UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

gąbka

Chronologizacja

SStp, SPXVI, SKN, SJPXVII, STR, SL, SWil, SJPWar, SJPDor, SJPSz, SJPDun, ISJP, PSWP, USJP

Pochodzenie

płn. psł. *gǫbъka 'drobna narośl; mały grzyb'

Zob. gęba

1. do mycia

Definicja

miękki przedmiot dobrze wchłaniający wodę, służący do mycia

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Pielęgnacja ciała przedmioty związane z pielęgnacją ciała

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Najbliższe środowisko życia człowieka sprzęty domowe i przedmioty codziennego użytku

Połączenia

  • chłonna, mokra, wilgotna, wyciśnięta, wyschnięta; miękka, porowata, szorstka gąbka
  • gąbka do ciała, do naczyń, do samochodu
  • napęczniałe, porowate jak gąbka
  • chłonie jak gąbka, nasączone jak gąbka

Cytaty

Tutaj do czyszczenia potrzebna jest ściereczka lub gąbka nasączona ciepłą wodą z mydłem.

źródło: NKJP: Andrzej Kublik: Samochody, Dodatek do Gazety Wyborczej, 1993-05-14

Przy dziecku nie ujawnia się negatywnych emocji, dziecko jest jak gąbka, wszystko chłonie.

źródło: NKJP: Grażyna Plebanek: Pudełko ze szpilkami, 2006

Drukowany na kiepskim powielaczowym papierze wchłonął wodę jak gąbka.

źródło: NKJP: Adam Strączek: Wyznanie lekarza-łapownika, 1995

[...] kiedy warg spękanych nie zwilży nawet wilgotna gąbka.

źródło: NKJP: Wojciech Żukrowski: Kamienne tablice, 1994

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: ż

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. gąbka
gąbki
D. gąbki
gąbek
C. gąbce
gąbkom
B. gąbkę
gąbki
N. gąbką
gąbkami
Ms. gąbce
gąbkach
W. gąbko
gąbki

2. w materacu

Definicja

miękka, porowata i sprężysta substancja, służąca do izolacji, uszczelniania lub wyściełania

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Najbliższe środowisko życia człowieka meble i wystrój wnętrz

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Najbliższe środowisko życia człowieka sprzęty domowe i przedmioty codziennego użytku

Połączenia

  • dywanik, materac, poduszka, wycieraczka; wkład z gąbki
  • oklejony, podbity, wyłożony, wypchany gąbką

Cytaty

Wraz z elektrycznością dotarły radio i telewizja. W domach pojawiły się łazienki i materace z gąbki.

źródło: NKJP: Olgierd Budrewicz tytuł Piekło w kolorach

Z rozgrzanych podwórek wchodziłem razem z G. w ciche wnętrza, jakby wyłożone gąbką wytłumiającą, zaokienne krzyki szczęśliwych dzieci i szum nielicznych jeszcze wtedy samochodów nie dolegały, tworząc przyjemne, miejskie tło, które upewnia, że nie jesteśmy do końca sami.

źródło: NKJP: Michał Olszewski: Chwalcie łąki umajone, 2005

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: ż

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. gąbka
gąbki
D. gąbki
gąbek
C. gąbce
gąbkom
B. gąbkę
gąbki
N. gąbką
gąbkami
Ms. gąbce
gąbkach
W. gąbko
gąbki

Inne uwagi

Zwykle lp

3. żywa

Definicja

zool. 
żywy organizm wielokomórkowy, żyjący w dużych skupiskach na dnie mórz

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat zwierząt zwierzęta wodne

Połączenia

  • kolonie gąbek

Cytaty

Tutaj zgromadzono eksponaty skalne pochodzące z okresu górnej jury czyli okazy dolomitów, piaskowca czerwonego, czy granitu. Na pozostałych przystankach można oglądać inne geologiczne zabytki m.in. krzemienie, skamieliny gąbek i jeżowców.

źródło: NKJP: Puls regionu: Dziennik Zachodni, 2010-11-25

Ciepła woda od 16 stopni (styczeń) do 27 (lipiec, sierpień) znakomicie nadaje się dla amatorów nurkowania, którzy podziwiać mogą mnóstwo gatunków kolorowych ryb, jeżowce, rozgwiazdy, ukwiały, gąbki, zwiedzać jaskinie, tunele, wraki.

źródło: NKJP: Juliuz Podolski: Aktywna jesień, Gazeta Poznańska, 2006-09-28

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: ż

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. gąbka
gąbki
D. gąbki
gąbek
C. gąbce
gąbkom
B. gąbkę
gąbki
N. gąbką
gąbkami
Ms. gąbce
gąbkach
W. gąbko
gąbki

Przysłowia

Pieczone gołąbki same nie lecą do gąbki
Pieczone gołąbki nie wlecą same do gąbki
Data ostatniej modyfikacji: 02.01.2013
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj