UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

pogryźć

Chronologizacja

SPXVI, SJPXVII, SL, SWil, SJPWar, SJPDor, SJPSz, SJPDun, ISJP, PSWP, USJP

Pochodzenie

Zob. gryźć

1. jedząc

Definicja

gryząc, podzielić coś na wiele części i zmiażdżyć

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Budowa i funkcjonowanie ciała ludzkiego czynności i stany fizjologiczne

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Jedzenie i jego przygotowanie czynności związane z jedzeniem

CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat zwierząt zwyczaje i zachowania zwierząt

Połączenia

pogryźć jedzenie
pogryźć w pośpiechu
pogryźć dobrze, porządnie, źle
czegoś nie da się pogryźć
pogryźć i połknąć
pogryzione kawałki jedzenia, kęsy, ziarna

Cytaty

	Staranne przeżuwanie to była jedna z obsesji dziadka Bronka; kiedy byłem dzieckiem, ciągle mi tłumaczył, że źle pogryzione jedzenie zalega w żołądku, prowadząc do ciężkich chorób, a nawet do śmierci. źródło: NKJP: Mariusz Ziomecki: Lato nieśmiertelnych, 2002
	Błysnął niebieskimi tęczówkami i połknął olbrzymi kawał mięsa, którego nie dało się pogryźć. źródło: NKJP: Teresa Bojarska: Świtanie, przemijanie, 1996
	Jadłem i jadłem. Źle, w pośpiechu pogryzione kęsy łykane łapczywie rozsadzały mi przełyk. źródło: NKJP: Stanisław Rusin: Pamięci pani Heleny Mochnackiej pracę tę poświęcam, prasa, 1999
	Grubym nieporozumieniem jest szaszłyk, [...] ale pierwsze skrzypce grają w tym towarzystwie połcie surowego boczku, rzecz nie do pogryzienia i trudna do przełknięcia. źródło: NKJP: Piotr Bikont, Gazeta Wyborcza,1995-08-18

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	pogryzę	pogryziemy
2 os.	pogryziesz	pogryziecie
3 os.	pogryzie	pogryzą

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	pogryzłem +(e)m pogryzł	pogryzłam +(e)m pogryzła	pogryzłom +(e)m pogryzło	pogryźliśmy +(e)śmy pogryźli	pogryzłyśmy +(e)śmy pogryzły
2 os.	pogryzłeś +(e)ś pogryzł	pogryzłaś +(e)ś pogryzła	pogryzłoś +(e)ś pogryzło	pogryźliście +(e)ście pogryźli	pogryzłyście +(e)ście pogryzły
3 os.	pogryzł	pogryzła	pogryzło	pogryźli	pogryzły

bezosobnik: pogryziono

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		pogryźmy
2 os.	pogryź	pogryźcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	pogryzłbym bym pogryzł	pogryzłabym bym pogryzła	pogryzłobym bym pogryzło	pogryźlibyśmy byśmy pogryźli	pogryzłybyśmy byśmy pogryzły
2 os.	pogryzłbyś byś pogryzł	pogryzłabyś byś pogryzła	pogryzłobyś byś pogryzło	pogryźlibyście byście pogryźli	pogryzłybyście byście pogryzły
3 os.	pogryzłby by pogryzł	pogryzłaby by pogryzła	pogryzłoby by pogryzło	pogryźliby by pogryźli	pogryzłyby by pogryzły

bezosobnik: pogryziono by

bezokolicznik: pogryźć

imiesłów przysłówkowy uprzedni: pogryzłszy

gerundium: pogryzienie

rodzaj gramatyczny: dk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	pogryzienie	pogryzienia
D.	pogryzienia	pogryzień
C.	pogryzieniu	pogryzieniom
B.	pogryzienie	pogryzienia
N.	pogryzieniem	pogryzieniami
Ms.	pogryzieniu	pogryzieniach
W.	pogryzienie	pogryzienia

imiesłów przymiotnikowy bierny: pogryziony

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	pogryziony	pogryziony	pogryziony	pogryzione	pogryziona
D.	pogryzionego	pogryzionego	pogryzionego	pogryzionego	pogryzionej
C.	pogryzionemu	pogryzionemu	pogryzionemu	pogryzionemu	pogryzionej
B.	pogryzionego	pogryzionego	pogryziony	pogryzione	pogryzioną
N.	pogryzionym	pogryzionym	pogryzionym	pogryzionym	pogryzioną
Ms.	pogryzionym	pogryzionym	pogryzionym	pogryzionym	pogryzionej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	pogryzieni	pogryzieni	pogryzione	pogryzione
D.	pogryzionych	pogryzionych	pogryzionych	pogryzionych
C.	pogryzionym	pogryzionym	pogryzionym	pogryzionym
B.	pogryzionych	pogryzionych	pogryzionych	pogryzione
N.	pogryzionymi	pogryzionymi	pogryzionymi	pogryzionymi
Ms.	pogryzionych	pogryzionych	pogryzionych	pogryzionych

Składnia

Rz żywotny

pogryźć

2. zranić

Definicja

gryząc wielokrotnie lub w wiele miejsc, zranić lub zadać ból

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat zwierząt zwyczaje i zachowania zwierząt

Połączenia

pies, rottweiler, szczur pogryzł kogoś, robactwo pogryzło kogoś, mrówki, myszy, owady, pszczoły pogryzły kogoś
pogryźć dziecko, kobietę, mężczyznę, przechodnia, właściciela
pogryźć do krwi
pogryźć po nogach
pogryźć w rękę, w twarz
pogryźć ciężko, dotkliwie, groźnie, mocno, potwornie, strasznie
pogryźć i podrapać
dotkliwe, lekkie, poważne pogryzienie
przypadek, wypadek; skutki, ślady, miejsca pogryzienia
pogryziona twarz, pogryzione nogi, ręce; osoby pogryzione

Cytaty

	Niemal w każdym pocztowym rejonie zdarzają się przypadki pogryzienia listonosza przez psa. źródło: NKJP: Grażyna Starzak: Torba pełna problemów, Dziennik Polski, 2003-07-12
	Strażacy ochotnicy [...] mieli usunąć gniazdo szerszeni. Rozwścieczone owady pogryzły ochotników. źródło: NKJP: Małgorzata Pawelec: Szerszenie atakują, Echo Dnia, 2007-08-08
	Wszystkie przypadki pogryzienia zwierząt domowych i ludzi przez zwierzęta dziko żyjące powinny być natychmiast zgłaszane pracownikom służby zdrowia lub służby weterynaryjnej. źródło: NKJP: (JS): Kolejne ogniska wścieklizny, Dziennik Polski, 2001-03-15
	Wściekliznę stwierdzono u kota należącego do mieszkanki domu przy ul. Powstańców (kot był agresywny, podrapał i pogryzł domownika). źródło: NKJP: Niebezpieczny kot, Dziennik Polski, 1998-02-07
	Wyrwawszy się student zaczął uciekać, ale został doścignięty przez właściciela psa i jeszcze jednego napastnika, którzy pobili go i skopali, a pies pogryzł mu biodro. źródło: NKJP: (PAP): Odra dzieli..., Dziennik Polski, 1998-06-06

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	pogryzę	pogryziemy
2 os.	pogryziesz	pogryziecie
3 os.	pogryzie	pogryzą

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	pogryzłem +(e)m pogryzł	pogryzłam +(e)m pogryzła	pogryzłom +(e)m pogryzło	pogryźliśmy +(e)śmy pogryźli	pogryzłyśmy +(e)śmy pogryzły
2 os.	pogryzłeś +(e)ś pogryzł	pogryzłaś +(e)ś pogryzła	pogryzłoś +(e)ś pogryzło	pogryźliście +(e)ście pogryźli	pogryzłyście +(e)ście pogryzły
3 os.	pogryzł	pogryzła	pogryzło	pogryźli	pogryzły

bezosobnik: pogryziono

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		pogryźmy
2 os.	pogryź	pogryźcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	pogryzłbym bym pogryzł	pogryzłabym bym pogryzła	pogryzłobym bym pogryzło	pogryźlibyśmy byśmy pogryźli	pogryzłybyśmy byśmy pogryzły
2 os.	pogryzłbyś byś pogryzł	pogryzłabyś byś pogryzła	pogryzłobyś byś pogryzło	pogryźlibyście byście pogryźli	pogryzłybyście byście pogryzły
3 os.	pogryzłby by pogryzł	pogryzłaby by pogryzła	pogryzłoby by pogryzło	pogryźliby by pogryźli	pogryzłyby by pogryzły

bezosobnik: pogryziono by

bezokolicznik: pogryźć

imiesłów przysłówkowy uprzedni: pogryzłszy

gerundium: pogryzienie

rodzaj gramatyczny: dk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	pogryzienie	pogryzienia
D.	pogryzienia	pogryzień
C.	pogryzieniu	pogryzieniom
B.	pogryzienie	pogryzienia
N.	pogryzieniem	pogryzieniami
Ms.	pogryzieniu	pogryzieniach
W.	pogryzienie	pogryzienia

imiesłów przymiotnikowy bierny: pogryziony

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	pogryziony	pogryziony	pogryziony	pogryzione	pogryziona
D.	pogryzionego	pogryzionego	pogryzionego	pogryzionego	pogryzionej
C.	pogryzionemu	pogryzionemu	pogryzionemu	pogryzionemu	pogryzionej
B.	pogryzionego	pogryzionego	pogryziony	pogryzione	pogryzioną
N.	pogryzionym	pogryzionym	pogryzionym	pogryzionym	pogryzioną
Ms.	pogryzionym	pogryzionym	pogryzionym	pogryzionym	pogryzionej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	pogryzieni	pogryzieni	pogryzione	pogryzione
D.	pogryzionych	pogryzionych	pogryzionych	pogryzionych
C.	pogryzionym	pogryzionym	pogryzionym	pogryzionym
B.	pogryzionych	pogryzionych	pogryzionych	pogryzione
N.	pogryzionymi	pogryzionymi	pogryzionymi	pogryzionymi
Ms.	pogryzionych	pogryzionych	pogryzionych	pogryzionych

Składnia

Rz żywotny	+	pogryźć	+	KOGO + (w + CO) \| (po + CZYM)
Rz żywotny	+	pogryźć	+	KOMU + CO

3. uszkodzić

Definicja

gryząc wielokrotnie lub w wielu miejscach, uszkodzić coś

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat zwierząt zwyczaje i zachowania zwierząt

Połączenia

myszy pogryzły coś
pogryziona fajka; pogryzione kable, pędy, worki

Cytaty

Kilka dni temu psy zaatakowały strażników miejskich. [...] Funkcjonariusze zdołali umknąć przed agresywnymi zwierzętami, ale jedno z nich pogryzło oponę radiowozu.

źródło: NKJP: Monika Synica: Stado kłopotów, Echo Dnia, 2005-04-04

Bardzo lubi gryźć i to nie tylko nasze ręce. Pogryzła już stół, krzesła, wszystko co daje się gryźć. Poza butami, bo buty chowamy.

źródło: NKJP: Piotr Kutkowski, Cichopek i Hakiel na tanecznej Eurowizji, 2007-08-08

Pewnego dnia okazało się, że [samica szynszyla] zniszczyła i pogryzła wszystkie dokumenty i papiery w biurku, by zrobić sobie z nich gniazdo.

źródło: NKJP: Hanna Jurczak-Gucwińska, Zwierzęta w moim domu, 1997

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	pogryzę	pogryziemy
2 os.	pogryziesz	pogryziecie
3 os.	pogryzie	pogryzą

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	pogryzłem +(e)m pogryzł	pogryzłam +(e)m pogryzła	pogryzłom +(e)m pogryzło	pogryźliśmy +(e)śmy pogryźli	pogryzłyśmy +(e)śmy pogryzły
2 os.	pogryzłeś +(e)ś pogryzł	pogryzłaś +(e)ś pogryzła	pogryzłoś +(e)ś pogryzło	pogryźliście +(e)ście pogryźli	pogryzłyście +(e)ście pogryzły
3 os.	pogryzł	pogryzła	pogryzło	pogryźli	pogryzły

bezosobnik: pogryziono

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		pogryźmy
2 os.	pogryź	pogryźcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	pogryzłbym bym pogryzł	pogryzłabym bym pogryzła	pogryzłobym bym pogryzło	pogryźlibyśmy byśmy pogryźli	pogryzłybyśmy byśmy pogryzły
2 os.	pogryzłbyś byś pogryzł	pogryzłabyś byś pogryzła	pogryzłobyś byś pogryzło	pogryźlibyście byście pogryźli	pogryzłybyście byście pogryzły
3 os.	pogryzłby by pogryzł	pogryzłaby by pogryzła	pogryzłoby by pogryzło	pogryźliby by pogryźli	pogryzłyby by pogryzły

bezosobnik: pogryziono by

bezokolicznik: pogryźć

imiesłów przysłówkowy uprzedni: pogryzłszy

gerundium: pogryzienie

rodzaj gramatyczny: dk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	pogryzienie	pogryzienia
D.	pogryzienia	pogryzień
C.	pogryzieniu	pogryzieniom
B.	pogryzienie	pogryzienia
N.	pogryzieniem	pogryzieniami
Ms.	pogryzieniu	pogryzieniach
W.	pogryzienie	pogryzienia

imiesłów przymiotnikowy bierny: pogryziony

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	pogryziony	pogryziony	pogryziony	pogryzione	pogryziona
D.	pogryzionego	pogryzionego	pogryzionego	pogryzionego	pogryzionej
C.	pogryzionemu	pogryzionemu	pogryzionemu	pogryzionemu	pogryzionej
B.	pogryzionego	pogryzionego	pogryziony	pogryzione	pogryzioną
N.	pogryzionym	pogryzionym	pogryzionym	pogryzionym	pogryzioną
Ms.	pogryzionym	pogryzionym	pogryzionym	pogryzionym	pogryzionej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	pogryzieni	pogryzieni	pogryzione	pogryzione
D.	pogryzionych	pogryzionych	pogryzionych	pogryzionych
C.	pogryzionym	pogryzionym	pogryzionym	pogryzionym
B.	pogryzionych	pogryzionych	pogryzionych	pogryzione
N.	pogryzionymi	pogryzionymi	pogryzionymi	pogryzionymi
Ms.	pogryzionych	pogryzionych	pogryzionych	pogryzionych

Składnia

Rz żywotny

pogryźć

Data ostatniej modyfikacji: 20.12.2009