UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

kurhan

Chronologizacja

1577, SPXVI

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m3

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. kurhan
kurhany
D. kurhanu
kurhanów
C. kurhanowi
kurhanom
B. kurhan
kurhany
N. kurhanem
kurhanami
Ms. kurhanie
kurhanach
W. kurhanie
kurhany

Pochodzenie

ukr. kurhán

z tur. kurgan 'gród'

1. grobowiec

Definicja

w dawnych czasach: wzniesienie z ziemi lub kamieni, usypywane w miejscu, w którym ktoś został pochowany

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Bieg życia śmierć

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Tradycja świat dawnych epok i wydarzenia historyczne

Połączenia

  • kamienne; stare kurhany
  • kurhan jakiejś kultury
  • kurhany i cmentarzysko; kurhany i groby, kurhany i mogiły; kamienne kręgi i kurhany, kopce i kurhany
  • kurhan coś kryje
  • usypać kurhan

Cytaty

Osobną kategorię stanowią pojawiające się w I w. n.e. groby „książęce”, w których znajdują się szkielety przedstawicieli arystokracji wandalskiej. Groby te miały duże kamienne lub drewniane komory i przykryte były kurhanami.

źródło: NKJP: Agnieszka Krzemińska: Zostało po Wandalach, Polityka, 2004

Zostały po nich wyniosłe kurhany, pod którymi w drewnianych lub kamiennych skrzyniach spoczywają ich szczątki w otoczeniu przedmiotów, które zabrali w zaświaty.

źródło: NKJP: Zdzisław Skrok: Podolska legenda: powstanie i pogrzeb polskiego Podola, 2007

Archeolodzy znaleźli tu kurhan ze śladami pochówków. Podobno w XIII w. Rusini umęczyli w tym miejscu niewinne norbertanki z pobliskiego klasztoru.

źródło: NKJP: Magdalena Grochowska: Wisła, renesans i spichlerze, Gazeta Wyborcza, 1998-04-17

W ziemnych kurhanach znajduje się kamienne jądro kryjące miejsce pochówku.

źródło: NKJP: Włodzimierz Łęcki: Wielkopolska: przewodnik, 1989

Stąd ogromne ilości złotych przedmiotów zbytku znajdowane w kurhanach władców scytyjskich czy trackich.

źródło: NKJP: Agnieszka Krzemińska: Fortuna na szyi, Polityka, 2009-03-28

Składnia

bez ograniczeń + kurhan +
(KOGO)

2. kopiec

Definicja

książk. 
sztucznie usypane wzniesienie ku czci jakiejś postaci lub dla upamiętnienia ważnego wydarzenia historycznego

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I PRZYRODA Ziemia ukształtowanie terenu

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Tradycja zwyczaje i obyczaje

Relacje znaczeniowe

synonimy:  kopiec
hiperonimy:  pomnik

Połączenia

  • usypać kurhan

Cytaty

Ku czci dowódców sypie się kurhany, a w Równem i Zbarażu stanęły pomniki Sawura.

źródło: NKJP: Jagienka Wilczak: Mgły nad Wołyniem, Polityka, 2003-05-03

Uczniowie [...] przygotowali część artystyczną. Po niej delegacje szkół, a także przedstawiciele władz i lwowiacy udali się na cmentarz, by odsłonić tablicę umieszczoną na kurhanie pamięci poświęconym rodakom ze Lwowa i Kresów Południowo-Wschodnich.

źródło: NKJP: Ewa Kropiowska: W hołdzie Orlętom, Gazeta Krakowska, 2006-11-23

Bogdana Pilichowska, konsultantka „Piwnicy” w dziedzinie kopców, opowiada o dniu, w którym pierwsza garść ziemi spadła na kurhan Tadeusza Kościuszki: - Było to 16 października 1820 roku.

źródło: NKJP: Lidia Ostałowska: Święto kopców, Gazeta Wyborcza, 1992-06-12

Składnia

bez ograniczeń + kurhan +
(KOGO/CZEGO)
Data ostatniej modyfikacji: 19.09.2016
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj