UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

puchar

Chronologizacja

SJPXVII, STR, SL, SWil, SJPWar, SJPDor, SJPSz, SJPDun, ISJP, PSWP, USJP

Pochodzenie

węg. pohár

1. kielich

Definicja

duże ozdobne naczynie w formie głębokiego kielicha, wykonane ze szlachetnych materiałów, dawniej służące do picia wina

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Jedzenie i jego przygotowanie miejsca, osoby, przedmioty, sytuacje związane z jedzeniem

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Tradycja świat dawnych epok i wydarzenia historyczne

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:  naczynie

Połączenia

  • puchar herbowy; pełen czegoś
  • puchar z winem
  • puchary i kielichy
  • nalać, napełnić; wznieść puchar

Cytaty

Jeden z nich przyniósł przepiękną amforę i nalał puchary posłów, tymczasem drugi nalewał spiesznie wodzom korsarskim poprzednie, mocne wino.

źródło: NKJP: Halina Rudnicka: Uczniowie Spartakusa, 1951

W zbiorach masońskich znalazło się nadto sporo różnych tłoków i odcisków pieczęci masońskich, rzadkie medale bite przez loże masońskie, puchar obrzędowy [...]

źródło: NKJP: Alicja Beata Putek: Biblioteka im. Emilii i Eustachego Wróblewskich w Wilnie, 2006

W piątek, 13 października, na Łysej Polanie w Zakopanem relikwie świętego Antoniego przekroczyły granicę. Proboszcz Antoni Kluska z zakopiańskiej parafii pod wezwaniem świętego odebrał 30-kilogramowe popiersie z aureolą i puchary ze szkła i szlachetnych metali: srebrny z poszarzałą kostką i złoty z brunatnoszarym przedmiotem w kształcie cygara.

źródło: NKJP: Cezary Łazarewicz; Jan Turnau: Brodnica liczy na świętego, Gazeta Wyborcza, 1995-10-30

– To wypij ze mną! – I Antek wychylił kieliszek do dna. Indianin podniósł kryształowy puchar i z namaszczeniem zrobił to samo.

źródło: NKJP: Piotr Niklewicz: Niezwykła kariera Antoniego K, 2006

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m3

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. puchar
puchary
D. pucharu
pucharów
C. pucharowi
pucharom
B. puchar
puchary
N. pucharem
pucharami
Ms. pucharze
pucharach
W. pucharze
puchary

2. na lody

Definicja

naczynie w kształcie czary osadzonej na nóżce, przeznaczone do podawania deserów

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Jedzenie i jego przygotowanie miejsca, osoby, przedmioty, sytuacje związane z jedzeniem

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:  naczynie

Połączenia

  • puchar lodowy

Cytaty

– A dla moich pań dwa razy szarlotka z bitą śmietaną i dwa puchary lodów. – A mogę zamówić coś innego? – zapytała Emma z niewinnym uśmiechem.

źródło: NKJP: Marek Krajewski; Dzuma w Breslau, 2007

Najpiękniejsze pucharki i puchary do lodów, deserów i sałatek. Mają idealne zastosowanie. w gastronomii, gdyż charakteryzują się bardzo dużą wytrzymałością [...].

źródło: Internet

Proponujemy naszym klientom puchary lodowe, puchary do lodów, pucharki do deserów, puchary deserowe jak również zaopatrzenie lodziarni.

źródło: Internet

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m3

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. puchar
puchary
D. pucharu
pucharów
C. pucharowi
pucharom
B. puchar
puchary
N. pucharem
pucharami
Ms. pucharze
pucharach
W. pucharze
puchary

3. trofeum

Definicja

symboliczna nagroda w postaci pucharu - kielicha, zwykle przyznawana za zwycięstwo w jakichś zawodach

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Czas wolny rozrywka

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Czas wolny gry i zabawy

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Sport przedmioty związane ze sportem

Połączenia

  • kryształowy, szklany; pozłacany; alpejski, biathlonowy, carvingowy, ....; europejski; drużynowy; złoty, srebrny, brązowy; okolicznościowy, pamiątkowy, specjalny, symboliczny, tradycyjny; cenny, efektowny; ogromny, okazały, wielki; piękny, wspaniały; dodatkowy, drugi puchar; puchar przechodni, wędrowny; sportowy
  • puchar burmistrza, dyrektora, komendanta, marszałka, ministra, prezesa, prezydenta, sołtysa, starosty, wójta; gminy; fair play
  • puchar dla Baustalu, dla Hutnika, ... ; dla drużyny, dla gospodarzy; dla mistrza, dla zwycięzcy
  • puchar za awans
  • puchar w jakiejś kategorii, z jakiejś okazji
  • puchar i awans; puchar i dyplom, puchar i gratulacje, puchar i medal, puchar i mistrzostwo, puchar i nagroda, puchar i tytuł; puchary i odznaczenia, puchary i statuetki, puchary i upominki, puchary i wyróżnienia
  • fundator; zdobywca pucharu
  • bieg, dwumecz, gra, konkurs, kryterium, mecz, mityng, pojedynek, regaty, rozgrywki, rywalizacja, spotkanie, turniej, walka, wyścig, zawody o puchar; szansa na puchar
  • marzenia o pucharze
  • puchar czeka na kogoś, przypadł komuś, trafia do kogoś
  • fundować, ufundować; przewidzieć dla kogoś; dostać, obronić, odebrać/odbierać, otrzymać/otrzymywać; przywieźć; wywalczyć, zdobyć/zdobywać; trzymać; przekazać; przyznać, wręczyć/wręczać; prezentować, wznieść puchar; rozdać puchary
  • honorować, uhonorować; nagrodzony, wyróżniony pucharami
  • powalczyć, rywalizować, walczyć; grać, zagrać o puchar; sięgnąć/sięgać po puchar
  • powrócić, wrócić z pucharem

Cytaty

- Panie Piotrze, przed 15 laty, pobił Pan w Planicy rekord świata wynikiem 194 m. Jaką premię otrzymał Pan za ten skok? - Urodziłem się za... wcześnie, wtedy premii nie było. Pamiętam, dostałem od organizatorów puchar kryształowy za rekordowy skok.

źródło: NKJP: Na „Czertaku” często rządzi... wiatr, Dziennik Polski, 2002-03-07

Wszyscy zwycięzcy zawodów o alpejski puchar świata zostaną w ostatnim tygodniu kwietnia przyjęci przez papieża.

źródło: NKJP: (O): Dziennik Polski, 2000-03-10

Nagrodami za zwycięstwo były puchar i zegarek.

źródło: NKJP: Bez tremy na egzamin, Dziennik Polski, 2002-07-16

O nagrody pieniężne, puchary i dyplomy ubiegało się 6 orkiestr dętych, działających przy miejskich i gminnych ośrodkach kultury.

źródło: NKJP: Najlepsza z Łącka, Dziennik Polski, 2000-09-26

Drużyny walczyły o potężny drewniany puchar, wyrzeźbiony przez Edwarda Marszałka, z zawodu leśnika, z zamiłowania rzeźbiarza, malarza i fotografika. - Puchar został przyznany za „ostrą grę”, stąd zdobiąca go siekiera - powiedział „Dziennikowi” twórca nagrody.

źródło: NKJP: Najlepsi byli Słowacy, Dziennik Polski, 2002-02-21

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m3

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. puchar
puchary
D. pucharu
pucharów
C. pucharowi
pucharom
B. puchar
puchary
N. pucharem
pucharami
Ms. pucharze
pucharach
W. pucharze
puchary

4. zawody

Definicja

zawody, w których symboliczną nagrodą jest puchar - kielich

Noty o użyciu

Występuje w nazwach własnych zawodów sportowych, np. Alpejski Puchar Świata, Piłkarski Puchar Polski, Puchar Interkontynentalny.

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Sport dyscypliny, imprezy i rozgrywki sportowe

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Czas wolny rozrywka

Połączenia

  • krajowy, europejski, międzynarodowy; alpejski, zakopiański; biathlonowy, carvingowy, hokejowy, kolarski, koszykarski, lekkoatletyczny, narciarski, łuczniczy, łyżwiarski, rajdowy, samochodowy, siatkarski, snowboardowy, szachowy, tenisowy, wyścigowy, żeglarski; drużynowy, indywidualny; klubowy; młodzieżowy; strażacki; halowy; jesienny, zimowy puchar; europejskie puchary; puchar kontynentalny
  • puchar Europy, Świata; Polski, Beskidów, Śląska, Tarnowa,...; ekstraklasy, ligi
  • edycja; eliminacje, ćwierćfinał, półfinał, finał, mecz, rozgrywki, spotkanie; runda, turniej, zawody; klasyfikacja, punktacja, wyniki; lider, obrońca, zwycięzca; organizator pucharu
  • awans, eliminacje, kwalifikacja, przepustka, przygotowania, punkty do pucharu
  • bilety na puchar
  • przygoda z pucharem
  • start, udział, występ; awans, debiut; gra, mecz, pojedynek, rozgrywki, rywalizacja, spotkanie, walka; klasyfikacja, lokata, któreś miejsce, pozycja, wyniki; porażka, sukces; triumf, zwycięstwo; postawa w pucharze/pucharach
  • rusza, startuje puchar
  • losowanie, spotkanie Pucharu Polski
  • zaplanować; organizować, przeprowadzić, zorganizować; rozpocząć, zakończyć; oglądać; grać, przegrać, rozegrać/rozgrywać, wygrać puchar/puchary
  • awansować, zakwalifikować, zaliczać; zgłoszony do pucharu/pucharów; odpaść, wyeliminować kogoś z pucharu
  • zaprosić; jechać, pojechać na puchar
  • debiutować, zadebiutować; startować, uczestniczyć, wystartować, wystąpić/występować; grać, rywalizować, walczyć, zagrać; awansować; odpaść, przegrać, wygrać/wygrywać; pokonać kogoś, punktować kogoś; triumfować, zwyciężyć w pucharze
  • w ramach pucharu

Cytaty

Organizacja tak dużych imprez jak Puchar Świata, czy Mistrzostwa Świata to przecież wielki pożytek dla wszystkich mieszkańców. Decyzja, czy Zakopane otrzyma organizację Mistrzostw Świata zapadnie w 2006 roku. Wcześniej być może uda się zorganizować Puchar Świata w Sprintach.

źródło: NKJP: Pozwolą biegać pod skocznią?, Dziennik Polski, 2003-11-25

Austriak Hermann Maier zdobył trzecie trofeum alpejskiego Pucharu Świata, małą „Kryształową Kulę”, za zwycięstwo w klasyfikacji generalnej supergiganta.

źródło: NKJP: (PAP): Trzecia kula dla Maiera, Dziennik Polski, 2001-03-10

Norwegowie słynęli z fatalnej gry na wyjeździe. W europejskich pucharach na boisku rywala tracili średnio aż cztery gole.

źródło: NKJP: Katarzyna Koziarz: Po Lidze Mistrzów, Gazeta Wyborcza, 1996-12-06

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m3

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. puchar
puchary
D. pucharu
pucharów
C. pucharowi
pucharom
B. puchar
puchary
N. pucharem
pucharami
Ms. pucharze
pucharach
W. pucharze
puchary

Składnia

bez ograniczeń + puchar +
CZEGO
bez ograniczeń + puchar +
JAKI
Data ostatniej modyfikacji: 23.12.2010
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj