UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

doświadczyć

Chronologizacja

1 połowa XV w., SStp

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. doświadczę
doświadczymy
2 os. doświadczysz
doświadczycie
3 os. doświadczy
doświadczą

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. doświadczyłem
+(e)m doświadczył
doświadczyłam
+(e)m doświadczyła
doświadczyłom
+(e)m doświadczyło
doświadczyliśmy
+(e)śmy doświadczyli
doświadczyłyśmy
+(e)śmy doświadczyły
2 os. doświadczyłeś
+(e)ś doświadczył
doświadczyłaś
+(e)ś doświadczyła
doświadczyłoś
+(e)ś doświadczyło
doświadczyliście
+(e)ście doświadczyli
doświadczyłyście
+(e)ście doświadczyły
3 os. doświadczył
doświadczyła
doświadczyło
doświadczyli
doświadczyły

bezosobnik: doświadczono

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. doświadczmy
2 os. doświadcz
doświadczcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. doświadczyłbym
bym doświadczył
doświadczyłabym
bym doświadczyła
doświadczyłobym
bym doświadczyło
doświadczylibyśmy
byśmy doświadczyli
doświadczyłybyśmy
byśmy doświadczyły
2 os. doświadczyłbyś
byś doświadczył
doświadczyłabyś
byś doświadczyła
doświadczyłobyś
byś doświadczyło
doświadczylibyście
byście doświadczyli
doświadczyłybyście
byście doświadczyły
3 os. doświadczyłby
by doświadczył
doświadczyłaby
by doświadczyła
doświadczyłoby
by doświadczyło
doświadczyliby
by doświadczyli
doświadczyłyby
by doświadczyły

bezosobnik: doświadczono by

bezokolicznik: doświadczyć

imiesłów przysłówkowy uprzedni: doświadczywszy

gerundium: doświadczenie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. doświadczenie
doświadczenia
D. doświadczenia
doświadczeń
C. doświadczeniu
doświadczeniom
B. doświadczenie
doświadczenia
N. doświadczeniem
doświadczeniami
Ms. doświadczeniu
doświadczeniach
W. doświadczenie
doświadczenia

imiesłów przymiotnikowy bierny: doświadczony

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. doświadczony
doświadczony
doświadczony
doświadczone
doświadczona
D. doświadczonego
doświadczonego
doświadczonego
doświadczonego
doświadczonej
C. doświadczonemu
doświadczonemu
doświadczonemu
doświadczonemu
doświadczonej
B. doświadczonego
doświadczonego
doświadczony
doświadczone
doświadczoną
N. doświadczonym
doświadczonym
doświadczonym
doświadczonym
doświadczoną
Ms. doświadczonym
doświadczonym
doświadczonym
doświadczonym
doświadczonej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. doświadczeni
doświadczeni
doświadczone
doświadczone
D. doświadczonych
doświadczonych
doświadczonych
doświadczonych
C. doświadczonym
doświadczonym
doświadczonym
doświadczonym
B. doświadczonych
doświadczonych
doświadczonych
doświadczone
N. doświadczonymi
doświadczonymi
doświadczonymi
doświadczonymi
Ms. doświadczonych
doświadczonych
doświadczonych
doświadczonych

odpowiednik aspektowy: doświadczać

Pochodzenie

Czasownik z przedrostkiem do- od świadczyć; zob. świadek

1. bólu, szczęścia

Definicja

przeżyć jakąś sytuację wywołującą silne emocje lub poczuć takie emocje w związku z jakąś sytuacją

Wymowa

[dośfiatczyć] lub pot. dośfiatczczyć]

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Stany psychiczne człowieka

Relacje znaczeniowe

synonimy:  doznać, zaznać

Połączenia

  • doświadczyć bezradności, biedy, bliskości, bólu, braku czegoś, cierpienia, dobra, krzywdy, lęku, niepewności, niepokoju, niesprawiedliwości, przemocy, przyjemności, rozterek, samotności, skutków czegoś, stresu, szczęścia, upokorzenia, zła
  • doświadczyć na własnej skórze
  • doświadczyć w dzieciństwie
  • doświadczyć bezpośrednio, boleśnie, często, głęboko, osobiście

Cytaty

Książę chciał swoim synom oszczędzić walk bratobójczych, których sam doświadczył.

źródło: KWSJP: Alicja Dybkowska, Jan Żaryn, Małgorzata Żaryn: Polskie dzieje od czasów najdawniejszych do współczesności, 1994

Stykał się z najwybitniejszymi osobistościami swej epoki, uczestniczył w dramatycznych wydarzeniach i doświadczył dziwnych przemian losu.

źródło: KWSJP: Aleksander Krawczuk: Julian Apostata, 1987

Fala„ jest koszmarem także w zakładach karnych. Boleśnie doświadczył jej Janusz T. w ciągu zaledwie czterech dni, spędzonych w celi jednego z więzień.

źródło: NKJP: Henryk Malanowski: Krnąbrne koty, Detektyw, 1999, nr 4

Czułem pustkę w sercu, lecz żal mi było Adelajdy, sam doświadczyłem, że kiedy miłość odchodzi, życie traci sens.

źródło: KWSJP: Stanisław Dobiasz: Nienawidzę Seneki, 1984

Nikt tak jak on nie doświadczył, jak smakuje sercu święte czytanie, ile znaczy w oczach Boga szlachetna pieśń psalmów.

źródło: KWSJP: Zbigniew Mikołejko: Żywoty świętych poprawione, 2000

Składnia

bez ograniczeń + doświadczyć +
CZEGO
bez ograniczeń + doświadczyć +
że ZDANIE | ZDANIE PYTAJNOZALEŻNE

2. człowieka

Definicja

narazić na cierpienie lub przeżywanie niepomyślnych zdarzeń

Wymowa

[dośfiatczyć] lub pot. dośfiatczczyć]

Kwalifikacja tematyczna

ATEMATYCZNY

Połączenia

  • Bóg, los doświadczył; wojna doświadczyła
  • doświadczony przez los, przez życie
  • doświadczyć kogoś boleśnie, ciężko, dotkliwie, okrutnie, srodze

Cytaty

Zaręczyli się i właśnie szykują się do wesela. Oboje los bardzo doświadczył.

źródło: KWSJP: Dariusz Kucharski | Pabianice: Są bezdomni, ale mają wielką miłość, Super Express, 2006

Dręczyli jego duszę i gnębili słowem. Zbyt doświadczył Ijowa Bóg okrucieństwem, żeby Ijow mógł wierzyć w sprawiedliwość.

źródło: KWSJP: Julian Stryjkowski: Echo, 1988

Około Zielonych Świątek znów ładowaliśmy swoją barkę i chwytali za stery. Niestety kryzys ekonomiczny, jaki wstrząsnął wkrótce światem i ciężko doświadczył Polskę, dotknął również barkarzy.

źródło: KWSJP: Henryk Mąka: Saga rodów morskich, 1979

[...] koordynator pomocy ONZ dla Afganistanu, oświadczył po powrocie z Szar-i-Buzurg, miejsca najbardziej doświadczonego przez sobotnie wstrząsy, że „zniszczenia są niesłychane”.

źródło: KWSJP: (PAP): Żniwo nieszczęść, prasa, 1998

Składnia

bez ograniczeń + doświadczyć +
KOGO/CO
Data ostatniej modyfikacji: 20.10.2022
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj