reifikacja

Zarzut reifikacji jest adresowany przede wszystkim przeciw Kartezjuszowi, zarzut uprzedmiotowienia - przeciw psychologii wywodzącej się z ducha pozytywizmu, głównie z asocjacjonizmu.

źródło: NKJP: Józef Tischner: Świat ludzkiej nadziei: wybór szkiców filozoficznych 1966-1975, 1975

Kojarzy się poprzez to na przykład z obrazem A.Wróblewskiego Ukrzesłowiona, będącym przykładem plastycznej metafory konfrontacyjnej, w którym dokonuje się groteskowa reifikacja kobiety: człowiek (temat metafory) przechodzi w przedmiot (remat metafory).

źródło: NKJP: Anna Matuchniak-Krasuska: Publiczność wobec metafory plastycznej: o recepcji groteski Jerzego Dudy – Gracza, 1999

Rytualna partycypacja (głosowania, pochody, zgromadzenia) stanowiła odmianę reifikacji: ludzie byli w systemie, nie stali obok, ale nie posiadali wolności wyboru czy też zagwarantowanej podmiotowości w życiu społecznym.

źródło: NKJP: Jan Szymczyk: Pomiędzy marzeniami a faktami. Szkice socjologiczne, 2005

Wyobraźnia melancholijna projektuje nie tylko śmierć podmiotu, ukazaną przez Zagajewskiego w obrazie szczególnej formy reifikacji – procesu kamienienia mieszczan.

źródło: KWJP: Katarzyna Szalewska: Urbanalia. Miasto i jego teksty. Humanistyczne studia miejskie, 2017

Oto człowiek niejako własnymi rękami zdetronizował się w porządku natury, degradując się z korony stworzenia do przypadkowej i absurdalnej hybrydy materialnej. Reifikacja stała się faktem.

źródło: KWJP: Antoni Libera: Ciemnogrodu nie zwalczy się szyderstwem, Rzeczpospolita, 2013-08-31