Chronologizacja
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: p2
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | dźwierze |
||
| D. | dźwierzy |
||
| C. | dźwierzom |
||
| B. | dźwierze |
||
| N. | dźwierzami |
||
| Ms. | dźwierzach |
||
| W. | dźwierze |
Pochodzenie
st.pol. dźwirze, dźwierze
Zob. drzwi
St.pol. forma dźwirze uogólniona z przypadków zależnych z wtórną, nieregularną wokalizacją.
1.a wejście
Definicja
Noty o użyciu
Wyraz używany również współcześnie w niektórych regionach Polski, np. w gwarach góralskich, oraz w stylizacjach literackich.
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK I TECHNIKA Budownictwo części budowli
Relacje znaczeniowe
| synonimy: | drzwi |
Cytaty
|
Uklękła, by się modlić, a on tymczasem niesie z boiska dwa koszyki drewien na podpałkę i zatrzymuje się w dźwierzach taki smutny [...]. źródło: NKJP: Lament babci Weroniki, Dziennik Polski, 2001-03-24 |
|
|
Franek Fidur wypadł z dźwierzy i biegł do starego z uciechą. źródło: Jan Gwalbert Henryk Pawlikowski: Cisonie, 1963 (books.google.pl) |
1.b ruchome zamknięcie
Definicja
Noty o użyciu
Wyraz używany również współcześnie w niektórych regionach Polski, np. w gwarach góralskich, oraz w stylizacjach literackich.
Warianty
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK I TECHNIKA Budownictwo części budowli
CZŁOWIEK I TECHNIKA Urządzenia i maszyny budowa urządzeń i maszyn
Relacje znaczeniowe
| synonimy: | drzwi |
Połączenia
- otwierać, zamykać dźwierze
Cytaty
|
Nagle ogień na palenisku strzelił wysoko, dopalająca się kłoda rozpadła się na węgle pałające żarem, zastukało trzykrotnie w sosrębie, belce powałę trzymającej, gdzie dusze dziadów mieszkają, dźwierze same otworzyły się w noc. źródło: NKJP: Ewa Nowacka: Emilia z kwiatem lilii leśnej, 1993 |
|
|
[...] przybili kaprala do dźwierzy stodoły jego własnym bagnetem. źródło: Aleksander Baumgardten: Zapamiętanie, 1980 (books.google.pl) |
|
|
Legenda Tuaregów mówiła o tym, że wielkie, okute dźwierza meczetu Sidi Jahja w Timbuktu pozostaną zamknięte aż do nadejścia apokalipsy. Do rangi symbolu urasta to, że islamiści je wyłamali. źródło: KWJP: Jarosław Giziński: Mordercy historii, Wprost, 2015 |
|
|
[...] tradycją opłatkowych spotkań w mieście jest to, że przyjeżdżają na nie Podhalanie i z najodleglejszych oddziałów, z różnych miast - nawet z Łodzi. Zaraz po hucznym góralskim święcie zacznie się „dopieszczanie” cornyj izby, w której ma ponoć rezydować prezes Zarządu Głównego ZP [...]. Ściany i dźwierze są gotowe, zostaje jeszcze trochę do zrobienia zdunowi, a pewnie i snycerzowi, żeby lampy wpasowały się w charakter izby. źródło: NKJP: Góralski czas, Dziennik Polski, 2004-01-13 |