UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

zwierzę

Chronologizacja

2 połowa XIV w., SStp
W postaci: źwierzę

Pochodzenie

Zob. zwierz

1. potocznie

Definicja

istota żywa niebędąca człowiekiem, taka jak koń, pies, tygrys

Noty o użyciu

Używane zwykle w odniesieniu do istot, które poruszają się na czterech nogach.

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat zwierząt

Połączenia

oswojone; bezdomne; drapieżne, dzikie; egzotyczne; wypchane zwierzę; zwierzę domowe, gospodarskie, hodowlane; rzeźne; juczne, pociągowe; futerkowe; łowne; doświadczalne; polne
zwierzęta i ptaki; ludzie i zwierzęta
łowca; sierść; stado; chów, hodowla; ubój zwierząt
pasza; schronisko dla zwierząt
opieka nad zwierzętami
zwierzę zjada coś
upolować zwierzę; hodować; żywić; zabijać zwierzęta

Cytaty

Liczba psów dramatycznie rośnie od jesieni. I nie chodzi o to, że coraz mniej osób chce przygarnąć bezdomne zwierzę.

źródło: NKJP: Anna Waszkiewicz, Marcin Osman: Z braku serca, Słowo Polskie Gazeta Wrocławska, 2007-01-24

- Szczera twarz? szczerą twarz ma, proszę państwa, tylko zwierzę. Tylko koń, tylko krowa i pies, mają na pysku to, co w głowie. Jak w głowie smutno, to i pysk smutny.

źródło: NKJP: Edward Redliński: Szczurojorczycy, 1994

Siadał tam po pracy i zasypiał przy dźwiękach dziennika albo niedzielnego programu przyrodniczego o życiu egzotycznych zwierząt i owadów.

źródło: NKJP: Joanna Bator: Piaskowa Góra, 2009

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: n2

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	zwierzę	zwierzęta
D.	zwierzęcia	zwierząt
C.	zwierzęciu	zwierzętom
B.	zwierzę	zwierzęta
N.	zwierzęciem	zwierzętami
Ms.	zwierzęciu	zwierzętach
W.	zwierzę	zwierzęta

2. w biologii

Definicja

biol.

wielokomórkowy organizm żywy niebędący rośliną ani grzybem

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat zwierząt

Połączenia

zwierzę parzystokopytne; mięsożerne, roślinożerne
rośliny i zwierzęta
gatunek zwierzęcia

Cytaty

O wiele lepiej rozpoznano i opracowano królestwo zwierząt bezkręgowych, w tym szczególnie gromadę owadów z czego stosunkowo najlepiej owady siedlisk łąkowych, dżdżownice, pająki, owady ziemnowodne, chrząszcze, motyle.

źródło: NKJP: P: Bieszczady Zachodnie, www.wikipedia.pl, 2009-05-10

Swoje trujące substancje wytwarzają i rośliny i zwierzęta. W przypadku roślin najczęściej największą szkodliwość mają owoce i nasiona.

źródło: NKJP: Anna Kosek: Trucizna w pięknej oprawie, Gazeta Poznańska, 2006-09-23

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: n2

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	zwierzę	zwierzęta
D.	zwierzęcia	zwierząt
C.	zwierzęciu	zwierzętom
B.	zwierzę	zwierzęta
N.	zwierzęciem	zwierzętami
Ms.	zwierzęciu	zwierzętach
W.	zwierzę	zwierzęta

3. polityczne

Definicja

pot.

osoba odznaczająca się jakimś zbiorem cech, które sprawiają, że funkcjonuje ona dobrze w określonym otoczeniu

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Zasady współżycia społecznego stosunki, grupy i organizacje społeczne

Relacje znaczeniowe

synonimy:

zwierz

Połączenia

zwierzę polityczne, społeczne

Cytaty

[...] jest zwierzęciem politycznym i doskonale wie, że musi się tak zachowywać.

źródło: NKJP: Sławomir Sowa: Z kim tu rządzić?, Dziennik Łódzki, 2006-04-04

Owszem, jako zwierzęta społeczne staramy się być weseli, gdyż człowiek wesoły przyjemniejszy jest dla otoczenia.

źródło: NKJP: Ludwik Stomma: Stomma, Polityka, 2004

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: n1

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	zwierzę	zwierzęta
D.	zwierzęcia	zwierząt
C.	zwierzęciu	zwierzętom
B.	zwierzę	zwierzęta
N.	zwierzęciem	zwierzętami
Ms.	zwierzęciu	zwierzętach
W.	zwierzę	zwierzęta

4. okrutnik

Definicja

pot. pejorat.

człowiek zły i okrutny

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Usposobienie człowieka określenia człowieka ze względu na jego usposobienie

Cytaty

Klaus był oczytany, kulturalny i sympatyczny. Może w łóżku wychodziło z niego zwierzę?

źródło: NKJP: Paulina Grych: Schiza, 2008

To wolne, okrutne zwierzę bez uczuć, z wywiezionymi z Baku obrazami przed oczyma, obrazami, które znieczulają na całe życie. On przeraża, jest tak silny i niebezpieczny, że utrzymuje napięcie w całej historii.

źródło: NKJP: Krystyna Janda: Moja droga B., 2000

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: n1

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	zwierzę	zwierzęta
D.	zwierzęcia	zwierząt
C.	zwierzęciu	zwierzętom
B.	zwierzę	zwierzęta
N.	zwierzęciem	zwierzętami
Ms.	zwierzęciu	zwierzętach
W.	zwierzę	zwierzęta

Frazeologizmy

król zwierząt

Data ostatniej modyfikacji: 29.09.2023