. źródło: NKJP: S. Żagiel: Polowanie na Bobra, Tygodnik Ciechanowski, 2006-01-02
	Błysk tej ogromnej eksplozji można było dostrzec przez zwykłą lornetkę, choć nastąpiła ona na drugim końcu Wszechświata, aż 10 mld lat świetlnych od Ziemi. źródło: NKJP: Piotr Cieśliński, Bohdan Paczyński: Nie potrafimy sobie wyobrazić tak dużej katastrofy, Gazeta Wyborcza, 1999-03-26
	Wystarczyło na chwilę wytężyć wzrok, by dostrzec, że poszycie kadłuba zrobione jest z arkuszy grubej tektury falistej, oklejonych błyszczącym sreberkiem. źródło: NKJP: Magdalena Tulli: Skaza, 2006
	Nie wiem, kiedy nas wyprowadzili. Kątem oka dostrzegłem, jak żona płacze, ktoś wepchnął mnie do samochodu. źródło: NKJP: Majka Lisińska-Kozioł: Człowiek z zajezdni, Dziennik Polski, 2000-03-31

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	dostrzegę	dostrzeżemy
2 os.	dostrzeżesz	dostrzeżecie
3 os.	dostrzeże	dostrzegą

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	dostrzegłem +(e)m dostrzegł	dostrzegłam +(e)m dostrzegła	dostrzegłom +(e)m dostrzegło	dostrzegliśmy +(e)śmy dostrzegli	dostrzegłyśmy +(e)śmy dostrzegły
2 os.	dostrzegłeś +(e)ś dostrzegł	dostrzegłaś +(e)ś dostrzegła	dostrzegłoś +(e)ś dostrzegło	dostrzegliście +(e)ście dostrzegli	dostrzegłyście +(e)ście dostrzegły
3 os.	dostrzegł	dostrzegła	dostrzegło	dostrzegli	dostrzegły

bezosobnik: dostrzeżono

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		dostrzeżmy
2 os.	dostrzeż	dostrzeżcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	dostrzegłbym bym dostrzegł	dostrzegłabym bym dostrzegła	dostrzegłobym bym dostrzegło	dostrzeglibyśmy byśmy dostrzegli	dostrzegłybyśmy byśmy dostrzegły
2 os.	dostrzegłbyś byś dostrzegł	dostrzegłabyś byś dostrzegła	dostrzegłobyś byś dostrzegło	dostrzeglibyście byście dostrzegli	dostrzegłybyście byście dostrzegły
3 os.	dostrzegłby by dostrzegł	dostrzegłaby by dostrzegła	dostrzegłoby by dostrzegło	dostrzegliby by dostrzegli	dostrzegłyby by dostrzegły

bezosobnik: dostrzeżono by

bezokolicznik: dostrzec

imiesłów przysłówkowy uprzedni: dostrzegłszy

gerundium: dostrzeżenie

rodzaj gramatyczny: dk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	dostrzeżenie	dostrzeżenia
D.	dostrzeżenia	dostrzeżeń
C.	dostrzeżeniu	dostrzeżeniom
B.	dostrzeżenie	dostrzeżenia
N.	dostrzeżeniem	dostrzeżeniami
Ms.	dostrzeżeniu	dostrzeżeniach
W.	dostrzeżenie	dostrzeżenia

imiesłów przymiotnikowy bierny: dostrzeżony

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	dostrzeżony	dostrzeżony	dostrzeżony	dostrzeżone	dostrzeżona
D.	dostrzeżonego	dostrzeżonego	dostrzeżonego	dostrzeżonego	dostrzeżonej
C.	dostrzeżonemu	dostrzeżonemu	dostrzeżonemu	dostrzeżonemu	dostrzeżonej
B.	dostrzeżonego	dostrzeżonego	dostrzeżony	dostrzeżone	dostrzeżoną
N.	dostrzeżonym	dostrzeżonym	dostrzeżonym	dostrzeżonym	dostrzeżoną
Ms.	dostrzeżonym	dostrzeżonym	dostrzeżonym	dostrzeżonym	dostrzeżonej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	dostrzeżeni	dostrzeżeni	dostrzeżone	dostrzeżone
D.	dostrzeżonych	dostrzeżonych	dostrzeżonych	dostrzeżonych
C.	dostrzeżonym	dostrzeżonym	dostrzeżonym	dostrzeżonym
B.	dostrzeżonych	dostrzeżonych	dostrzeżonych	dostrzeżone
N.	dostrzeżonymi	dostrzeżonymi	dostrzeżonymi	dostrzeżonymi
Ms.	dostrzeżonych	dostrzeżonych	dostrzeżonych	dostrzeżonych

odpowiednik aspektowy: dostrzegać

Składnia

Rz_osobowy	+	dostrzec	+	KOGO/CO
Rz_osobowy	+	dostrzec	+	że ZDANIE \| ZDANIE PYTAJNOZALEŻNE

2. problem