UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

rozprzęgać

Chronologizacja

1564, Mącz

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	rozprzęgam	rozprzęgamy
2 os.	rozprzęgasz	rozprzęgacie
3 os.	rozprzęga	rozprzęgają

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	rozprzęgałem +(e)m rozprzęgał	rozprzęgałam +(e)m rozprzęgała	rozprzęgałom +(e)m rozprzęgało	rozprzęgaliśmy +(e)śmy rozprzęgali	rozprzęgałyśmy +(e)śmy rozprzęgały
2 os.	rozprzęgałeś +(e)ś rozprzęgał	rozprzęgałaś +(e)ś rozprzęgała	rozprzęgałoś +(e)ś rozprzęgało	rozprzęgaliście +(e)ście rozprzęgali	rozprzęgałyście +(e)ście rozprzęgały
3 os.	rozprzęgał	rozprzęgała	rozprzęgało	rozprzęgali	rozprzęgały

bezosobnik: rozprzęgano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę rozprzęgał będę rozprzęgać	będę rozprzęgała będę rozprzęgać	będę rozprzęgało będę rozprzęgać	będziemy rozprzęgali będziemy rozprzęgać	będziemy rozprzęgały będziemy rozprzęgać
2 os.	będziesz rozprzęgał będziesz rozprzęgać	będziesz rozprzęgała będziesz rozprzęgać	będziesz rozprzęgało będziesz rozprzęgać	będziecie rozprzęgali będziecie rozprzęgać	będziecie rozprzęgały będziecie rozprzęgać
3 os.	będzie rozprzęgał będzie rozprzęgać	będzie rozprzęgała będzie rozprzęgać	będzie rozprzęgało będzie rozprzęgać	będą rozprzęgali będą rozprzęgać	będą rozprzęgały będą rozprzęgać

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		rozprzęgajmy
2 os.	rozprzęgaj	rozprzęgajcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	rozprzęgałbym bym rozprzęgał	rozprzęgałabym bym rozprzęgała	rozprzęgałobym bym rozprzęgało	rozprzęgalibyśmy byśmy rozprzęgali	rozprzęgałybyśmy byśmy rozprzęgały
2 os.	rozprzęgałbyś byś rozprzęgał	rozprzęgałabyś byś rozprzęgała	rozprzęgałobyś byś rozprzęgało	rozprzęgalibyście byście rozprzęgali	rozprzęgałybyście byście rozprzęgały
3 os.	rozprzęgałby by rozprzęgał	rozprzęgałaby by rozprzęgała	rozprzęgałoby by rozprzęgało	rozprzęgaliby by rozprzęgali	rozprzęgałyby by rozprzęgały

bezosobnik: rozprzęgano by

bezokolicznik: rozprzęgać

imiesłów przysłówkowy współczesny: rozprzęgając

gerundium: rozprzęganie

rodzaj gramatyczny: ndk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	rozprzęganie	rozprzęgania
D.	rozprzęgania	rozprzęgań
C.	rozprzęganiu	rozprzęganiom
B.	rozprzęganie	rozprzęgania
N.	rozprzęganiem	rozprzęganiami
Ms.	rozprzęganiu	rozprzęganiach
W.	rozprzęganie	rozprzęgania

imiesłów przymiotnikowy czynny: rozprzęgający

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	rozprzęgający	rozprzęgający	rozprzęgający	rozprzęgające	rozprzęgająca
D.	rozprzęgającego	rozprzęgającego	rozprzęgającego	rozprzęgającego	rozprzęgającej
C.	rozprzęgającemu	rozprzęgającemu	rozprzęgającemu	rozprzęgającemu	rozprzęgającej
B.	rozprzęgającego	rozprzęgającego	rozprzęgający	rozprzęgające	rozprzęgającą
N.	rozprzęgającym	rozprzęgającym	rozprzęgającym	rozprzęgającym	rozprzęgającą
Ms.	rozprzęgającym	rozprzęgającym	rozprzęgającym	rozprzęgającym	rozprzęgającej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	rozprzęgający	rozprzęgający	rozprzęgające	rozprzęgające
D.	rozprzęgających	rozprzęgających	rozprzęgających	rozprzęgających
C.	rozprzęgającym	rozprzęgającym	rozprzęgającym	rozprzęgającym
B.	rozprzęgających	rozprzęgających	rozprzęgających	rozprzęgające
N.	rozprzęgającymi	rozprzęgającymi	rozprzęgającymi	rozprzęgającymi
Ms.	rozprzęgających	rozprzęgających	rozprzęgających	rozprzęgających

imiesłów przymiotnikowy bierny: rozprzęgany

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	rozprzęgany	rozprzęgany	rozprzęgany	rozprzęgane	rozprzęgana
D.	rozprzęganego	rozprzęganego	rozprzęganego	rozprzęganego	rozprzęganej
C.	rozprzęganemu	rozprzęganemu	rozprzęganemu	rozprzęganemu	rozprzęganej
B.	rozprzęganego	rozprzęganego	rozprzęgany	rozprzęgane	rozprzęganą
N.	rozprzęganym	rozprzęganym	rozprzęganym	rozprzęganym	rozprzęganą
Ms.	rozprzęganym	rozprzęganym	rozprzęganym	rozprzęganym	rozprzęganej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	rozprzęgani	rozprzęgani	rozprzęgane	rozprzęgane
D.	rozprzęganych	rozprzęganych	rozprzęganych	rozprzęganych
C.	rozprzęganym	rozprzęganym	rozprzęganym	rozprzęganym
B.	rozprzęganych	rozprzęganych	rozprzęganych	rozprzęgane
N.	rozprzęganymi	rozprzęganymi	rozprzęganymi	rozprzęganymi
Ms.	rozprzęganych	rozprzęganych	rozprzęganych	rozprzęganych

odpowiedniki aspektowe: rozprzęgnąć , rozprząc

Pochodzenie

Zob. rozprząc

1. konia

Definicja

odczepiać konia lub inne zwierzę pociągowe od wozu, sań lub pługa

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat zwierząt hodowla i opieka nad zwierzętami; człowiek wobec zwierząt

Relacje znaczeniowe

	synonimy:	wyprzęgać
	antonimy:	zaprzęgać

Połączenia

rozprzęgać konia

Cytaty

Kiedy zdjął uprząż z Biłka, koń leniwym krokiem poszedł w stronę studni. [...] Ignacy powtórzył dawną grę, którą zawsze rozpoczynał, gdy rozprzęgał Biłka.

źródło: Jarosław Iwaszkiewicz: Biłek, 1980 (books.google.pl)

Składnia

rozprzęgać

2. wagony

Definicja

rozdzielać złączone wcześniej elementy

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I TECHNIKA Urządzenia i maszyny funkcjonowanie urządzeń i maszyn

Relacje znaczeniowe

antonimy:

sprzęgać

Połączenia

rozprzęgać elementy, wagony

Cytaty

Manewrowi i ustawiacze sprzęgają i rozprzęgają pociągi.

źródło: NKJP: Wojciech Tochman: Węzeł, Gazeta Wyborcza, 1992-03-02

Składnia

rozprzęgać

3. wojsko

Definicja

książk.

wprowadzać nieporządek będący skutkiem nieprzestrzegania jakichś reguł

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Zasady współżycia społecznego zachowania i wyrażenia nieakceptowane społecznie

Połączenia

rozprzęgać ład, porządek; wojsko

Cytaty

Kryzys lat 1929-1933 splótł się [...] z kryzysem agrarnym i ogarnął wszystkie kraje kapitalistyczne. Rozprzęgał on produkcję, handel, system kredytowy i walutowy, kładł się swym brzemieniem nie tylko na barki robotników, ale rujnował również chłopstwo [...].

źródło: Seweryn Żurawicki: Zarys dziejów myśli ekonomicznej, 1965 (books.google.pl)

Mogłem zaobserwować w kilku ostatnich dniach naocznie, jak odwrót sam niszczy i rozprzęga wojsko.

źródło: Jan Zieliński: Generał Jan Jagmin-Sadowski, 1988 (books.google.pl)

Składnia

rozprzęgać

KOGO/CO

4. więzi rodzinne

Definicja

książk.

powodować, że relacje łączące ludzi przestają być silne lub bliskie

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Relacje międzyludzkie określenia relacji międzyludzkich

Połączenia

rozprzęgać więzi

Cytaty

Samowładztwo [...], rozprzęgając społeczne więzi, burząc hierarchię [...] rodzi moralną anarchię [...].

źródło: Andrzej Nowak: Jak rozbić rosyjskie imperium?, 1995 (books.google.pl)

Składnia

rozprzęgać

Data ostatniej modyfikacji: 15.11.2024