UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

sakralny

Chronologizacja

SJPWar, SJPDor, SJPSz, SJPDun, ISJP, PSWP, USJP

Pochodzenie

łac. śred. sacralis

Od: łac. sacer 'święty, poświęcony'.

1. architektura

Definicja

książk.

dotyczący kultu religijnego

Noty o użyciu

Używany w nazwach własnych, np. Chrześcijańskie Stowarzyszenie Twórców Sztuki Sakralnej , Galeria Współczesnej Sztuki Sakralnej , Muzeum Sztuki Sakralnej .

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Religia – kościół

Relacje znaczeniowe

	antonimy:	świecki
	hiperonimy:	religijny

Połączenia

sakralna architektura, kultura, muzyka, sztuka; budowla, tkanina; sakralne wnętrze; sakralne dzieła; przestrzeń; tematyka, twórczość sakralna; budownictwo, malarstwo; miejsce sakralne; budynki, inwestycje, obiekty, obrazy, pieśni, płaskorzeźby, przedmioty, rzeźby, zabytki, zespoły; motywy, tematy, utwory sakralne
sakralny i kościelny, sakralny i publiczny, sakralny i religijny, sakralny i świecki, sakralny i wieczny
na cele sakralne

Cytaty

	Najcenniejszym zabytkiem miasta jest monumentalna gotycka katedra św. Jakuba i św. Agnieszki, będąca jednocześnie jednym z najwspanialszych przykładów architektury sakralnej w Polsce. źródło: NKJP: Lech Szaraniec: Górny Śląsk, 1997
	Małą, kamienną kaplicę pomiędzy cmentarzem a kościołem ufundował Paweł Gąsienica na początku XVIII wieku. Jest to najstarszy zachowany obiekt sakralny w Zakopanem. źródło: NKJP: (KOV): Na Pęksowym Brzyzku, Dziennik Polski - Podhale, 2001-10-30
	Polska straciła [...] wiele pamiątek kultury narodowej: zasoby biblioteczne i archiwalne, zabytki sztuki sakralnej i świeckiej, przedmioty sztuki użytkowej itd. Okupacja doprowadziła do zubożenia całego społeczeństwa [...]. źródło: NKJP: Alicja Dybkowska, Jan Żaryn, Małgorzata Żaryn: Polskie dzieje od czasów najdawniejszych do współczesności, 1994
	W galerii prezentującej głównie malarstwo sakralne, Stanisław Białogłowicz pokazuje duży zestaw obrazów, którym nadał wspólny tytuł „Droga”. źródło: NKJP: „Droga” w Krypcie, Dziennik Polski - Kraków, 2001-01-10
	Z obrazów o tematyce sakralnej niewątpliwie najwybitniejszy jest sławny wizerunek „Ecce Homo”. To przejmujący portret umęczonego Boga-Człowieka. źródło: NKJP: Katarzyna Bik: Krakowska wystawa prac Adama Chmielowskiego - świętego Brata Alberta, Gazeta Wyborcza, 1995-11-14

Odmiana

część mowy: przymiotnik

Stopień równy

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	sakralny	sakralny	sakralny	sakralne	sakralna
D.	sakralnego	sakralnego	sakralnego	sakralnego	sakralnej
C.	sakralnemu	sakralnemu	sakralnemu	sakralnemu	sakralnej
B.	sakralnego	sakralnego	sakralny	sakralne	sakralną
N.	sakralnym	sakralnym	sakralnym	sakralnym	sakralną
Ms.	sakralnym	sakralnym	sakralnym	sakralnym	sakralnej
W.	sakralny	sakralny	sakralny	sakralne	sakralna

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	sakralni	sakralni	sakralne	sakralne
D.	sakralnych	sakralnych	sakralnych	sakralnych
C.	sakralnym	sakralnym	sakralnym	sakralnym
B.	sakralnych	sakralnych	sakralnych	sakralne
N.	sakralnymi	sakralnymi	sakralnymi	sakralnymi
Ms.	sakralnych	sakralnych	sakralnych	sakralnych
W.	sakralni	sakralni	sakralne	sakralne

2. charakter

Definicja

dotyczący sfery rzeczy, pojęć, zjawisk uznawanych za święte

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Religia – kościół

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Tradycja wierzenia i przesądy

Relacje znaczeniowe

synonimy:

święty I

Połączenia

sakralny czas; charakter, sens, wymiar, sakralna moc; sakralne znaczenie; sakralne funkcje

Cytaty

	Przynależność do rodziny pociąga za sobą ryty specjalnej inicjacji, które podkreślają sakralny charakter rodzinnej więzi. Rodzina nie oznacza więc w Afryce jedynie związku krwi, lecz także wspólnotę pokrewieństwa, przyjaźni, kultu przodków, bohaterów i protoplastów rodu, inicjację religijną, więź sakralną itp. źródło: NKJP: Daniel Olszewski: Dzieje chrześcijaństwa w zarysie, 1996
	Podczas Kongresu Eucharystycznego, który odbył się w ubiegłym roku we Wrocławiu, położono akcent m.in. na odnowę sakralnego sensu niedzieli. źródło: NKJP: Stefan Cebulski: Pamiętaj, abyś dzień święty święcił, prasa, 1998
	Historiozofia Mickiewicza realizować się miała zatem w historii żywej, zgodnie z rytmem rozwojowym dziejów, zapisanych w Księgach narodu i pielgrzymstwa polskiego i w Wykładach Paryskich. Rytm ten miał się spełniać w triadzie sakralnego czasu oczekiwania, zbawczej ofiary i nadejścia Ducha Świętego. źródło: NKJP: Krystyna Ratajska: Neomesjanistyczni spadkobiercy Mickiewicza, 1998
	W Biblii ukaże się człowieka prawie w roli partnera Jahwe, który poprzez pracę ma obowiązek nieustannie doskonalić samego siebie, a wraz z sobą - ciągle, jakby na nowo, nieustannie kontynuować Boskie dzieło tworzenia. Tu będzie moment na wskroś sakralnego charakteru ludzkiej pracy, który odnajdziemy u niektórych Ojców Kościoła[...]. źródło: NKJP: Gedymin Spychalski: Myśl społeczno-ekonomiczna starożytności i średniowiecza, 2000
	W czasach pogańskich świat był przepełniony sakralnością: mieliśmy święte źródła, święte drzewa, święte państwo. Kiedy w ten świat wtargnęło Słowo, jako - w zasadzie - jedyna świętość, wszystko inne nagle zostało pozbawione wymiaru sakralnego. źródło: NKJP: Więcej prokuratorów niż myślenia, Gazeta Wyborcza, 1993-02-17,

Odmiana

część mowy: przymiotnik

Stopień równy

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	sakralny	sakralny	sakralny	sakralne	sakralna
D.	sakralnego	sakralnego	sakralnego	sakralnego	sakralnej
C.	sakralnemu	sakralnemu	sakralnemu	sakralnemu	sakralnej
B.	sakralnego	sakralnego	sakralny	sakralne	sakralną
N.	sakralnym	sakralnym	sakralnym	sakralnym	sakralną
Ms.	sakralnym	sakralnym	sakralnym	sakralnym	sakralnej
W.	sakralny	sakralny	sakralny	sakralne	sakralna

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	sakralni	sakralni	sakralne	sakralne
D.	sakralnych	sakralnych	sakralnych	sakralnych
C.	sakralnym	sakralnym	sakralnym	sakralnym
B.	sakralnych	sakralnych	sakralnych	sakralne
N.	sakralnymi	sakralnymi	sakralnymi	sakralnymi
Ms.	sakralnych	sakralnych	sakralnych	sakralnych
W.	sakralni	sakralni	sakralne	sakralne

Data ostatniej modyfikacji: 27.12.2013