UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

obielić

Chronologizacja

1588, SPXVI

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. obielę
 obielimy
2 os. obielisz
 obielicie
3 os. obieli
 obielą

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. obieliłem
+(e)m obielił
 obieliłam
+(e)m obieliła
 obieliłom
+(e)m obieliło
 obieliliśmy
+(e)śmy obielili
 obieliłyśmy
+(e)śmy obieliły
2 os. obieliłeś
+(e)ś obielił
 obieliłaś
+(e)ś obieliła
 obieliłoś
+(e)ś obieliło
 obieliliście
+(e)ście obielili
 obieliłyście
+(e)ście obieliły
3 os. obielił
 obieliła
 obieliło
 obielili
 obieliły

bezosobnik: obielono

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. obielmy
2 os. obiel
 obielcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. obieliłbym
bym obielił
 obieliłabym
bym obieliła
 obieliłobym
bym obieliło
 obielilibyśmy
byśmy obielili
 obieliłybyśmy
byśmy obieliły
2 os. obieliłbyś
byś obielił
 obieliłabyś
byś obieliła
 obieliłobyś
byś obieliło
 obielilibyście
byście obielili
 obieliłybyście
byście obieliły
3 os. obieliłby
by obielił
 obieliłaby
by obieliła
 obieliłoby
by obieliło
 obieliliby
by obielili
 obieliłyby
by obieliły

bezosobnik: obielono by

bezokolicznik: obielić

imiesłów przysłówkowy uprzedni: obieliwszy

gerundium: obielenie

imiesłów przymiotnikowy bierny: obielony

odpowiedniki aspektowe: obielać , bielić

Pochodzenie

Zob. biały

1. ściany

Definicja

pomalować na biało

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I TECHNIKA Budownictwo czynności związane z budową

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii kolory i światło

Relacje znaczeniowe

synonimy:  pobielić
hiperonimy:  pomalować, wymalować

Połączenia

  • obielić pokój, ściany; drzewa, pnie
  • obielić wapnem

Cytaty

[...] wyszykowali w gminie osobny pokój, obielili go, ustroili doniczkami z kwiatkami, wyskrobali podłogę, wstawili nowe biurko, krzesła, rozścielili dywan i zaczęli szukać urzędnika, coby tylko od tych ślubów był.

źródło: NKJP: Wiesław Myśliwski: Kamień na kamieniu, 1984

Trzeba będzie obielić wapnem pnie drzew, by zabezpieczyć ich korę.

źródło: NKJP: aAnieszka Zielińska: W ogrodzie zawsze jest coś do zrobienia, Dziennik Zachodni, 2007-01-04

Składnia

bez ograniczeń + obielić +
CO + (CZYM)

2. pole

Definicja

sprawić, że coś na jakiś czas staje się białe lub bielsze niż wcześniej albo wygląda na białe lub bielsze niż wcześniej

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I PRZYRODA Pogoda zjawiska atmosferyczne

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii kolory i światło

Relacje znaczeniowe

synonimy:  pobielić
hiperonimy:  zabarwić

Cytaty

[...] świt okna już obielił [...].

źródło: NKJP: Internet

Z boku, obielone pajęczynami i kwiatami rumianów, ciemniały drzwi, u których wisiał nieproporcjonalnie duży rygiel z przerdzewiałego żelaza.

źródło: NKJP: Jacek Dehnel: Rynek w Smyrnie, 2007

Ważny krok w to obielone kwietniowym śniegiem południe został uczyniony.

źródło: NKJP: (WOJ.): Kaplica w rusztowaniach, Dziennik Polski, 2006-04-06

Składnia

bez ograniczeń + obielić +
CO + (CZYM)

3. zająca

Definicja

łow. 
ściągnąć skórę z zabitego zwierzęcia

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat zwierząt hodowla i opieka nad zwierzętami; człowiek wobec zwierząt

Relacje znaczeniowe

synonimy:  osmużyć
hiperonimy:  oskórować

Cytaty

Pierwszy raz „obrabiam” borsuka, obieliłem go, rozcinając wzdłuż, i teraz stygnie.

źródło: Internet: lowiecki.pl/dziennik

Składnia

bez ograniczeń + obielić +
CO
Data ostatniej modyfikacji: 14.01.2025
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN