UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

uczeń

Chronologizacja

1 połowa XV w., SStp

Pochodzenie

Zob. uczyć

1. szkoły

Definicja

osoba, która się uczy w szkole

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Edukacja i oświata szkoła

Połączenia

  • dobry, pojętny, przeciętny, uzdolniony, wzorowy, zdolny; niesforny uczeń; najzdolniejsi, krakowscy, toruńscy uczniowie
  • uczeń gimnazjum, szkoły podstawowej, ponadpodstawowej, średniej, zawodowej; uczniowie klas maturalnych, pierwszych, szóstych...
  • uczniowie i nauczyciele, uczniowie i studenci, uczniowie i uczennice, uczniowie i wychowawcy; rodzice i uczniowie
  • edukacja, osiągnięcia, zainteresowania; grono, grupka uczniów
  • wyprawka dla ucznia; podręczniki; konkurs, nagrody, stypendia, turniej; posiłki, bilety, zniżki dla uczniów; podziękowania od uczniów
  • pasowanie na ucznia
  • dialog, kontakt; lekcje, praca, pogadanka, rozmowa, spotkanie, zajęcia z uczniami
  • najpilniejszy z uczniów
  • kształcić, uczyć, wychowywać uczniów
  • być, zostać uczniem

Cytaty

Najwyższe noty z matematyki otrzymali uczniowie liceów ogólnokształcących. Uczniowie szkół zawodowych wypadli słabiej, choć średnia wyników przekraczała próg zaliczenia poziomu podstawowego.

źródło: NKJP: Test sprawdzianu, Życie Warszawy, 2001

[...] w tym okresie zwróciła się do mnie grupa uczniów dziesiątych, jedenastych klas, żebym im zrobił kurs najnowszej historii Polski.

źródło: NKJP: Adam Michnik, Józef Tischner, Jacek Żakowski: Między Panem a Plebanem, 1995

Aby zainteresować uczniów przedmiotem często prowadzi lekcje w muzeach, organizuje warsztaty literackie, quizy czy dyskusje o literaturze.

źródło: NKJP: Magdalena TOBIK: Bogata oferta, Gazeta Krakowska, 2002-04-24

Weronika dostała świadectwo z czerwonym paskiem, Dominiczek odznakę wzorowego ucznia.

źródło: NKJP: Józef Banaszak: Czas nie przeszedł obok: wspomnienia przyrodnika, 2008

Mylił często nazwiska uczniów, niemal z reguły nie pamiętał imion, lecz rysy twarzy wychowanków nosił w sobie z dokładnością wprost fotograficzną.

źródło: NKJP: Andrzej Szczypiorski: Początek, 1986

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m1

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. uczeń
 uczniowie
 ndepr
ucznie
 depr
D. ucznia
 uczni
uczniów
C. uczniowi
 uczniom
B. ucznia
 uczni
uczniów
N. uczniem
 uczniami
Ms. uczniu
 uczniach
W. uczniu
 uczniowie
 ndepr
ucznie
 depr

Składnia

bez ograniczeń + uczeń +
KOGO
bez ograniczeń + uczeń +
CZYJ

2. zawodu

Definicja

osoba, która zdobywa umiejętności i nabiera wprawy w jakiejś specjalności zawodowej, pracując u kogoś bardziej doświadczonego

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Praca organizacja i hierarchia w pracy, stosunki służbowe

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Edukacja i oświata pozaszkolne formy nauczania

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:  praktykant

Połączenia

  • uczeń mechanik
  • uczeń i mistrz; uczniowie i czeladnicy
  • przyjąć/przyjmować uczniów, zatrudniać uczniów

Cytaty

A trudno jest zostać kominiarzem? - Przez 3 pierwsze miesiące pracowałem jako uczeń. Dopiero po odbytym stażu mistrz pozwolił mi pracować na własną rękę. Wtedy zostałem tak zwanym kominiarzem wykwalifikowanym.

źródło: NKJP: G.Kozieł: 13 guzików kominiarza, Express Ilustrowany, 2001-12-29

Byłaby to próba produkcji przemysłowej, metodami nawet nie rzemieślniczymi, bo każdy rzemieślnik, nawet czeladnik czy uczeń, musi zdobyć pewne doświadczenie i wiedzę praktyczną […].

źródło: NKJP: Andrzej Anonimus: Nie nadaje się, przecież to jeszcze szczeniak, 1999

W sztukach walki, poezji czy rzemiośle uczeń uczył się przede wszystkim, obserwując mistrza i starając się go naśladować.

źródło: NKJP: Agnieszka Kozyra: Filozofia zen, 2004

Za mało masz wiedzy i wprawy, jesteś tylko adeptem nauk tajemnych, zaledwie uczniem czarnoksiężnika.

źródło: NKJP: Andrzej Sapkowski: Narrenturm, 2002

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m1

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. uczeń
 uczniowie
 ndepr
ucznie
 depr
D. ucznia
 uczni
uczniów
C. uczniowi
 uczniom
B. ucznia
 uczni
uczniów
N. uczniem
 uczniami
Ms. uczniu
 uczniach
W. uczniu
 uczniowie
 ndepr
ucznie
 depr

3. mistrza

Definicja

osoba, która pod kierunkiem jakiegoś mistrza zdobywa umiejętności w zakresie nauki, sztuki lub postaw moralnych, a następnie sama postępuje i tworzy zgodnie z wyznaczonymi wzorami

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Edukacja i oświata pozaszkolne formy nauczania

Relacje znaczeniowe

antonimy:  mistrz

Połączenia

  • uczeń Kołakowskiego, Kotarbińskiego, Platona; szkoły lwowsko-warszawskiej; (słynnego, wielkiego...) filozofa; Buddy, Jezusa...
  • mistrz i uczeń
  • najwybitniejszy z uczniów
  • kształcić, mieć uczniów
  • być, zostać uczniem

Cytaty

Uczeń Émile'a Durkheima, Maurice Halbwachs, twierdził, że niektóre badane przez mistrza zależności mają charakter pozorny.

źródło: NKJP: Maria Jarosz: Samobójstwa: ucieczka przegranych, 1997

Wstęp do wspomnień Bartczaka napisał światowej sławy uczeń profesora, kontynuator jego dzieła, profesor Kotowski...

źródło: NKJP: Adam Strączek: Wyznanie lekarza-łapownika, 1995

Zdumiewające, że chyba nikt ze współczesnych profesorów filozofii nie może poszczycić się tak wielkim gronem nieprzeciętnych uczniów jak właśnie Husserl.

źródło: NKJP: Józef Tischner: Świat ludzkiej nadziei : wybór szkiców filozoficznych 1966-1975, 1975

Kwiatkowski Jerzy (1927-1986). Jeden z najwybitniejszych uczniów Kazimierza Wyki z jego słynnej, krakowskiej „szkoły krytyków”.

źródło: NKJP: Ryszard Matuszewski: Alfabet: wybór z pamięci 90-latka, 2004

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m1

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. uczeń
 uczniowie
 ndepr
ucznie
 depr
D. ucznia
 uczni
uczniów
C. uczniowi
 uczniom
B. ucznia
 uczni
uczniów
N. uczniem
 uczniami
Ms. uczniu
 uczniach
W. uczniu
 uczniowie
 ndepr
ucznie
 depr

Składnia

bez ograniczeń + uczeń +
KOGO

Przysłowia

Uczeń bez dwói to jak żołnierz bez karabinu
Data ostatniej modyfikacji: 24.06.2014
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN