UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

silić się

Chronologizacja

1466, SStp

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. silę się
silimy się
2 os. silisz się
silicie się
3 os. sili się
silą się

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. siliłem się
+(e)m się silił
siliłam się
+(e)m się siliła
siliłom się
+(e)m się siliło
sililiśmy się
+(e)śmy się silili
siliłyśmy się
+(e)śmy się siliły
2 os. siliłeś się
+(e)ś się silił
siliłaś się
+(e)ś się siliła
siliłoś się
+(e)ś się siliło
sililiście się
+(e)ście się silili
siliłyście się
+(e)ście się siliły
3 os. silił się
siliła się
siliło się
silili się
siliły się

bezosobnik: silono się

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. będę się silił
będę się silić
będę się siliła
będę się silić
będę się siliło
będę się silić
będziemy się silili
będziemy się silić
będziemy się siliły
będziemy się silić
2 os. będziesz się silił
będziesz się silić
będziesz się siliła
będziesz się silić
będziesz się siliło
będziesz się silić
będziecie się silili
będziecie się silić
będziecie się siliły
będziecie się silić
3 os. będzie się silił
będzie się silić
będzie się siliła
będzie się silić
będzie się siliło
będzie się silić
będą się silili
będą się silić
będą się siliły
będą się silić

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. silmy się
2 os. sil się
silcie się

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. siliłbym się
bym się silił
siliłabym się
bym się siliła
siliłobym się
bym się siliło
sililibyśmy się
byśmy się silili
siliłybyśmy się
byśmy się siliły
2 os. siliłbyś się
byś się silił
siliłabyś się
byś się siliła
siliłobyś się
byś się siliło
sililibyście się
byście się silili
siliłybyście się
byście się siliły
3 os. siliłby się
by się silił
siliłaby się
by się siliła
siliłoby się
by się siliło
sililiby się
by się silili
siliłyby się
by się siliły

bezosobnik: silono by się

bezokolicznik: silić się

imiesłów przysłówkowy współczesny: siląc się

gerundium: silenie się

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. silenie się
silenia się
D. silenia się
sileń się
C. sileniu się
sileniom się
B. silenie się
silenia się
N. sileniem się
sileniami się
Ms. sileniu się
sileniach się
W. silenie się
silenia się

imiesłów przymiotnikowy czynny: silący się

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. silący się
silący się
silący się
silące się
siląca się
D. silącego się
silącego się
silącego się
silącego się
silącej się
C. silącemu się
silącemu się
silącemu się
silącemu się
silącej się
B. silącego się
silącego się
silący się
silące się
silącą się
N. silącym się
silącym się
silącym się
silącym się
silącą się
Ms. silącym się
silącym się
silącym się
silącym się
silącej się
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. silący się
silący się
silące się
silące się
D. silących się
silących się
silących się
silących się
C. silącym się
silącym się
silącym się
silącym się
B. silących się
silących się
silących się
silące się
N. silącymi się
silącymi się
silącymi się
silącymi się
Ms. silących się
silących się
silących się
silących się

Pochodzenie

Zob. siła

1. w pracy

Definicja

natężać siły

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Określenia fizyczności człowieka sprawność i wydolność organizmu

Relacje znaczeniowe

synonimy:  wysilać się

Cytaty

Kiedy Dudi silił się, żeby nadążać za Misiem Kundą i nie upaść ze zmęczenia, cienie na podłodze dwoiły się, a krok zaplatał.

źródło: NKJP: Leopold Buczkowski: Czarny potok, 1959

[...] silił się z nałożeniem zbyt ciasnego ubrania hrabiego [...].

źródło: Jerzy Afanasjew: Świat do góry nogami, 1974 (books.google.pl)

Składnia

bez ograniczeń + silić się +
(z CZYM)
bez ograniczeń + silić się +
(żeby ZDANIE)

2. żeby zrobić wrażenie

Definicja

wkładać bardzo dużo wysiłku w jakąś czynność, która przychodzi komuś z trudem, bo brakuje mu umiejętności albo możliwości

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność intelektualna człowieka

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność artystyczna człowieka

Relacje znaczeniowe

synonimy:  wysilać się

Połączenia

  • silić się na obiektywizm, na obojętność, na oryginalność, na uprzejmość

Cytaty

Niczego [...] nie upiększaj i nie sil się na żaden styl literacki. Zeszyt ma być wyłącznie dokumentem.

źródło: NKJP: Piotr Fijewski: Jak rozwinąć skrzydła, 1993

Reporterzy [...] lakonicznie opisali egzekucję. Nie musieli się silić. Obok tekstu zamieszczono bowiem zdjęcie [...].

źródło: NKJP: Mariusz Surosz,: Pepiki. Dramatyczne stulecie Czechów, 2010

Z kolegami na przerwach rozmawiają po śląsku, taka jest szkoła w Suszcu. Zresztą w okolicy nikt nie sili się, żeby mówić inaczej [...].

źródło: NKJP: Monika Krężel: Żarna sprzed wieku, Trybuna Śląska, 2004-09-17

Składnia

bez ograniczeń + silić się +
(na CO)
bez ograniczeń + silić się +
(żeby ZDANIE)
Data ostatniej modyfikacji: 02.04.2025
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj