UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

predykat

Chronologizacja

1613, KorBa
Prawdopodobnie użyte zamiast słowa predykant 'kaznodzieja'; znaczenie gramatyczne poświadczone 1700 (Kart XVII-XVIII).

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m3

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. predykat
predykaty
D. predykatu
predykatów
C. predykatowi
predykatom
B. predykat
predykaty
N. predykatem
predykatami
Ms. predykacie
predykatach
W. predykacie
predykaty

Pochodzenie

łac. praedicatus

1. w logice

Definicja

log. 
element określający jakąś właściwość lub relację w logice

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność intelektualna człowieka wytwory działań intelektualnych człowieka

Cytaty

Ajdukiewicz sformułował explicite reguły dedukcji dla sylogistyki, zrekonstruowanej w języku rachunku predykatów, oraz podał jej pełną aksjomatykę [...].

źródło: KWJP: Waldemar Baraniewski, Wojciech Tygielski, Andrzej Kajetan Wróblewski: Portrety Uczonych. Profesorowie Uniwersytetu Warszawskiego po 1945. A−K, 2016

Poniżej jednak opiszemy tylko fragment języka rachunku predykatów, zawierający predykaty co najwyżej czteroargumentowe; Czytelnik zapewne nie spotyka się w praktyce z predykatami o większej liczbie argumentów.

źródło: NKJP: Zygmunt Ziembiński: Logika praktyczna, 1958

2. w zdaniu

Definicja

jęz. 
orzeczenie w zdaniu w postaci osobowej formy czasownika lub orzecznika z łącznikiem

Noty o użyciu

W różnych koncepcjach lingwistycznych termin jest używany w specyficznych znaczeniach, definiowanych przez autorów tych koncepcji.

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Język

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:  orzeczenie

Cytaty

Bardziej jednoznaczne byłyby określenia z wprowadzonym predykatem, np. „medycyna wykorzystująca narracje pacjentów” lub „medycyna oparta na narracjach”.

źródło: KWJP: Marta Chojnacka-Kuraś: Medycyna narracyjna. Opowieści o doświadczeniu choroby w perspektywie medycznej i humanistycznej, 2019

Pater poczuł się, jakby był młodszy o dwadzieścia kilka lat i zdawał egzamin z gramatyki opisowej. Przypomniał sobie wymagającego, nieżyjącego już profesora, na którego pytania o argumenty i predykaty odpowiadał wtedy śpiewająco.

źródło: NKJP: Marek Krajewski, Mariusz Czubaj: Róże cmentarne, 2009

3. w klasyfikacji win

Definicja

spoż. 
wyróżnik jakości wina wynikający z określonej minimalnej wagi moszczu winogronowego, zależnej od odmiany owocu

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Jedzenie i jego przygotowanie używki

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie słownictwo oceniające

Cytaty

Ich niemal całą roczną produkcję, na poziomie 200 tys. hektolitrów, wchłaniał rynek niemiecki, przy czym aż 80 proc. win z predykatem wywożono z kraju luzem, w zbiornikach o objętości co najmniej 50 litrów.

źródło: KWJP: Tomasz Prange-Barczynski: Zum Wohl, Glykol, Ferment, 2021

Najwyższa kategoria jakościowa win niemieckich to Prädikatswein lub – jak pisano do niedawna – Qualitätswein mit Prädikat (Q.m.P). Na etykiecie widać przede wszystkim ów predykat, czyli deklarację typu (Kabinett, Spätlese, Auslese itp.) przy nazwie odmiany, z której wino powstało.

źródło: Internet: czaswina.pl

Data ostatniej modyfikacji: 24.11.2025
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj