Chronologizacja
1. zjawiska atmosferyczne
Definicja
Pochodzenie
psł. pogoda 'pogoda 'zgoda; odpowiednia pora, ładny czas, ładna pogoda'
Zob. pogodzić
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK I PRZYRODA Pogoda
Relacje znaczeniowe
| synonimy: | aura |
Połączenia
- dobra, cudna, cudowna, doskonała, idealna, ładna, niezła, piękna, przepiękna, śliczna, wspaniała, wyjątkowa, wyśmienita, znakomita; beznadziejna, brzydka, fatalna, kapryśna, kiepska, marna, nieciekawa, niekorzystna, nieprzychylna, okropna, paskudna, psia, zła; niepewna, zmienna; bezchmurna, bezdeszczowa, bezwietrzna, deszczowa, dżdżysta, mglista, pochmurna, słoneczna, sztormowa, śnieżna, wietrzna; bezmroźna, chłodna, ciepła, mroźna, upalna; jesienna, letnia, wiosenna, zimowa; majowa, wrześniowa...; wakacyjna pogoda
- pogoda dla narciarzy
- pogoda na spacer
- pogoda za oknem
- pogoda na boisku, na dworze; pogoda w górach, w kraju; w Polsce, w Tatrach, w Zakopanem...; w lipcu, w październiku...
- pogoda i deszcz, pogoda i klimat, pogoda i niepogoda, pogoda i pora roku/dnia, pogoda i temperatura, pogoda i warunki drogowe, narciarskie, pogoda i widoczność
- obserwator, przepowiadacz; kaprysy, odmiana, pogorszenie, poprawa, załamanie, zmiana, zmienność; stan, typ; wpływ; obserwacja, prognoza; mapa pogody
- specjaliści od pogody
- wpływ na pogodę
- kłopoty, problemy z pogodą
- informacja, komunikat, uwagi, wiadomości; rozmowa o pogodzie
- niezależny, zależny od pogody
- pogoda panuje, utrzymuje się; dopisała, sprzyja; pogorszyła się, popsuła się, załamała się; przyciągnęła kogoś, ściągnęła kogoś, zachęca do czegoś; odstrasza, pokrzyżowała komuś plany,szyki, uniemożliwiła coś, utrudniła coś; zawiniła, zawiodła; decyduje, wpływa; zmienia się; zapowiada się jakoś
- prognozować, przepowiadać, przewidzieć/przewidywać, wróżyć, zapowiadać pogodę
- uzależniony od pogody; korzystać z jakiejś pogody
- czekać, liczyć na jakąś pogodę; narzekać, wpływać na pogodę; pytać o pogodę
- mówić, rozmawiać o pogodzie; odbywać się przy jakiejś pogodzie
- zmienny jak pogoda
Cytaty
|
Jeśli deszczowa pogoda się utrzyma, a temperatura w nocy nie będzie spadać poniżej 10 stopni, możemy liczyć na wielki grzybowy urodzaj. źródło: NKJP: Jacek Pawlicki: Kurka niezawodna, Gazeta Wyborcza, 1993-07-21 |
|
|
Po mokrym początku niedziela powitała rajdowców wspaniałą, słoneczną pogodą. źródło: NKJP: Adam Ligiecki: Motory zagrały, Echo Dnia, 2006-07-04 |
|
|
[...] oboje, nie przewidziawszy załamania pogody, nie mieli ze sobą ani pelerynek, ani parasoli. źródło: NKJP: Monika Piątkowska: Krakowska żałoba, 2006 |
|
|
Z 12 dni między św. Łucją a Bożym Narodzeniem - przepowiadano pogodę na każdy miesiąc następnego roku. źródło: NKJP: Andrzej Chwalba (red.): Obyczaje w Polsce: od średniowiecza do czasów współczesnych, 2005 |
|
|
Przy dobrej pogodzie widoczny bywa Śnieżnik Kłodzki (1425m). źródło: NKJP: Krystyna Malik, Raciborska Maria (red.): Przewodnik po Polsce, 1996 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: ż
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | pogoda |
pogody |
|
| D. | pogody |
pogód |
|
| C. | pogodzie |
pogodom |
|
| B. | pogodę |
pogody |
|
| N. | pogodą |
pogodami |
|
| Ms. | pogodzie |
pogodach |
|
| W. | pogodo |
pogody |
Inne uwagi
Zwykle lp
2. brak deszczu
Definicja
Pochodzenie
psł. pogoda ''zgoda; odpowiednia pora, ładny czas, ładna pogoda'
Zob. pogodzić
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK I PRZYRODA Pogoda warunki atmosferyczne
Relacje znaczeniowe
| sprzeczne: | niepogoda |
Połączenia
- brak pogody
- nie ma pogody
- modlić się o pogodę
Cytaty
|
Fotograf, który od dwóch tygodni namawiał go na tę sesję, miał wiele szczęścia, że tego dnia była pogoda. źródło: NKJP: Joanna Rudniańska: Miejsca, 1999 |
|
|
Na poprzednich koncertach było słonecznie i przychodziło około tysiąca osób. Ale nawet brak pogody nie przekreśli całkowicie naszych planów. źródło: NKJP: W Polańczyku i Solinie, Dziennik Polski, 2000-08-04 |
|
|
Przez następne kilka dni nie było pogody i dopiero 15 sierpnia mógł Hall przystąpić do bliższego zbadania zauważonego w dniu 11 sierpnia obiektu. źródło: NKJP: Andrzej Marks: Odkrycie satelitów Marsa, Urania nr 10, 1957 |
|
|
Prowadzący w Zakopanem misje jezuita Karol Fabiani w 1759 roku kazał ściąć ostatniego Świętego Smreka, do którego górale modlili się o pogodę i urodzaj. źródło: NKJP: Maciej Pinkwart: Zakopane i Tatry: przewodnik, 1995 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: ż
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | pogoda |
pogody |
|
| D. | pogody |
pogód |
|
| C. | pogodzie |
pogodom |
|
| B. | pogodę |
pogody |
|
| N. | pogodą |
pogodami |
|
| Ms. | pogodzie |
pogodach |
|
| W. | pogodo |
pogody |
Inne uwagi
Zwykle lp
3. audycja
Definicja
Pochodzenie
psł. pogoda ''zgoda; odpowiednia pora, ładny czas, ładna pogoda'
Zob. pogodzić
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Środki masowego przekazu telewizja
CZŁOWIEK I PRZYRODA Pogoda
Relacje znaczeniowe
| hiperonimy: | program |
Połączenia
- prezenter, prezenterka pogody
- oglądać pogodę
Cytaty
|
Mój śp. Ojciec oglądał pogodę w „Dzienniku Telewizyjnym” z pełnym namaszczeniem. źródło: NKJP: Wiesława Hagedorny: Rozsądek i okolice: Prognoza pogody, Tygodnik Ciechanowski, 2003-01-17 |
|
|
Trafiłem na ostatnie gorączkowe próby, związane z wprowadzeniem na antenę nowej prezenterki pogody. źródło: NKJP: Tomasz Raczek: Pies na telewizję, 1999 |
|
|
W związku ze stałym wzrostem wydatków na pogodę w telewizji [...], powraca się do starego pomysłu z barometrem, z którego na deszcz wychodziła panienka z parasolką, a na pogodę - z piłką. źródło: NKJP: Michał Ogórek: Pogoda - nie do przepowiedzenia, Magazyn nr 1 dodatek do Gazety Wyborczej, 1996-01-05 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: ż
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | pogoda |
pogody |
|
| D. | pogody |
pogód |
|
| C. | pogodzie |
pogodom |
|
| B. | pogodę |
pogody |
|
| N. | pogodą |
pogodami |
|
| Ms. | pogodzie |
pogodach |
|
| W. | pogodo |
pogody |
4. stan ducha
Definicja
Pochodzenie
psł. pogoda ''zgoda; odpowiednia pora, ładny czas, ładna pogoda'
Zob. pogodzić
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Stany psychiczne człowieka emocje i uczucia
Relacje znaczeniowe
| hiperonimy: | spokój I |
Połączenia
- wewnętrzna pogoda
- pogoda ducha, życia
- pogoda i radość; humor i pogoda, optymizm i pogoda, spokój i pogoda, uśmiech i pogoda, zdrowie i pogoda, życzliwość i pogoda
- atmosfera pogody
- życzyć pogody
- stracić, tracić, zachować pogodę
Cytaty
|
Chciałem pokazać, że nawet prowadząc proste życie, można mieć dobry nastrój, że pogoda ducha powinna się brać ze środka. źródło: NKJP: Wojciech Wanat: Rok w Monarze, 2006 |
|
|
W tragicznych dniach getta podtrzymywał swoim humorem i pogodą życia współbraci. źródło: NKJP: Krzysztof Urbański: Leksykon dziejów ludności żydowskiej Kielc 1789-1999, 2000 |
|
|
Atrakcyjny, popularny, wesoły - święcisz kolejne dni - osiągasz stan satysfakcji, harmonii i wewnętrznej pogody. źródło: NKJP: Horoskop, Dziennik Polski, 2003-08-02 |
|
|
Przez kilka tygodni pani wicepremier chodziła więc do pracy ze świadomością, że w każdej chwili może zostać aresztowana. Mimo to nie traciła pogody ducha. źródło: NKJP: Marcin Wojciechowski: Pomarańczowy majdan, 2006 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: ż
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | pogoda |
pogody |
|
| D. | pogody |
pogód |
|
| C. | pogodzie |
pogodom |
|
| B. | pogodę |
pogody |
|
| N. | pogodą |
pogodami |
|
| Ms. | pogodzie |
pogodach |
|
| W. | pogodo |
pogody |
Inne uwagi
Zwykle lp
5. dla gangsterów
Definicja
Pochodzenie
Nawiązanie do polskiego tytułu serialu Pogoda dla bogaczy (oryg. ang. Rich Man, Poor Man), wyświetlanego w polskiej telewizji pod koniec lat 70. XX wieku.
Kwalifikacja tematyczna
ATEMATYCZNY
Połączenia
- pogoda dla gangsterów; dla giełdy, rybołówstwa
Cytaty
|
Jest przestrzeń polityczna dla takiej partii jak Unia i jest szansa, że przyjdzie pogoda dla ugrupowania otwartego, opowiadającego się za modernizacją kraju. źródło: NKJP: Janina Paradowska: Szkoła przetrwania: Polityka, 2001-12-15 |
|
|
Ja, nie chwaląc się, potrafiłbym nawet sprzedać tory kolejowe. Ale teraz nie ma pogody dla detalistów . Czas na poważne interesy. źródło: NKJP: Andrzej Bart: Rewers, 2009 |
|
|
W wyniku tych czynników oraz splotu niekorzystnych warunków atmosferycznych nastąpiła ekstensyfikacja produkcji rolnej, a nawet zamieranie całych sektorów działalności rolniczej - choćby polskiego chmielarstwa, lniarstwa czy produkcji tytoniu - zaś pozostałe sektory wegetując czekają na lepsze czasy i pogodę dla rolnictwa. źródło: NKJP: Sprawozdanie z 62. posiedzenia Senatu RP |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: ż
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | pogoda |
pogody |
|
| D. | pogody |
pogód |
|
| C. | pogodzie |
pogodom |
|
| B. | pogodę |
pogody |
|
| N. | pogodą |
pogodami |
|
| Ms. | pogodzie |
pogodach |
|
| W. | pogodo |
pogody |
Inne uwagi
Zwykle lp
Składnia
|
+ | pogoda | + |
dla KOGO/CZEGO
|