UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

instytucja

Chronologizacja

SPXVI: instytucyja, SJPXVII: instytucyja, SL, SWil, SJPWar, SJPDor, SJPSz, SJPDun, ISJP, PSWP, USJP

Pochodzenie

łac. institūtiō 'urządzenie, rozmieszczenie; wykształcenie; system, doktryna'

1. organizacja

Definicja

organizacja powoływana na podstawie jakichś przepisów do prowadzenia konkretnej działalności

Wymowa

[instytucja] lub [ĩstytucja]

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Funkcjonowanie państwa urzędy i ich funkcjonowanie

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Biznes funkcjonowanie firm i przedsiębiorstw

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Edukacja i oświata organizacje/placówki opiekuńcze i kulturalne

Połączenia

państwowa; poważna, publiczna, ważna; zaprzyjaźniona instytucja; gminne, lokalne, miejskie, powiatowe, samorządowe; społeczne instytucje; instytucja bankowa, finansowa, gospodarcza, ubezpieczeniowa; artystyczna, charytatywna, filmowa, kulturalna; naukowa, szkoleniowa; pozarządowa, rządowa, społeczna; instytucje kredytowe
instytucja dla dzieci; instytucja do spraw (bezpieczeństwa transportu, rodzin i dzieci...); instytucja spoza (rejonu) gminy, powiatu; instytucje dla społeczności lokalnej; instytucje do współpracy z agendami Unii Europejskiej, z Kościołem; instytucje spoza sektora bankowego, publicznego...
instytucja pod nazwą Centrum Kultury, Teatr Narodowy
instytucja o charakterze (komercyjnym, publicznym...), o randze (narodowej, wojewódzkiej...), o zasięgu krajowym, powiatowym; instytucja w postaci agencji ochrony, komitetu...
instytucje i agencje, instytucje i agendy, instytucje i firmy, instytucje i organizacje
dyrektor, kierownictwo, personel, pracownicy, prezes, przedstawiciel, władze; budżet, działalność; adres, budowa instytucji
dotacje dla instytucji; zaufanie; dostęp do instytucji; pomoc od instytucji
nadzór nad instytucją; współpraca z instytucją
członkostwo; korupcja w instytucji; etaty, funkcja, praca, stanowisko w instytucjach
instytucja zajmuje się czymś, zatrudnia ileś osób
budować, stworzyć, tworzyć, utworzyć, zlikwidować; wspierać instytucję; utrzymywać instytucje
kierować, zarządzać instytucją
skierować, trafić/trafiać do instytucji; zależeć od instytucji; korzystać z instytucji
inwestować w instytucję
rozmawiać, współpracować z instytucją
pracować w instytucji

Cytaty

	RFL jest instytucją charytatywną. Do jego głównych zadań należy działalność na rzecz dzieci i młodzieży. źródło: NKJP: (Adk): Seniorzy do dzieła, Nowiny Raciborskie, 2004-10-05
	Uwiarygodni ono nasze starania o pomoc finansową z instytucji o zasięgu międzynarodowym, tj. z Unii Europejskiej, Banku Światowego, Europejskiego Banku Odbudowy i Rozwoju [...]. źródło: NKJP: R.Nadaj: Nagroda z Bliskiego Wschodu: Kolejny certyfikat dla Ciechanowa, Tygodnik Ciechanowski, 2002-11-21
	Ta otwarta postawa, dość nietypowa u polskich emigrantów, pozwoliła Radzie stworzyć instytucję wspólnie z innymi mniejszościami. źródło: NKJP: Danuta Zagrodzka: Niemcy. Polonia walczy o swoje prawa, Gazeta Wyborcza, 1996-11-21
	Nie miałem ochoty pracować w instytucji, która tak łatwo rezygnuje ze swoich ludzi i pozostawia ich na pastwę losu. źródło: NKJP: Michał Bielecki: Osiedle prominentów, 1997

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: ż

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	instytucja	instytucje
D.	instytucji	instytucji	neut
D.	instytucji	instytucyj	char
C.	instytucji	instytucjom
B.	instytucję	instytucje
N.	instytucją	instytucjami
Ms.	instytucji	instytucjach
W.	instytucjo	instytucje

Składnia

instytucja

(JAKA)

2. funkcja

Definicja

książk.

zjawisko społeczne lub funkcja społeczna albo urzędowa wraz z obowiązującym zestawem norm społecznych i prawnych, regulujących ich funkcjonowanie

Wymowa

[instytucja] lub [ĩstytucja]

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Prawo i łamanie prawa regulacje prawne

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Zasady współżycia społecznego stosunki, grupy i organizacje społeczne

Połączenia

ważna instytucja; instytucja ciesząca się autorytetem, dużym społecznym zaufaniem, uznaniem...
instytucja komornika, ławnika, pełnomocnika, posła, prezydenta, rzecznika, sędziego; kupca, lekarza; arbitra, zastępcy; adopcji, małżeństwa, rodziny, rozwodu, separacji; absolutorium, referendum; azylu, uchodźstwa; lustracji; kasacji, przetargu; administracji państwowej, publicznej..., państwa, wymiaru sprawiedliwości; Kościoła; kultury, użyteczności publicznej
autorytet, idea; likwidacja instytucji
pogarda, szacunek dla instytucji; niechęć; zaufanie do instytucji
instytucje i mechanizmy
budować, powołać/powoływać, przywrócić/przywracać, stworzyć, tworzyć, ustanowić/ustanawiać, utrzymać/utrzymywać, wprowadzić/wprowadzać, zlikwidować, znieść/znosić; kształtować, regulować instytucję
korzystać, skorzystać z instytucji
sięgnąć po instytucję

Cytaty

	Nie spodziewałam się, że po rozczarowaniu instytucją małżeństwa jeszcze kiedykolwiek się zdecyduję na taki związek. źródło: NKJP: Sejmowi małżonkowie, Polityka, 2002-12-21
	Żeby sięgać po instytucję referendum w tak złożonej sprawie, jak aborcja, społeczeństwo musi być jeszcze lepiej przygotowane niż do ostatnich wyborów. źródło: NKJP: Wczoraj przeczytane, Gazeta Wyborcza, 1992-12-08
	Brak podstawowej zasady rynkowej, a mianowicie instytucji przetargu, który by obowiązywał powszechnie w formie regulacji prawnej, jest przyczynkiem do działań korupcyjnych tam, gdzie obowiązuje wszelkiego rodzaju rozdzielnictwo dóbr i środków [...]. źródło: NKJP: Sprawozdanie stenograficzne z obrad Sejmu RP z dnia 28.05.1992
	Upadek instytucji rodziny wiąże się z upadkiem etyki, bez której kapitalizm, powstały jedynie w obrębie cywilizacji łacińskiej, nie może funkcjonować. źródło: NKJP: Usenet, 2000-01-14
	Od momentu powołania do życia instytucji rzecznika konsumentów, trafiło tu aż 112 spraw. źródło: NKJP: (LIZ): W obronie konsumenta, Dziennik Polski, 2001-03-24

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: ż

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	instytucja	instytucje
D.	instytucji	instytucji	neut
D.	instytucji	instytucyj	char
C.	instytucji	instytucjom
B.	instytucję	instytucje
N.	instytucją	instytucjami
Ms.	instytucji	instytucjach
W.	instytucjo	instytucje

Składnia

instytucja

KOGO/CZEGO

Frazeologizmy

instytucja prawna

Data ostatniej modyfikacji: 17.12.2011