UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

wrak

Chronologizacja

1914, SJPWar

Pochodzenie

niem. Wrack

1. statku

Definicja

bardzo uszkodzony lub zatopiony statek

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I TECHNIKA Transport transport wodny

CZŁOWIEK I TECHNIKA Urządzenia i maszyny funkcjonowanie urządzeń i maszyn

Połączenia

  • rozbity; podwodny, zatopiony wrak
  • wrak okrętu, statku; Titanica
  • wrak na dnie
  • wrak leży gdzieś
  • odkryć; odnaleźć; wydobyć/wydobywać; badać, przeszukiwać wrak

Cytaty

„Stułbia” nie może dalej leżeć na dnie Bałtyku. Armator ma moralny obowiązek podjąć się wydobycia wraku.

źródło: NKJP: Jacek Cegła: Promoca z cykającą bombą, Dziennik Słupski, 2000-03-17

Jako pierwszy zlokalizował wrak RMS „Titanic”, odkrył też wrak niemieckiego pancernika „Bismarck”, penetrował zatopiony przez Niemców amerykański liniowiec „Lusitania” oraz wraki okrętów zatopionych pod Guadalcanal.

źródło: NKJP: Jarosław Kowalski: Poszli na dno, Dziennik Bałtycki, 2004-05-06

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m3

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. wrak
 wraki
D. wraku
 wraków
C. wrakowi
 wrakom
B. wrak
 wraki
N. wrakiem
 wrakami
Ms. wraku
 wrakach
W. wraku
 wraki

Składnia

bez ograniczeń + wrak +
CZEGO

2. samochodu

Definicja

bardzo zniszczony, nienadający się do użytku pojazd

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I TECHNIKA Transport transport lądowy

CZŁOWIEK I TECHNIKA Urządzenia i maszyny funkcjonowanie urządzeń i maszyn

Połączenia

  • porzucony; rozbity; spalony, wypalony wrak
  • wrak auta, samochodu, wozu; autobusu, ciężarówki, malucha; samolotu; maszyny
  • właściciel; wartość; sprzedaż wraka
  • zakleszczony we wraku
  • wrak leży gdzieś
  • odnaleźć; przejąć; usunąć/usuwać wrak

Cytaty

Minęli spalony wrak ciężarówki zepchnięty na pobocze, potem wyprzedzili dwa obwieszone ludźmi autobusy.

źródło: NKJP: Tomasz Mirkowicz: Pielgrzymka do Ziemi Świętej Egiptu, 1999

Prowadzącego vectrę z wraku pojazdu uwalniali strażacy.

źródło: NKJP: (wom): Bydgoszcz: Tragiczny wypadek przed Osielskiem. Vectra wylądowała na słupie; kierowca w szpitalu [ZOBACZ ZDJĘCIA], Gazeta Pomorska, 2009-10-27

Rudery bez ogrodzeń, wokół nich woń szmat i butwienia, ujadające psy z sierścią zjeżoną ze strachu. Przed ruderami wraki aut na cegłach.

źródło: NKJP: Piotr Siemion: Finimondo : komedia romantyczna, 2004

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m3

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. wrak
 wraki
D. wraku
 wraków
C. wrakowi
 wrakom
B. wrak
 wraki
N. wrakiem
 wrakami
Ms. wraku
 wrakach
W. wraku
 wraki

Składnia

bez ograniczeń + wrak +
CZEGO

3. człowieka

Definicja

człowiek bardzo wyczerpany chorobą lub trudnym życiem

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Określenia fizyczności człowieka sprawność i wydolność organizmu

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Choroby i ich leczenie przyczyny, objawy i skutki chorób

Połączenia

  • ludzki wrak

Cytaty

Usiadła na biedermeierowskiej kanapce i pogrążyła się w niewesołych myślach. Jeżeli ten ludzki wrak to rzeczywiście Hanka, to niewiele będzie z niej pożytku. Zamiast pomóc mogłaby tylko zaszkodzić.

źródło: NKJP: Maria Nurowska: Panny i wdowy: zdrada, 1993

Tu, gdzie siła i wydajność pracy jest jedynym sprawdzianem wartości człowieka, taki stary wrak jak ja może budzić w najlepszym razie wyrozumiałość...

źródło: NKJP: Beata Obertyńska: W domu niewoli, 2005

Kręcisz się przecież ciągle po Bajzlu, rozmawiasz z ćpunami i trzeba ci jeszcze takie rzeczy tłumaczyć? Przecież każdy z tych ludzkich wraków, które znasz (nie wyłączając mnie) zaczynał identycznie - od podćpywania na sportowo.

źródło: NKJP: Mirosław Sokołowski: Gady, 2007

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m1, m2

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. wrak
 wrakowie
wraki
 ndepr
wraki
 depr
D. wraka
 wraków
C. wrakowi
 wrakom
B. wraka
 wraków
wraki
N. wrakiem
 wrakami
Ms. wraku
 wrakach
W. wraku
 wrakowie
wraki
 ndepr
wraki
 depr
Data ostatniej modyfikacji: 02.09.2017
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN