UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

republikanizm

Chronologizacja

1795, Gazeta Warszawska, nr 26, polona.pl

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m3

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. republikanizm
republikanizmy
D. republikanizmu
republikanizmów
C. republikanizmowi
republikanizmom
B. republikanizm
republikanizmy
N. republikanizmem
republikanizmami
Ms. republikanizmie
republikanizmach
W. republikanizmie
republikanizmy

Inne uwagi

Zwykle lp

Pochodzenie

Od: republika

1. pogląd

Definicja

pogląd, który zakłada, że najlepszą formą rządów jest republika

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Funkcjonowanie państwa władza państwowa

Cytaty

Polski republikanizm, konstytucjonalizm i parlamentaryzm legitymuje się tradycją sięgającą XV w.

źródło: NKJP: Historia w epoce postmodernistycznej, Wychowawca, nr 136, 2004-04

Bardziej wyrafinowaną wersję prymatu zbiorowości nad jednostką reprezentuje koncepcja polskiego republikanizmu [...].

źródło: KWJP: Andrzej Walicki: PRL i skok do neoliberalizmu. Antykomunizm zamiast wolności. Porachunki inteligenckie, 2021

Na wykładach poruszone zostaną m.in. takie zagadnienia, jak idea republikanizmu i patriotyzmu w literaturze I Rzeczpospolitej, idee liberalne, konserwatywne, socjalistyczne i endeckie w literaturze polskiej XIX i XX w. [...].

źródło: NKJP: (PS): Dla studentów i dla wszystkich, Dziennik Polski, 2006-03-06

2. ustrój

Definicja

ustrój republikański

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Funkcjonowanie państwa władza państwowa

Relacje znaczeniowe

synonimy:  republika
hiperonimy:  ustrój

Cytaty

Francuski republikanizm może się podobać lub nie, ale wyrósł on z konkretnego doświadczenia historycznego.

źródło: NKJP: Adam Szostkiewicz: Francja - nietolerancja, Polityka, nr 2440, 2004-02-21

Rzecz w tym, że państwo – i to nie byle jakie, bo globalny wzorzec republikanizmu i poszanowania własności – było w stanie jednym gwałtownym ruchem zdelegalizować i skonfiskować powszechnie używany środek płatniczy.

źródło: KWJP: Bartłomiej Radziejewski: Własność stopniowo podkopywana, Nowa Konfederacja, 2015-06-30

Republikanizm przyniósł swego czasu Polsce rozkwit pod każdym względem.

źródło: KWJP: Marek Budzisz: Iluzja wolnej Białorusi. Jak walcząc o demokrację, można utracić ojczyznę, 2020

Data ostatniej modyfikacji: 21.08.2025
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj