UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

sowizdrzalski

rzadziej przest. sowizrzalski

Chronologizacja

1614, KorBa
W postaci: sowiźrzalski

Odmiana

część mowy: przymiotnik


Stopień równy

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. sowizdrzalski
sowizdrzalski
sowizdrzalski
sowizdrzalskie
sowizdrzalska
D. sowizdrzalskiego
sowizdrzalskiego
sowizdrzalskiego
sowizdrzalskiego
sowizdrzalskiej
C. sowizdrzalskiemu
sowizdrzalskiemu
sowizdrzalskiemu
sowizdrzalskiemu
sowizdrzalskiej
B. sowizdrzalskiego
sowizdrzalskiego
sowizdrzalski
sowizdrzalskie
sowizdrzalską
N. sowizdrzalskim
sowizdrzalskim
sowizdrzalskim
sowizdrzalskim
sowizdrzalską
Ms. sowizdrzalskim
sowizdrzalskim
sowizdrzalskim
sowizdrzalskim
sowizdrzalskiej
W. sowizdrzalski
sowizdrzalski
sowizdrzalski
sowizdrzalskie
sowizdrzalska
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. sowizdrzalscy
sowizdrzalscy
sowizdrzalskie
sowizdrzalskie
D. sowizdrzalskich
sowizdrzalskich
sowizdrzalskich
sowizdrzalskich
C. sowizdrzalskim
sowizdrzalskim
sowizdrzalskim
sowizdrzalskim
B. sowizdrzalskich
sowizdrzalskich
sowizdrzalskich
sowizdrzalskie
N. sowizdrzalskimi
sowizdrzalskimi
sowizdrzalskimi
sowizdrzalskimi
Ms. sowizdrzalskich
sowizdrzalskich
sowizdrzalskich
sowizdrzalskich
W. sowizdrzalscy
sowizdrzalscy
sowizdrzalskie
sowizdrzalskie

Pochodzenie

Zob. sowizdrzał

1. uśmiech

Definicja

książk. 
typowy dla sowizdrzała - osoby, która dużo czasu spędza na zabawie

Warianty

  • rzadziej przest. sowizrzalski

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Usposobienie człowieka określenia człowieka ze względu na jego usposobienie

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Czas wolny rozrywka

Cytaty

- Cieszę się, że historykowi nieobce jest wzruszenie... natury przyziemnej... - I znowu ten uśmiech sowizdrzalski. Hans nie wiedział, co odpowiedzieć.

źródło: NKJP: Marian Pankowski: Fara na Pomorzu, 1997

Przedkładanie piwa nad wino było dla Dyla nie tylko kwestią smaku, ale też wyborem natury politycznej (pojmowanej oczywiście w specyficzny, sowizdrzalski sposób).

źródło: KWJP: Aleksander Przybylski: Literacki almanach alkoholowy, 2016

Niewybredna ta biografia, spokrewniona w pomyśle z Ezopem i Marchołtem, w stu blisko powiastkach ukazuje figle sowizrzalskie, niekiedy pomysłowe, niekiedy bardzo szablonowe, oparte na dosłownym wykonywaniu wieloznacznych poleceń [...].

źródło: Julian Krzyżanowski: Historia literatury polskiej: alegoryzm - preromantyzm, 1979 (polona.pl)

2. utwór

Definicja

lit. 
właściwy dla nurtu w dawnej literaturze plebejskiej, tworzonego głównie anonimowo, odznaczającego się satyrycznym i rozrywkowym charakterem oraz antyfeudalnym wydźwiękiem

Warianty

  • rzadziej przest. sowizrzalski

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność artystyczna człowieka literatura

Połączenia

  • pisarz; teatr, utwór sowizdrzalski; komedia, literatura, poezja, powieść sowizdrzalska

Cytaty

Spektakl przypomina widzom zapomnianą już nieco literaturę sowizdrzalską, którą tworzyli ludzie pozostający na marginesie ówczesnego społeczeństwa, odnoszący się z drwiną i szyderstwem do panującego porządku.

źródło: NKJP: (PK): Frywolności plebejskie, Gazeta Krakowska, 2006-03-14

Mnie udało się w życiu przeczytać parę mądrych ksiąg pisanych przez bardzo uczonych ludzi i doszedłem do wniosku, że znacznie częściej znajduję odpowiedzi w powieściach sowizdrzalskich.

źródło: NKJP: Konrad Struga: Tumany i fetysze, Bez Dekretu, 1985

Pisarze sowizdrzalscy [...] w przedmowach do poszczególnych wydań komedii manifestowali swoją niechęć do utrwalonych w poezji dworskiej konwencji literackich, poddając je nieustannym przekształceniom semantycznym.

źródło: NKJP: Piotr Pirecki: Z problematyki ramy literackiej w komediach plebejskich XVII w. (wybrane zagadnienia), 2002

Kim byli twórcy humoresek sowizrzalskich, nie zawsze odpowiedzieć dzisiaj umiemy.

źródło: Julian Krzyżanowski: Historia literatury polskiej: alegoryzm - preromantyzm, 1979 (polona.pl)

Data ostatniej modyfikacji: 25.06.2025
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj