Chronologizacja
W postaci: lij
1. po uderzeniu
Definicja
Pochodzenie
psł. *lějь 'przyrząd do lania, polewania'
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK I PRZYRODA Ziemia ukształtowanie terenu
CZŁOWIEK I PRZYRODA Niebo i wszechświat gwiazdy i planety
KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii kształty i figury
Połączenia
- głęboki, ogromny, wielki; czarny lej; lej bombowy, depresyjny, krasowy, powybuchowy
- lej depresji
- lej po bombie, po pocisku, po wybuchach; lej w ziemi
- lej powstał, utworzył się
Cytaty
|
W wyniku eksplozji [...] powstał znaczny lej w ziemi, uszkodzona została linia energetyczna oraz wyleciały szyby w oknach pobliskiego domu oraz szklarni. źródło: NKJP: Eksplodował niewypał, Dziennik Polski, 2000-07-18 |
|
|
Siedliśmy z Saszą na brzegu głębokiego leja po bombie, spuściliśmy nogi [...]. źródło: NKJP: Wiesław Myśliwski: Widnokrąg, 1996 |
|
|
Odpoczywaliśmy dopiero na polanie, w jednym z suchych, piaszczystych lejów bombowych. źródło: NKJP: Radosław Kobierski: Harar, 2005 |
|
|
Saperzy świetnie znają teren, w niektórych miejscach naznaczony lejami. Znaleźć tu niewybuch to żadna sztuka. źródło: NKJP: Żyła złota, Nowiny Raciborskie, 2003-01-29 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: m3
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | lej |
leje |
|
| D. | leja |
lejów |
|
| C. | lejowi |
lejom |
|
| B. | lej |
leje |
|
| N. | lejem |
lejami |
|
| Ms. | leju |
lejach |
|
| W. | leju |
leje |
2. powietrza
Definicja
Pochodzenie
psł. *lějь 'przyrząd do lania, polewania'
Kwalifikacja tematyczna
KATEGORIE FIZYCZNE Ilość, liczby i liczenie ogólne określenia ilości
KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii kształty i figury
CZŁOWIEK I PRZYRODA Pogoda zjawiska atmosferyczne
Połączenia
- powietrzny, wirujący lej
- lej powietrza, trąby powietrznej
Cytaty
|
Wirujący lej powietrza pokonał 10,5 kilometra w kierunku południowo-wschodnim, docierając do obrzeży Nowego Targu. źródło: NKJP: Dźwiganie z gruzów, Dziennik Polski, 2001-06-02 |
|
|
[...] na granicy górnych prądów powietrza powstają leje wirujące, które sięgając powierzchni Ziemi powodują powstawanie w dolnej warstwie atmosfery cyklonów. źródło: NKJP: Alojzy Woś: Meteorologia dla geografów, 1997 |
|
|
W momencie powstania określonych warunków atmosferycznych powstają słupy zjonizowanego powietrza, przypominającego lej tornada, lecz o odwrotnie skierowanej sile. źródło: NKJP: Zagadki zbożowych kręgów, Nowiny Raciborskie, 2004-08-17 |
|
|
W leju wzburzonej wody ktoś się unosił - to długowłosy kelner, bijąc ramionami, wydostawał się ze swojego białego ubrania. źródło: NKJP: Joanna Rudniańska: Miejsca, 1999 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: m3
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | lej |
leje |
|
| D. | leja |
lejów |
|
| C. | lejowi |
lejom |
|
| B. | lej |
leje |
|
| N. | lejem |
lejami |
|
| Ms. | leju |
lejach |
|
| W. | leju |
leje |
3. duży lejek
Definicja
Pochodzenie
psł. *lějь 'przyrząd do lania, polewania'
Kwalifikacja tematyczna
CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Jedzenie i jego przygotowanie miejsca, osoby, przedmioty, sytuacje związane z jedzeniem
CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Praca materiały i narzędzia pracy
Połączenia
- blaszany lej
Cytaty
|
Tuczonym mechanicznie gęsiom wpycha się w gardło blaszany lej i sypie do żołądka tyle kukurydzy, że wkrótce mają skrajną niewydolność serca, ciężką astmę, wątrobę jak sterczący guz. źródło: NKJP: Irena Lewandowska: Zwierzęta ustaw nie piszą, Gazeta Wyborcza, 1995-05-05 |
|
|
Przemielone mięso wrzucane jest ręcznie do wielkiego blaszanego leja, skąd uformowane kotlety wpadają do gorącej żółtej mazi. źródło: NKJP: Anna Bikont: Zawiało od uśmiechów, Gazeta Wyborcza, 1992-09-23 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: m3
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | lej |
leje |
|
| D. | leja |
lejów |
|
| C. | lejowi |
lejom |
|
| B. | lej |
leje |
|
| N. | lejem |
lejami |
|
| Ms. | leju |
lejach |
|
| W. | leju |
leje |
4. pieniądz
Definicja
Noty o użyciu
Używane również jako nazwa jednostki monetarnej w Mołdawii; wówczas najczęściej z przymiotnikiem: lej mołdawski .
Warianty
- rzadziej leja
Pochodzenie
rum. leu
Forma liczby mnogiej wyrazu rumuńskiego: lei
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Finanse waluta
Relacje znaczeniowe
| hiperonimy: | waluta |
Połączenia
- rumuński lej
- kurs leja
Cytaty
|
Od kwietnia kurs leja odnotowuje niewielkie wahania - oficjalnie wynosi teraz 1688 za dolara. źródło: NKJP: Silvia Ascarelli: Rumunia musi przyspieszyć, The Wall Street Journal Europe nr 19 dodatek do Gazety Wyborczej, 1994-08-01 |
|
|
Największe zyski wśród walut tzw. rynków wschodzących w Europie gwarantuje w przyszłym roku polski złoty, turecki lir i rumuński lej [...]. źródło: NKJP: Gospodarka, Dziennik Polski, 2000-04-28 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: m2
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | lej |
leje |
|
| D. | leja |
lei |
|
| C. | lejowi |
lejom |
|
| B. | leja |
leje |
|
| N. | lejem |
lejami |
|
| Ms. | leju |
lejach |
|
| W. | leju |
leje |