UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

naprzeciw II

I

Chronologizacja

Zob. naprzeciw I

Pochodzenie

Zob. na, przeciw

1. w stronę kogoś / czegoś

Definicja

w kierunku kogoś/czegoś tak, by zmniejszyć odległość od kogoś/czegoś, o kim/czym wiemy, że też się porusza w kierunku przeciwnym do tego, w którym się poruszamy

Kategoria znaczeniowa

wykładnik relacji przestrzennej

Relacje znaczeniowe

(quasi)synonimy:  w stronę

Cytaty

Wyszedł mi naprzeciw w szarawarach i kurtce z prostego płótna.

źródło: NKJP: Marian Brandys: Nieznany książę Poniatowski, 1960

Zbiegał wtedy po stromych schodkach, śpieszył naprzeciw dziewczynie.

źródło: NKJP: Klechdy domowe, 1996

Odeszła ulicą wzdłuż siatki, naprzeciw chmurom, które wiatr gnał nad naszymi głowami.

źródło: NKJP: Tadeusz Borowski: Pożegnanie z Marią, 1988

Odmiana

część mowy: przyimek

Składnia

KOMU / CZEMU naprzeciw
w pozycji lewostronnej: Cz. ruchu ukierunkowanego
szyk: zmienny: neutralna postpozycja, nacechowana antepozycja
bezpośrednia antepozycja
postpozycja względem frazy rzeczownikowej

2. na wprost kogoś / czegoś

Definicja

w takim miejscu, że – gdy patrzy się przed siebie – widać z niego kogoś/coś, kto też może nas widzieć i nie zmienia się od kogoś/czegoś odległości

Kategoria znaczeniowa

wykładnik relacji przestrzennej

Relacje znaczeniowe

synonimy:  naprzeciwko II, vis-a-vis III
(quasi)synonimy:  na wprost II

Cytaty

Mieszka w domu naprzeciw pawilonu handlowego.

źródło: NKJP: Michał Bielecki: Dziewczyna z Banku Prowincjonalnego S.A., 1997

W jesienne pogodne popołudnia słońce znajdowało się naprzeciw wejścia.

źródło: NKJP: Andrzej Stasiuk: Opowieści galicyjskie, 1995

Tuż naprzeciw Tadeusza wisiał wypchany jeleni łeb.

źródło: NKJP: Maria Nurowska: Panny i wdowy. Zdrada, 1993

Odmiana

część mowy: przyimek

Składnia

naprzeciw KOGO / CZEGO
szyk: stały: antepozycja
bezpośrednia antepozycja względem frazy rzeczownikowej
Data ostatniej modyfikacji: 11.09.2014
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj