Chronologizacja
Pochodzenie
Zob. truć
1. trutką na szczury
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Bieg życia śmierć
Relacje znaczeniowe
| hiperonimy: | zabijać się |
Połączenia
- truć się gazem, trutką na szczury
- truć się z miłości
Cytaty
|
Próby pozbawienia się życia podejmował po pijanemu. Truł się gazem, wieszał, skakał z drugiego piętra, wyskakiwał z samochodów. źródło: KWSJP: Jolanta Skawrońska; Agnieszka Zwiefka: Literatura do trumny, 1999 |
|
|
[...] 12 maja 1943 roku popełnił samobójstwo, trując się gazem w swym londyńskim mieszkaniu. źródło: KWSJP: Karol Mórawski: Kartki z dziejów Żydów warszawskich, 1993 |
|
|
Ona jest trochę nienormalna, bo truła się przez narzeczonego i coś jej się tam poprzestawiało w głowie. źródło: KWSJP: Maria Nurowska: Panny i wdowy: zdrada, 1991 |
|
|
Historia jak z telewizji. Proszki nasenne, trucie się... Czyś ty na głowę upadł? źródło: KWSJP: Maria Józefacka: To co najpiękniejsze, 1977 |
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: niedokonany
Tryb oznajmujący
Czas teraźniejszy
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| 1 os. |
truję się |
trujemy się |
|||
| 2 os. |
trujesz się |
trujecie się |
|||
| 3 os. |
truje się |
trują się |
|||
Czas przeszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
trułem się +(e)m się truł |
trułam się +(e)m się truła |
trułom się +(e)m się truło |
truliśmy się +(e)śmy się truli |
trułyśmy się +(e)śmy się truły |
| 2 os. |
trułeś się +(e)ś się truł |
trułaś się +(e)ś się truła |
trułoś się +(e)ś się truło |
truliście się +(e)ście się truli |
trułyście się +(e)ście się truły |
| 3 os. |
truł się |
truła się |
truło się |
truli się |
truły się |
bezosobnik: truto się
Czas przyszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
będę się truł będę się truć |
będę się truła będę się truć |
będę się truło będę się truć |
będziemy się truli będziemy się truć |
będziemy się truły będziemy się truć |
| 2 os. |
będziesz się truł będziesz się truć |
będziesz się truła będziesz się truć |
będziesz się truło będziesz się truć |
będziecie się truli będziecie się truć |
będziecie się truły będziecie się truć |
| 3 os. |
będzie się truł będzie się truć |
będzie się truła będzie się truć |
będzie się truło będzie się truć |
będą się truli będą się truć |
będą się truły będą się truć |
Tryb rozkazujący
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| 1 os. |
trujmy się |
|
| 2 os. |
truj się |
trujcie się |
Tryb warunkowy
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
trułbym się bym się truł |
trułabym się bym się truła |
trułobym się bym się truło |
trulibyśmy się byśmy się truli |
trułybyśmy się byśmy się truły |
| 2 os. |
trułbyś się byś się truł |
trułabyś się byś się truła |
trułobyś się byś się truło |
trulibyście się byście się truli |
trułybyście się byście się truły |
| 3 os. |
trułby się by się truł |
trułaby się by się truła |
trułoby się by się truło |
truliby się by się truli |
trułyby się by się truły |
bezosobnik: truto by się
bezokolicznik: truć się
imiesłów przysłówkowy współczesny:
trując się
gerundium: trucie się
rodzaj gramatyczny: ndk
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| M. | trucie się |
trucia się |
| D. | trucia się |
truć się |
| C. | truciu się |
truciom się |
| B. | trucie się |
trucia się |
| N. | truciem się |
truciami się |
| Ms. | truciu się |
truciach się |
| W. | trucie się |
trucia się |
imiesłów przymiotnikowy czynny: trujący się
| liczba pojedyncza | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
| M. | trujący się |
trujący się |
trujący się |
trujące się |
trująca się |
| D. | trującego się |
trującego się |
trującego się |
trującego się |
trującej się |
| C. | trującemu się |
trującemu się |
trującemu się |
trującemu się |
trującej się |
| B. | trującego się |
trującego się |
trujący się |
trujące się |
trującą się |
| N. | trującym się |
trującym się |
trującym się |
trującym się |
trującą się |
| Ms. | trującym się |
trującym się |
trującym się |
trującym się |
trującej się |
| liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|
| p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
| M. | trujący się |
trujący się |
trujące się |
trujące się |
| D. | trujących się |
trujących się |
trujących się |
trujących się |
| C. | trującym się |
trującym się |
trującym się |
trującym się |
| B. | trujących się |
trujących się |
trujących się |
trujące się |
| N. | trującymi się |
trującymi się |
trującymi się |
trującymi się |
| Ms. | trujących się |
trujących się |
trujących się |
trujących się |
odpowiednik aspektowy: otruć się
Składnia
| Rzosobowy | + | truć się | + |
(CZYM)
|
2. papierosami
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Choroby i ich leczenie przyczyny, objawy i skutki chorób
Połączenia
- truć się nikotyną, papierosami, środkami nasennymi, tabletkami
Cytaty
|
Ludzie od lat trują się tabletkami z krzyżykiem, które już dawno powinny być wycofane. źródło: KWSJP: Paweł Walewski: Raport Polityki, Polityka, 2004 |
|
|
Nic cię nie uratuje przed skutkami palenia. Nowa fifka do papierosów sprawi jednak, że będziesz truł się zdrowiej, z czystym sumieniem i w eleganckim stylu. źródło: KWSJP: Fifka przeciwgazowa, CKM nr 1999-05-05 |
|
|
Mam za sobą 25 lat trucia się nikotyną. źródło: Internet |
|
|
To po co mi się pchać do Sosnowca? I truć się na własne życzenie?! źródło: KWSJP: Jarosław Abramow-Newerly: Młyn w piekarni, 2002 |
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: niedokonany
Tryb oznajmujący
Czas teraźniejszy
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| 1 os. |
truję się |
trujemy się |
|||
| 2 os. |
trujesz się |
trujecie się |
|||
| 3 os. |
truje się |
trują się |
|||
Czas przeszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
trułem się +(e)m się truł |
trułam się +(e)m się truła |
trułom się +(e)m się truło |
truliśmy się +(e)śmy się truli |
trułyśmy się +(e)śmy się truły |
| 2 os. |
trułeś się +(e)ś się truł |
trułaś się +(e)ś się truła |
trułoś się +(e)ś się truło |
truliście się +(e)ście się truli |
trułyście się +(e)ście się truły |
| 3 os. |
truł się |
truła się |
truło się |
truli się |
truły się |
bezosobnik: truto się
Czas przyszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
będę się truł będę się truć |
będę się truła będę się truć |
będę się truło będę się truć |
będziemy się truli będziemy się truć |
będziemy się truły będziemy się truć |
| 2 os. |
będziesz się truł będziesz się truć |
będziesz się truła będziesz się truć |
będziesz się truło będziesz się truć |
będziecie się truli będziecie się truć |
będziecie się truły będziecie się truć |
| 3 os. |
będzie się truł będzie się truć |
będzie się truła będzie się truć |
będzie się truło będzie się truć |
będą się truli będą się truć |
będą się truły będą się truć |
Tryb rozkazujący
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| 1 os. |
trujmy się |
|
| 2 os. |
truj się |
trujcie się |
Tryb warunkowy
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
trułbym się bym się truł |
trułabym się bym się truła |
trułobym się bym się truło |
trulibyśmy się byśmy się truli |
trułybyśmy się byśmy się truły |
| 2 os. |
trułbyś się byś się truł |
trułabyś się byś się truła |
trułobyś się byś się truło |
trulibyście się byście się truli |
trułybyście się byście się truły |
| 3 os. |
trułby się by się truł |
trułaby się by się truła |
trułoby się by się truło |
truliby się by się truli |
trułyby się by się truły |
bezosobnik: truto by się
bezokolicznik: truć się
imiesłów przysłówkowy współczesny:
trując się
gerundium: trucie się
rodzaj gramatyczny: ndk
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| M. | trucie się |
trucia się |
| D. | trucia się |
truć się |
| C. | truciu się |
truciom się |
| B. | trucie się |
trucia się |
| N. | truciem się |
truciami się |
| Ms. | truciu się |
truciach się |
| W. | trucie się |
trucia się |
imiesłów przymiotnikowy czynny: trujący się
| liczba pojedyncza | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
| M. | trujący się |
trujący się |
trujący się |
trujące się |
trująca się |
| D. | trującego się |
trującego się |
trującego się |
trującego się |
trującej się |
| C. | trującemu się |
trującemu się |
trującemu się |
trującemu się |
trującej się |
| B. | trującego się |
trującego się |
trujący się |
trujące się |
trującą się |
| N. | trującym się |
trującym się |
trującym się |
trującym się |
trującą się |
| Ms. | trującym się |
trującym się |
trującym się |
trującym się |
trującej się |
| liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|
| p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
| M. | trujący się |
trujący się |
trujące się |
trujące się |
| D. | trujących się |
trujących się |
trujących się |
trujących się |
| C. | trującym się |
trującym się |
trującym się |
trującym się |
| B. | trujących się |
trujących się |
trujących się |
trujące się |
| N. | trującymi się |
trującymi się |
trującymi się |
trującymi się |
| Ms. | trujących się |
trujących się |
trujących się |
trujących się |
Składnia
| Rzosobowy | + | truć się | + |
(CZYM)
|
3. myślą
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Stany psychiczne człowieka emocje i uczucia
Relacje znaczeniowe
| synonimy: | zatruwać się | |
| hiperonimy: | martwić się |
Połączenia
- truć się myślą o czymś
Cytaty
|
Truł się wtedy tą myślą, chociaż dzisiaj, po latach, jakże łatwo mu znaleźć usprawiedliwienie dla tamtego chłopaczka, jakim był. źródło: KWSJP: Elżbieta Cichla-Czarniawska: Pociąg rusza, 1982 |
|
|
Truł się tymi gorzkimi myślami, gardził sobą, aż pewnego dnia, właśnie kiedy obchodził świeżo zasypane rowy zbożowe zawierające bogactwo chleba, błysnęła mu myśl, nagła jak rozkaz, prosta jak błysk miecza: Pójść stąd! Odejść! źródło: KWSJP: Zofia Kossak: Przymierze, 1952 |
|
|
Jest problem, to trzeba go rozwiązać (bo czasu nie da się cofnąć) i nie truć się tym przez następne dni. źródło: Internet |
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: niedokonany
Tryb oznajmujący
Czas teraźniejszy
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| 1 os. |
truję się |
trujemy się |
|||
| 2 os. |
trujesz się |
trujecie się |
|||
| 3 os. |
truje się |
trują się |
|||
Czas przeszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
trułem się +(e)m się truł |
trułam się +(e)m się truła |
trułom się +(e)m się truło |
truliśmy się +(e)śmy się truli |
trułyśmy się +(e)śmy się truły |
| 2 os. |
trułeś się +(e)ś się truł |
trułaś się +(e)ś się truła |
trułoś się +(e)ś się truło |
truliście się +(e)ście się truli |
trułyście się +(e)ście się truły |
| 3 os. |
truł się |
truła się |
truło się |
truli się |
truły się |
bezosobnik: truto się
Czas przyszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
będę się truł będę się truć |
będę się truła będę się truć |
będę się truło będę się truć |
będziemy się truli będziemy się truć |
będziemy się truły będziemy się truć |
| 2 os. |
będziesz się truł będziesz się truć |
będziesz się truła będziesz się truć |
będziesz się truło będziesz się truć |
będziecie się truli będziecie się truć |
będziecie się truły będziecie się truć |
| 3 os. |
będzie się truł będzie się truć |
będzie się truła będzie się truć |
będzie się truło będzie się truć |
będą się truli będą się truć |
będą się truły będą się truć |
Tryb rozkazujący
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| 1 os. |
trujmy się |
|
| 2 os. |
truj się |
trujcie się |
Tryb warunkowy
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
trułbym się bym się truł |
trułabym się bym się truła |
trułobym się bym się truło |
trulibyśmy się byśmy się truli |
trułybyśmy się byśmy się truły |
| 2 os. |
trułbyś się byś się truł |
trułabyś się byś się truła |
trułobyś się byś się truło |
trulibyście się byście się truli |
trułybyście się byście się truły |
| 3 os. |
trułby się by się truł |
trułaby się by się truła |
trułoby się by się truło |
truliby się by się truli |
trułyby się by się truły |
bezosobnik: truto by się
bezokolicznik: truć się
imiesłów przysłówkowy współczesny:
trując się
gerundium: trucie się
rodzaj gramatyczny: ndk
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| M. | trucie się |
trucia się |
| D. | trucia się |
truć się |
| C. | truciu się |
truciom się |
| B. | trucie się |
trucia się |
| N. | truciem się |
truciami się |
| Ms. | truciu się |
truciach się |
| W. | trucie się |
trucia się |
imiesłów przymiotnikowy czynny: trujący się
| liczba pojedyncza | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
| M. | trujący się |
trujący się |
trujący się |
trujące się |
trująca się |
| D. | trującego się |
trującego się |
trującego się |
trującego się |
trującej się |
| C. | trującemu się |
trującemu się |
trującemu się |
trującemu się |
trującej się |
| B. | trującego się |
trującego się |
trujący się |
trujące się |
trującą się |
| N. | trującym się |
trującym się |
trującym się |
trującym się |
trującą się |
| Ms. | trującym się |
trującym się |
trującym się |
trującym się |
trującej się |
| liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|
| p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
| M. | trujący się |
trujący się |
trujące się |
trujące się |
| D. | trujących się |
trujących się |
trujących się |
trujących się |
| C. | trującym się |
trującym się |
trującym się |
trującym się |
| B. | trujących się |
trujących się |
trujących się |
trujące się |
| N. | trującymi się |
trującymi się |
trującymi się |
trującymi się |
| Ms. | trujących się |
trujących się |
trujących się |
trujących się |
Składnia
| Rzosobowy | + | truć się | + |
CZYM
|