Chronologizacja
Pochodzenie
1. pole
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK I PRZYRODA Ziemia rolnictwo
Cytaty
|
Nad polami unoszą się mewy. Dziwny to widok dla nas, kiedy za rozorywaną bruzdą, za traktorem, nie czarne spacerują wrony, ale białe mewy. źródło: NKJP: Jarosław Iwaszkiewicz: Wenecja i inne szkice, 2008 |
|
|
– Siejecie? – Nie! To pogaństwo rozorywać ziemię. źródło: Agnieszka Czachor: Na surowym korzeniu (powieść w odcinkach), 2024 (tosterpandory.eu) |
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: niedokonany
Tryb oznajmujący
Czas teraźniejszy
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| 1 os. |
rozoruję rozorywam |
rozorujemy rozorywamy |
|||
| 2 os. |
rozorujesz rozorywasz |
rozorujecie rozorywacie |
|||
| 3 os. |
rozoruje rozorywa |
rozorują rozorywają |
|||
Czas przeszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
rozorywałem +(e)m rozorywał |
rozorywałam +(e)m rozorywała |
rozorywałom +(e)m rozorywało |
rozorywaliśmy +(e)śmy rozorywali |
rozorywałyśmy +(e)śmy rozorywały |
| 2 os. |
rozorywałeś +(e)ś rozorywał |
rozorywałaś +(e)ś rozorywała |
rozorywałoś +(e)ś rozorywało |
rozorywaliście +(e)ście rozorywali |
rozorywałyście +(e)ście rozorywały |
| 3 os. |
rozorywał |
rozorywała |
rozorywało |
rozorywali |
rozorywały |
bezosobnik: rozorywano
Czas przyszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
będę rozorywał będę rozorywać |
będę rozorywała będę rozorywać |
będę rozorywało będę rozorywać |
będziemy rozorywali będziemy rozorywać |
będziemy rozorywały będziemy rozorywać |
| 2 os. |
będziesz rozorywał będziesz rozorywać |
będziesz rozorywała będziesz rozorywać |
będziesz rozorywało będziesz rozorywać |
będziecie rozorywali będziecie rozorywać |
będziecie rozorywały będziecie rozorywać |
| 3 os. |
będzie rozorywał będzie rozorywać |
będzie rozorywała będzie rozorywać |
będzie rozorywało będzie rozorywać |
będą rozorywali będą rozorywać |
będą rozorywały będą rozorywać |
Tryb rozkazujący
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| 1 os. |
rozorujmy rozorywajmy |
|
| 2 os. |
rozoruj rozorywaj |
rozorujcie rozorywajcie |
Tryb warunkowy
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
rozorywałbym bym rozorywał |
rozorywałabym bym rozorywała |
rozorywałobym bym rozorywało |
rozorywalibyśmy byśmy rozorywali |
rozorywałybyśmy byśmy rozorywały |
| 2 os. |
rozorywałbyś byś rozorywał |
rozorywałabyś byś rozorywała |
rozorywałobyś byś rozorywało |
rozorywalibyście byście rozorywali |
rozorywałybyście byście rozorywały |
| 3 os. |
rozorywałby by rozorywał |
rozorywałaby by rozorywała |
rozorywałoby by rozorywało |
rozorywaliby by rozorywali |
rozorywałyby by rozorywały |
bezosobnik: rozorywano by
bezokolicznik: rozorywać
imiesłów przysłówkowy współczesny:
rozorując
rozorywając
gerundium: rozorywanie
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| M. | rozorywanie |
rozorywania |
| D. | rozorywania |
rozorywań |
| C. | rozorywaniu |
rozorywaniom |
| B. | rozorywanie |
rozorywania |
| N. | rozorywaniem |
rozorywaniami |
| Ms. | rozorywaniu |
rozorywaniach |
| W. | rozorywanie |
rozorywania |
imiesłów przymiotnikowy czynny: rozorujący
| liczba pojedyncza | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
| M. | rozorujący rozorywający |
rozorujący rozorywający |
rozorujący rozorywający |
rozorujące rozorywające |
rozorująca rozorywająca |
| D. | rozorującego rozorywającego |
rozorującego rozorywającego |
rozorującego rozorywającego |
rozorującego rozorywającego |
rozorującej rozorywającej |
| C. | rozorującemu rozorywającemu |
rozorującemu rozorywającemu |
rozorującemu rozorywającemu |
rozorującemu rozorywającemu |
rozorującej rozorywającej |
| B. | rozorującego rozorywającego |
rozorującego rozorywającego |
rozorujący rozorywający |
rozorujące rozorywające |
rozorującą rozorywającą |
| N. | rozorującym rozorywającym |
rozorującym rozorywającym |
rozorującym rozorywającym |
rozorującym rozorywającym |
rozorującą rozorywającą |
| Ms. | rozorującym rozorywającym |
rozorującym rozorywającym |
rozorującym rozorywającym |
rozorującym rozorywającym |
rozorującej rozorywającej |
| liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|
| p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
| M. | rozorujący rozorywający |
rozorujący rozorywający |
rozorujące rozorywające |
rozorujące rozorywające |
| D. | rozorujących rozorywających |
rozorujących rozorywających |
rozorujących rozorywających |
rozorujących rozorywających |
| C. | rozorującym rozorywającym |
rozorującym rozorywającym |
rozorującym rozorywającym |
rozorującym rozorywającym |
| B. | rozorujących rozorywających |
rozorujących rozorywających |
rozorujących rozorywających |
rozorujące rozorywające |
| N. | rozorującymi rozorywającymi |
rozorującymi rozorywającymi |
rozorującymi rozorywającymi |
rozorującymi rozorywającymi |
| Ms. | rozorujących rozorywających |
rozorujących rozorywających |
rozorujących rozorywających |
rozorujących rozorywających |
imiesłów przymiotnikowy bierny: rozorywany
| liczba pojedyncza | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
| M. | rozorywany |
rozorywany |
rozorywany |
rozorywane |
rozorywana |
| D. | rozorywanego |
rozorywanego |
rozorywanego |
rozorywanego |
rozorywanej |
| C. | rozorywanemu |
rozorywanemu |
rozorywanemu |
rozorywanemu |
rozorywanej |
| B. | rozorywanego |
rozorywanego |
rozorywany |
rozorywane |
rozorywaną |
| N. | rozorywanym |
rozorywanym |
rozorywanym |
rozorywanym |
rozorywaną |
| Ms. | rozorywanym |
rozorywanym |
rozorywanym |
rozorywanym |
rozorywanej |
| liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|
| p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
| M. | rozorywani |
rozorywani |
rozorywane |
rozorywane |
| D. | rozorywanych |
rozorywanych |
rozorywanych |
rozorywanych |
| C. | rozorywanym |
rozorywanym |
rozorywanym |
rozorywanym |
| B. | rozorywanych |
rozorywanych |
rozorywanych |
rozorywane |
| N. | rozorywanymi |
rozorywanymi |
rozorywanymi |
rozorywanymi |
| Ms. | rozorywanych |
rozorywanych |
rozorywanych |
rozorywanych |
odpowiednik aspektowy: rozorać
Składnia
|
+ | rozorywać | + |
CO
|
2. skórę
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii stan skupienia, trwałość materii
Połączenia
- rozorywać coś pazurami
Cytaty
|
Doron ciął, rozorując brzuch napastnika. Ranny śmiertelnie śpiewak chwilę jeszcze stał, aż kolana ugięły się pod nim i runął twarzą na ziemię. źródło: NKJP: Tomasz Kołodziejczak: Krew i kamień, 2003 |
|
|
Szponiasto zgiętymi palcami to chwytał powietrze, to rozorywał sobie nimi twarz, aż cały spłynął krwią. źródło: NKJP: Andrzej Sarwa: Strzyga, 2006 |
|
|
Krew trysnęła z rozorywanych pazurami ran. źródło: KWJP: Robert J. Szmidt: Szczury Wrocławia. Kraty, 2019 |
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: niedokonany
Tryb oznajmujący
Czas teraźniejszy
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| 1 os. |
rozoruję rozorywam |
rozorujemy rozorywamy |
|||
| 2 os. |
rozorujesz rozorywasz |
rozorujecie rozorywacie |
|||
| 3 os. |
rozoruje rozorywa |
rozorują rozorywają |
|||
Czas przeszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
rozorywałem +(e)m rozorywał |
rozorywałam +(e)m rozorywała |
rozorywałom +(e)m rozorywało |
rozorywaliśmy +(e)śmy rozorywali |
rozorywałyśmy +(e)śmy rozorywały |
| 2 os. |
rozorywałeś +(e)ś rozorywał |
rozorywałaś +(e)ś rozorywała |
rozorywałoś +(e)ś rozorywało |
rozorywaliście +(e)ście rozorywali |
rozorywałyście +(e)ście rozorywały |
| 3 os. |
rozorywał |
rozorywała |
rozorywało |
rozorywali |
rozorywały |
bezosobnik: rozorywano
Czas przyszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
będę rozorywał będę rozorywać |
będę rozorywała będę rozorywać |
będę rozorywało będę rozorywać |
będziemy rozorywali będziemy rozorywać |
będziemy rozorywały będziemy rozorywać |
| 2 os. |
będziesz rozorywał będziesz rozorywać |
będziesz rozorywała będziesz rozorywać |
będziesz rozorywało będziesz rozorywać |
będziecie rozorywali będziecie rozorywać |
będziecie rozorywały będziecie rozorywać |
| 3 os. |
będzie rozorywał będzie rozorywać |
będzie rozorywała będzie rozorywać |
będzie rozorywało będzie rozorywać |
będą rozorywali będą rozorywać |
będą rozorywały będą rozorywać |
Tryb rozkazujący
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| 1 os. |
rozorujmy rozorywajmy |
|
| 2 os. |
rozoruj rozorywaj |
rozorujcie rozorywajcie |
Tryb warunkowy
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
rozorywałbym bym rozorywał |
rozorywałabym bym rozorywała |
rozorywałobym bym rozorywało |
rozorywalibyśmy byśmy rozorywali |
rozorywałybyśmy byśmy rozorywały |
| 2 os. |
rozorywałbyś byś rozorywał |
rozorywałabyś byś rozorywała |
rozorywałobyś byś rozorywało |
rozorywalibyście byście rozorywali |
rozorywałybyście byście rozorywały |
| 3 os. |
rozorywałby by rozorywał |
rozorywałaby by rozorywała |
rozorywałoby by rozorywało |
rozorywaliby by rozorywali |
rozorywałyby by rozorywały |
bezosobnik: rozorywano by
bezokolicznik: rozorywać
imiesłów przysłówkowy współczesny:
rozorując
rozorywając
gerundium: rozorywanie
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| M. | rozorywanie |
rozorywania |
| D. | rozorywania |
rozorywań |
| C. | rozorywaniu |
rozorywaniom |
| B. | rozorywanie |
rozorywania |
| N. | rozorywaniem |
rozorywaniami |
| Ms. | rozorywaniu |
rozorywaniach |
| W. | rozorywanie |
rozorywania |
imiesłów przymiotnikowy czynny: rozorujący
| liczba pojedyncza | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
| M. | rozorujący rozorywający |
rozorujący rozorywający |
rozorujący rozorywający |
rozorujące rozorywające |
rozorująca rozorywająca |
| D. | rozorującego rozorywającego |
rozorującego rozorywającego |
rozorującego rozorywającego |
rozorującego rozorywającego |
rozorującej rozorywającej |
| C. | rozorującemu rozorywającemu |
rozorującemu rozorywającemu |
rozorującemu rozorywającemu |
rozorującemu rozorywającemu |
rozorującej rozorywającej |
| B. | rozorującego rozorywającego |
rozorującego rozorywającego |
rozorujący rozorywający |
rozorujące rozorywające |
rozorującą rozorywającą |
| N. | rozorującym rozorywającym |
rozorującym rozorywającym |
rozorującym rozorywającym |
rozorującym rozorywającym |
rozorującą rozorywającą |
| Ms. | rozorującym rozorywającym |
rozorującym rozorywającym |
rozorującym rozorywającym |
rozorującym rozorywającym |
rozorującej rozorywającej |
| liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|
| p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
| M. | rozorujący rozorywający |
rozorujący rozorywający |
rozorujące rozorywające |
rozorujące rozorywające |
| D. | rozorujących rozorywających |
rozorujących rozorywających |
rozorujących rozorywających |
rozorujących rozorywających |
| C. | rozorującym rozorywającym |
rozorującym rozorywającym |
rozorującym rozorywającym |
rozorującym rozorywającym |
| B. | rozorujących rozorywających |
rozorujących rozorywających |
rozorujących rozorywających |
rozorujące rozorywające |
| N. | rozorującymi rozorywającymi |
rozorującymi rozorywającymi |
rozorującymi rozorywającymi |
rozorującymi rozorywającymi |
| Ms. | rozorujących rozorywających |
rozorujących rozorywających |
rozorujących rozorywających |
rozorujących rozorywających |
imiesłów przymiotnikowy bierny: rozorywany
| liczba pojedyncza | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
| M. | rozorywany |
rozorywany |
rozorywany |
rozorywane |
rozorywana |
| D. | rozorywanego |
rozorywanego |
rozorywanego |
rozorywanego |
rozorywanej |
| C. | rozorywanemu |
rozorywanemu |
rozorywanemu |
rozorywanemu |
rozorywanej |
| B. | rozorywanego |
rozorywanego |
rozorywany |
rozorywane |
rozorywaną |
| N. | rozorywanym |
rozorywanym |
rozorywanym |
rozorywanym |
rozorywaną |
| Ms. | rozorywanym |
rozorywanym |
rozorywanym |
rozorywanym |
rozorywanej |
| liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|
| p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
| M. | rozorywani |
rozorywani |
rozorywane |
rozorywane |
| D. | rozorywanych |
rozorywanych |
rozorywanych |
rozorywanych |
| C. | rozorywanym |
rozorywanym |
rozorywanym |
rozorywanym |
| B. | rozorywanych |
rozorywanych |
rozorywanych |
rozorywane |
| N. | rozorywanymi |
rozorywanymi |
rozorywanymi |
rozorywanymi |
| Ms. | rozorywanych |
rozorywanych |
rozorywanych |
rozorywanych |
odpowiednik aspektowy: rozorać
Składnia
|
+ | rozorywać | + |
CO +
(KOMU)
|