UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

uszczerbić

Chronologizacja

XVI w., SPXVI
Na podstawie indeksu haseł

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. uszczerbię
uszczerbimy
2 os. uszczerbisz
uszczerbicie
3 os. uszczerbi
uszczerbią

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. uszczerbiłem
+(e)m uszczerbił
uszczerbiłam
+(e)m uszczerbiła
uszczerbiłom
+(e)m uszczerbiło
uszczerbiliśmy
+(e)śmy uszczerbili
uszczerbiłyśmy
+(e)śmy uszczerbiły
2 os. uszczerbiłeś
+(e)ś uszczerbił
uszczerbiłaś
+(e)ś uszczerbiła
uszczerbiłoś
+(e)ś uszczerbiło
uszczerbiliście
+(e)ście uszczerbili
uszczerbiłyście
+(e)ście uszczerbiły
3 os. uszczerbił
uszczerbiła
uszczerbiło
uszczerbili
uszczerbiły

bezosobnik: uszczerbiono

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. uszczerbmy
2 os. uszczerb
uszczerbcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. uszczerbiłbym
bym uszczerbił
uszczerbiłabym
bym uszczerbiła
uszczerbiłobym
bym uszczerbiło
uszczerbilibyśmy
byśmy uszczerbili
uszczerbiłybyśmy
byśmy uszczerbiły
2 os. uszczerbiłbyś
byś uszczerbił
uszczerbiłabyś
byś uszczerbiła
uszczerbiłobyś
byś uszczerbiło
uszczerbilibyście
byście uszczerbili
uszczerbiłybyście
byście uszczerbiły
3 os. uszczerbiłby
by uszczerbił
uszczerbiłaby
by uszczerbiła
uszczerbiłoby
by uszczerbiło
uszczerbiliby
by uszczerbili
uszczerbiłyby
by uszczerbiły

bezosobnik: uszczerbiono by

bezokolicznik: uszczerbić

imiesłów przysłówkowy uprzedni: uszczerbiwszy

gerundium: uszczerbienie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. uszczerbienie
uszczerbienia
D. uszczerbienia
uszczerbień
C. uszczerbieniu
uszczerbieniom
B. uszczerbienie
uszczerbienia
N. uszczerbieniem
uszczerbieniami
Ms. uszczerbieniu
uszczerbieniach
W. uszczerbienie
uszczerbienia

imiesłów przymiotnikowy bierny: uszczerbiony

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. uszczerbiony
uszczerbiony
uszczerbiony
uszczerbione
uszczerbiona
D. uszczerbionego
uszczerbionego
uszczerbionego
uszczerbionego
uszczerbionej
C. uszczerbionemu
uszczerbionemu
uszczerbionemu
uszczerbionemu
uszczerbionej
B. uszczerbionego
uszczerbionego
uszczerbiony
uszczerbione
uszczerbioną
N. uszczerbionym
uszczerbionym
uszczerbionym
uszczerbionym
uszczerbioną
Ms. uszczerbionym
uszczerbionym
uszczerbionym
uszczerbionym
uszczerbionej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. uszczerbieni
uszczerbieni
uszczerbione
uszczerbione
D. uszczerbionych
uszczerbionych
uszczerbionych
uszczerbionych
C. uszczerbionym
uszczerbionym
uszczerbionym
uszczerbionym
B. uszczerbionych
uszczerbionych
uszczerbionych
uszczerbione
N. uszczerbionymi
uszczerbionymi
uszczerbionymi
uszczerbionymi
Ms. uszczerbionych
uszczerbionych
uszczerbionych
uszczerbionych

odpowiednik aspektowy: uszczerbiać

Pochodzenie

Zob. szczerba

1. kubek

Definicja

w wyniku uderzenia lub innego mechanicznego oddziaływania spowodować powstanie szczerby w jakimś przedmiocie

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii stan skupienia, trwałość materii

Połączenia

  • uszczerbić kieliszek, kubek, talerzyk
  • uszczerbiony kieliszek, kubek; ząb; uszczerbione schody

Cytaty

Dobry tamper swoje kosztuje [...], więc po jakiego grzyba uderzać nim o metal i niszczyć? Każde uderzenie może uszczerbić rant tampera, który powinien być idealnie równy [...].

źródło: Internet: coffeedesk.pl/blog

Obejrzała jeden po drugim. Delikatne kieliszki Bohemia z barwionego szkła, od zawsze stojące bezczynnie w babcinym kredensie. Jeden był trochę uszczerbiony. To Liwka go kiedyś uszczerbiła. Zdaje się, że nikt prócz niej po te szkiełka nie sięgał.

źródło: KWJP: Mirosław Kulisz: Dziecko kukurydzy, Akant, 2018

Mitem jest, że schody były zniszczone - dodaje. Uszczerbione schody po czterech miesiącach niespodziewanie naprawiono i pani Teresa cieszy się, że trochę wcześniej zabroniła je zreperować swemu synowi.

źródło: KWJP: Witold Gałązka: Uwięziona przez dwa schody, Gazeta Lokalna - Katowice, 2011-11-29

Składnia

bez ograniczeń + uszczerbić +
CO

2. zasoby

Definicja

spowodować utratę części czegoś lub pogorszenie stanu czegoś

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii jakość i intensywność

Cytaty

[...] to już walka o honor, w której każdy sarmata woli zginąć, niż honor uszczerbić.

źródło: NKJP: Małgorzata Skowrońska, Kraków; Dorota Jarecka, Gazeta Wyborcza, 2011-03-02

[...] postanowił przekazać jedno z nowych mieszkań komunalnych uchodźcom ze Wschodu. - Stwierdziłem, że przekazanie jednego z mieszkań ukraińskiej rodzinie nie uszczerbi zasobów mieszkaniowych gminy - powiedział.

źródło: KWJP: Repatrianci z Ukrainy w Dziwnowie, Kurier Szczeciński, 2016-07-01

Poprzedni kryzys światowy nie uszczerbił znacząco mocy przerobowych czy też sił produkcyjnych przedsiębiorstw przemysłowych [...].

źródło: Internet: money.pl

Składnia

bez ograniczeń + uszczerbić +
CO

3. herb

Definicja

książk. 
w dawnych czasach: wprowadzić zmiany w herbie szlacheckim lub godle poprzez odjęcie lub dodanie jakiegoś elementu, co ma odróżniać dany herb lub godło od jego podstawowej wersji

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Zasady współżycia społecznego stosunki, grupy i organizacje społeczne

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Przynależność i podział terytorialny państwa, miasta, obszary geograficzne

Cytaty

[...] Leszek [...] uszczerbił herb książąt kujawskich kładąc w poprzek godła miecz. Niezmienny jest natomiast we wszystkich przestawieniach herbu książąt kujawskich motyw korony na głowie orła i lwa [...].

źródło: Stefan Krzysztof Kuczyński: Pieczęcie i herby miasta Łęczycy oraz Ziemi Łęczyckiej, 1984 (books.google.pl)

Konsekwencją występowania Orła w herbie województwa jest prawo do jego używania w wersji uszczerbionej w herbach niższych jednostek terytorialnych, zwłaszcza powiatów.

źródło: NKJP: Orzeł powstańczy, Dziennik Polski, 2000-02-11

Składnia

bez ograniczeń + uszczerbić +
CO
Data ostatniej modyfikacji: 04.03.2025
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj