UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

tyłek

Chronologizacja

SJPXVII, SL, SWil, SJPWar, SJPDor, SJPSz, SJPDun, ISJP, PSWP, USJP

Pochodzenie

Zob. tył

1.a część ciała

Definicja

pot. 
część tułowia znajdująca się z tyłu między plecami a udami

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Budowa i funkcjonowanie ciała ludzkiego części ciała, elementy i substancje składowe

Relacje znaczeniowe

synonimy:  cztery litery, dupka, dusza, kufer, kuper, kuperek, pewna część ciała, pośladki, pupa, pupka, rzyć, siedzenie, tył, tyłeczek, zadek

Połączenia

  • goły; gruby, tłusty; fajny, zgrabny; wypięty tyłek
  • tyłek kobiety
  • baty, lanie, manto... na goły tyłek
  • wrzód na tyłku
  • tyłek boli
  • pokazać/pokazywać (komuś); skopać; wypinać tyłek
  • kopnąć kogoś w tyłek; łapać kogoś, złapać kogoś za tyłek
  • bić kogoś, klepać kogoś; dać komuś; dostać; drapać się po tyłku

Cytaty

Mama Natalii powiedziała, że nad jezioro nie pójdzie, bo nikomu nie będzie pokazywać swojego grubego tyłka wbitego w przyciasne majtki.

źródło: NKJP: Paulina Grych: Numer zerowy, 2007

Była to broń groźna i skuteczna, ale pistolet był ciężki jak diabli, a sztywna kabura obijała biodro i tyłek przy każdym kroku.

źródło: NKJP: Mirosław M. Bujko: Złoty pociąg, 2006

Kiedyś ktoś podpity wyszedł ze Stylowej w alei Róż, podszedł do pomnika Lenina, zdjął spodnie i wypiął tyłek w stronę wodza rewolucji.

źródło: NKJP: Gramy dalej, Dziennik Polski - Pejzaż, 2002-04-13

[...] kiedy był niegrzeczny i zdenerwował rodziców, wyzywali go od znajduchów i bili na goły tyłek sznurem od żelazka, ale zaraz potem znów było dobrze.

źródło: NKJP: Reguła przetrwania, Dziennik Polski - Pejzaż, 2001-10-19

[...] kiedy aresztowano go pod zarzutem szpiegostwa [...], to trzymano go w Uzbekistanie w starodawnym wielopoziomowym więzieniu, gdzie podziemnych pięter nie łączyły schody czy stałe drabiny, ale wyślizgana tyłkami skazańców szeroka, lekko wklęsła deska [...].

źródło: NKJP: Andrzej Czcibor-Piotrowski, Cud w Esfahanie, 2001

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m3

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. tyłek
tyłki
D. tyłka
tyłków
C. tyłkowi
tyłkom
B. tyłek
tyłki
N. tyłkiem
tyłkami
Ms. tyłku
tyłkach
W. tyłku
tyłki

1.b w ubraniu

Definicja

pot. 
część ubrania okrywająca tyłek - część ciała

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Ubranie rodzaje i części ubrań

Relacje znaczeniowe

synonimy:  pupa, siedzenie, tyłeczek

Połączenia

  • kieszeń na tyłku

Cytaty

Gdybym wiedział, że wyskoczy z czymś takim, wyręczyłbym ją przy prasowaniu munduru. Z wypaloną na tyłku dziurą nie pchałaby się bezmyślnie do konfrontacji.

źródło: NKJP: Artur Baniewicz: Kisuny, 2008

[...] nie miał ochoty używać swych mięśni, by odepchnąć od siebie rozwścieczonego, zionącego alkoholem i nieogolonego nadwachmistrza, który miał spodnie podarte na tyłku.

źródło: NKJP: Marek Krajewski: Dżuma w Breslau, 2007

[...] klęczy teraz w kuchni w swych grubych spodniach wzmacnianych na tyłku skórzaną łatą [...].

źródło: NKJP: Marek Krajewski: Widma w mieście Breslau, 2005

[...] mam mój ideał jeansów, które już kiedyś miałam... jasne biodrówy, bez kieszeni na tyłku [...].

źródło: NKJP: Internet

Ja osobiście spodnie z obniżonymi kieszeniami lubię najbardziej, bo nie znoszę, gdy sweter przykrywa zbyt wysokie kieszenie na tyłku, bo wygląda to brzydko no i kieszenie coraz częściej są ozdobą dżinsów.

źródło: NKJP: Internet

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m3

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. tyłek
tyłki
D. tyłka
tyłków
C. tyłkowi
tyłkom
B. tyłek
tyłki
N. tyłkiem
tyłkami
Ms. tyłku
tyłkach
W. tyłku
tyłki

Frazeologizmy

coś lata koło dupy komuś
coś lata koło tyłka komuś
coś można o kant dupy potłuc
coś można o kant tyłka potłuc
coś można o kant tyłka rozbić
gruba skóra
twardy tyłek
ktoś bierze dupę w troki
ktoś bierze tyłek w troki
ktoś dobiera się do skóry komuś
ktoś dobiera się do tyłka komuś
ktoś dobrał się do skóry komuś
ktoś dobrał się do tyłka komuś
ktoś dostaje w kość
ktoś dostał kopa w dupę
ktoś dostał kopa w tyłek
ktoś dostał w kość
ktoś kręci biodrami
ktoś kręci tyłkiem
ktoś kręci na siebie bicz
ktoś kręci bat na własny tyłek
ktoś leży do góry brzuchem
ktoś leży do góry tyłkiem
ktoś liże komuś tyłek
ktoś ma w nosie
ktoś ma (głęboko) w tyłku
ktoś nadstawia karku
ktoś nadstawia tyłka
ktoś nie może usiedzieć na miejscu
ktoś nie może usiedzieć na tyłku
ktoś obrabia tyłek komuś
ktoś obrobił tyłek komuś
ktoś powyrywa nogi z dupy komuś
ktoś powyrywa nogi z tyłka komuś
ktoś robi koło pióra komuś
ktoś robi koło tyłka komuś
ktoś ruszył tyłek
ktoś siedzi na tyłku
ktoś skroił tyłek komuś
ktoś trzęsie portkami
ktoś trzęsie tyłkiem
ktoś ukręcił na siebie bicz
ktoś ukręcił bat na własny tyłek
ktoś usiadł na tyłku
ktoś siadł na tyłku
ktoś włazi w dupę komuś
ktoś włazi komuś do tyłka bez wazeliny
ktoś wchodzi w tyłek komuś
ktoś wziął dupę w troki
ktoś wziął tyłek w troki
ktoś zawraca głowę komuś
ktoś truje tyłek komuś
ktoś zawraca tyłek komuś
ktoś zrobił koło pióra komuś
ktoś zrobił koło tyłka komuś
ktoś/coś daje w kość komuś
ktoś/coś daje w tyłek komuś
ktoś/coś dał/dało w kość komuś
ktoś/coś dał/dało w tyłek komuś
można sobie czymś tyłek podetrzeć
o kant dupy potłuc
o kant tyłka potłuc
o kant tyłka rozbić
własny tyłek
swój tyłek
wrzód na dupie
wrzód na tyłku
wsadź sobie w dupę
wsadź sobie w tyłek
Data ostatniej modyfikacji: 24.05.2013
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj