Chronologizacja
Pochodzenie
Dawne znaczenia: 'wyższość, przewaga' (Bor); rzeczownik odczasownikowy od przedrostkowego przesadzić; zob. sadzić
1. w mówieniu
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia
Relacje znaczeniowe
| synonimy: | przesadyzm |
Połączenia
- drobna, duża, gruba, lekka, mała, mocna, ogromna, spora, wielka, znaczna; dziennikarska, literacka przesada
- przesada w stwierdzeniu, w twierdzeniu
- doza, cień, krzta, odrobina, szczypta przesady
- skłonność do przesady
- nie ma (w czymś) przesady
- unikać, ustrzec się przesady
- wydawać się przesadą
- doprowadzony do przesady
- uważać, uznać coś za przesadę
Cytaty
|
Wie pan, uważam, że to przesada z tą szkodliwością palenia. Ja, na przykład, pierwszego zapaliłem jak miałem sześć lat i żyję [...]. źródło: NKJP: Juliusz Machulski: Seksmisja, 1983 |
|
|
Jego goryle ruszyli do drzwi. Nie było żadnej przesady w opowieści na ich temat. Obaj mieli po dwa metry i bycze karki. źródło: NKJP: Mariusz Cieślik: Śmieszni kochankowie, 2004 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: ż
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | przesada |
przesady |
|
| D. | przesady |
przesad |
|
| C. | przesadzie |
przesadom |
|
| B. | przesadę |
przesady |
|
| N. | przesadą |
przesadami |
|
| Ms. | przesadzie |
przesadach |
|
| W. | przesado |
przesady |
Inne uwagi
Zwykle lp
2. w zachowaniu
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie słownictwo oceniające
CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Zasady współżycia społecznego zachowania i wyrażenia nieakceptowane społecznie
Połączenia
- teatralna przesada
- przesada i egzaltacja
Cytaty
|
Zapadła cisza: w tej ciszy popatrzyli na siebie takim wzrokiem, że Małgosia odsunęła się od stołu i z teatralną przesadą, na palcach, wyszła z pokoju. źródło: NKJP: Jerzy Sosnowski: Prąd zatokowy, 2003 |
|
|
[...] prawica, dawniej i dziś, lubiła emfatyczne słowa i gesty, przesadę, gładkie frazesy, a jak ognia unikała konkretów. źródło: NKJP: Andrzej Szczypiorski: Krajobraz podczas bitwy, Gazeta Wyborcza, 1997-03-04 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: ż
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | przesada |
przesady |
|
| D. | przesady |
przesad |
|
| C. | przesadzie |
przesadom |
|
| B. | przesadę |
przesady |
|
| N. | przesadą |
przesadami |
|
| Ms. | przesadzie |
przesadach |
|
| W. | przesado |
przesady |
Inne uwagi
Zwykle lp