UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

rapsod

Chronologizacja

1800, Iliada Homera, t. 1, tłum. Franciszek Ksawery Dmochowski, polona.pl

Pochodzenie

fr. rapsode

z gr. rhapsðidós

1. utwór

Definicja

lit. 
fragment epopei lub samodzielny utwór epicki o patetycznym charakterze, sławiący bohatera lub ważne wydarzenie historyczne

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność artystyczna człowieka literatura

Cytaty

Dwa ostatnie wersety owego rapsodu, cytowane z pamięci, przekształcone nieco, znalazły się w utworze [...] jako zapowiedź fabularna.

źródło: NKJP: Kazimierz Wyka: Rzecz wyobraźni, 1959

Zwraca też uwagę predylekcja obu poetów do sięgania po takie gatunki literackie, w których jest miejsce na słowo uroczyste. Jednym z takich gatunków jest rapsod i szerzej – styl rapsodyczny.

źródło: KWJP: Krzysztof Dybciak: Pisarstwo Karola Wojtyły – Jana Pawła II. W oczach krytyków i uczonych, 2019

Trzeba Ci wiedzieć, że po wyrecytowaniu sławetnego już rapsodu stał się dosyć popularny wśród innych wojów.

źródło: KWJP: Grzegorz Miścior: Psi żywot najemnika, 2021

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m3

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. rapsod
rapsody
D. rapsoda
rapsodu
rapsodów
C. rapsodowi
rapsodom
B. rapsod
rapsody
N. rapsodem
rapsodami
Ms. rapsodzie
rapsodach
W. rapsodzie
rapsody

Odesłania

Zob. też:

rapsodia

2. śpiewak

Definicja

kultur. 
w starożytnej Grecji: wędrowny recytator poezji epickiej

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność artystyczna człowieka

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Tradycja świat dawnych epok i wydarzenia historyczne

Cytaty

Jak wędrowni rapsodowie, poeta pragnie dotrzeć do ludzi spragnionych pieśni, wieści o czasach minionych i codzienności [...].

źródło: KWJP: Krzysztof Dybciak: Pisarstwo Karola Wojtyły – Jana Pawła II. W oczach krytyków i uczonych, 2019

O, mądrzy rapsodowie! Otwórzcie usta. Wyśpiewajcie pieśń [...].

źródło: NKJP: Konrad Wągrowski: Książki nadesłane, Esensja, nr 06, 2009-08-21

[...] narrator przyjmuje rolę rapsoda, którego opowieści były wszak ostro skandowane, czyli maksymalnie zrytmizowane, tym bardziej że wędrowny pieśniarz-recytator „wykonywał” swe „kwestie” przed słuchaczami, którzy z kolei mieli przekazywać je innym, oczywiście, po uprzednim utrwaleniu owych „rapsodii” we własnej pamięci [...].

źródło: NKJP: Zbigniew Lisowski: Poznawanie poezji: interpretacje, 2008

[...] wychodzi z samego wnętrza naturalistycznego teatru, ale obraz, jaki stamtąd wynosi, zaczyna żyć w innym kształcie - tworzony poprzez rapsoda śmierci wobec słuchaczy.

źródło: NKJP: Grzegorz Gazda, Agnieszka Izdebska, Jarosław Płuciennik (red.): Gotycyzm i groza w kulturze, 2003

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m1

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. rapsod
rapsodowie
rapsodzi
ndepr
rapsody
depr
D. rapsoda
rapsodów
C. rapsodowi
rapsodom
B. rapsoda
rapsodów
N. rapsodem
rapsodami
Ms. rapsodzie
rapsodach
W. rapsodzie
rapsodowie
rapsodzi
ndepr
rapsody
depr

Odesłania

Zob. też:

aojda

Data ostatniej modyfikacji: 14.05.2025
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj