UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

przejąć

Chronologizacja

SStp, SPXVI, SKN, SJPXVII, STR, SL, SWil, SJPWar, SJPDor, SJPSz, SJPDun, ISJP, PSWP, USJP

Pochodzenie

Zob.  jąć 

1. majątek

Definicja

stać się właścicielem czegoś, co wcześniej należało do kogoś innego

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Finanse własność

Połączenia

  • przejąć dom, fabrykę, gospodarstwo, majątek, szkołę, ziemię; firmę, spółkę
  • wrogie przejęcie

Cytaty

Wodolej opisuje życie dziadka - też stolarza. Przejął warsztat stolarski po zmarłym pradziadku.

źródło: NKJP: Mariusz Sieniewicz: Miasto szklanych słoni, 2010

Państwo socjalistyczne będzie, oczywiście, zupełnie inne, rewolucjonista pochylony nad papierami pędzi za swoją utopią. „W dwadzieścia cztery godziny po zrzuceniu kapitalizmu” - kto przejmie fabrykę? Zwykli robotnicy, oni będą kontrolować wytwórczość, a zwykli żołnierze będą dowodzić armią.

źródło: NKJP: Józef Hen: Bruliony profesora T., 2006

[...] ktoś musi przejąć ojcowiznę, choćby ten półanalfabeta, jego najmłodszy syn.

źródło: NKJP: Adam Pluszka: Flauta, 2007

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. przejmę
 przejmiemy
2 os. przejmiesz
 przejmiecie
3 os. przejmie
 przejmą

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. przejąłem
+(e)m przejął
 przejęłam
+(e)m przejęła
 przejęłom
+(e)m przejęło
 przejęliśmy
+(e)śmy przejęli
 przejęłyśmy
+(e)śmy przejęły
2 os. przejąłeś
+(e)ś przejął
 przejęłaś
+(e)ś przejęła
 przejęłoś
+(e)ś przejęło
 przejęliście
+(e)ście przejęli
 przejęłyście
+(e)ście przejęły
3 os. przejął
 przejęła
 przejęło
 przejęli
 przejęły

bezosobnik: przejęto

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. przejmijmy
2 os. przejmij
 przejmijcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. przejąłbym
bym przejął
 przejęłabym
bym przejęła
 przejęłobym
bym przejęło
 przejęlibyśmy
byśmy przejęli
 przejęłybyśmy
byśmy przejęły
2 os. przejąłbyś
byś przejął
 przejęłabyś
byś przejęła
 przejęłobyś
byś przejęło
 przejęlibyście
byście przejęli
 przejęłybyście
byście przejęły
3 os. przejąłby
by przejął
 przejęłaby
by przejęła
 przejęłoby
by przejęło
 przejęliby
by przejęli
 przejęłyby
by przejęły

bezosobnik: przejęto by

bezokolicznik: przejąć

imiesłów przysłówkowy uprzedni: przejąwszy

gerundium: przejęcie

imiesłów przymiotnikowy bierny: przejęty

odpowiednik aspektowy: przejmować

Składnia

bez ograniczeń + przejąć +
CO

2. mikrofon

Definicja

wziąć do ręki coś, co trzymał ktoś inny i dalej samemu to trzymać

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Praca rodzaje pracy

Połączenia

  • przejąć słuchawkę, mikrofon, stery

Cytaty

Samolot - w eskorcie myśliwców amerykańskich, gotowych go zestrzelić, gdyby się okazało, że porywacze przejmą stery - wylądował awaryjnie w Bostonie.

źródło: NKJP: Marek Ostrowski: Lont w bucie, Polityka, 2002-01-05

Nieco po trzeciej Bronio przejął mikrofon od orkiestry i ku radości zebranych wygłosił serię fraszek o pszczółkach i misiach.

źródło: NKJP: Marek Ławrynowicz: Korytarz, 2006

Przeszli pomiędzy szpalerem wyprężonych podwładnych porucznika Dworzańskiego, oparli trumnę o opuszczoną burtę ciężarówki, tam przejęli trumnę czterej żołnierze, włożyli porucznika Dworzańskiego do skrzyni pokrytej blachą, przykryli wiekiem i przybili je gwoździami.

źródło: NKJP: Leon Pawlik: Ankara, 1998

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. przejmę
 przejmiemy
2 os. przejmiesz
 przejmiecie
3 os. przejmie
 przejmą

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. przejąłem
+(e)m przejął
 przejęłam
+(e)m przejęła
 przejęłom
+(e)m przejęło
 przejęliśmy
+(e)śmy przejęli
 przejęłyśmy
+(e)śmy przejęły
2 os. przejąłeś
+(e)ś przejął
 przejęłaś
+(e)ś przejęła
 przejęłoś
+(e)ś przejęło
 przejęliście
+(e)ście przejęli
 przejęłyście
+(e)ście przejęły
3 os. przejął
 przejęła
 przejęło
 przejęli
 przejęły

bezosobnik: przejęto

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. przejmijmy
2 os. przejmij
 przejmijcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. przejąłbym
bym przejął
 przejęłabym
bym przejęła
 przejęłobym
bym przejęło
 przejęlibyśmy
byśmy przejęli
 przejęłybyśmy
byśmy przejęły
2 os. przejąłbyś
byś przejął
 przejęłabyś
byś przejęła
 przejęłobyś
byś przejęło
 przejęlibyście
byście przejęli
 przejęłybyście
byście przejęły
3 os. przejąłby
by przejął
 przejęłaby
by przejęła
 przejęłoby
by przejęło
 przejęliby
by przejęli
 przejęłyby
by przejęły

bezosobnik: przejęto by

bezokolicznik: przejąć

imiesłów przysłówkowy uprzedni: przejąwszy

gerundium: przejęcie

imiesłów przymiotnikowy bierny: przejęty

odpowiednik aspektowy: przejmować

Składnia

bez ograniczeń + przejąć +
CO

3. obowiązki

Definicja

zastąpić kogoś w roli, którą określa następujący rzeczownik

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Praca organizacja i hierarchia w pracy, stosunki służbowe

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Relacje międzyludzkie określenia relacji międzyludzkich

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Zasady współżycia społecznego stosunki, grupy i organizacje społeczne

Połączenia

  • przejąć obowiązki, prawa; odpowiedzialność; władzę; długi, zobowiązania; funkcję, stanowisko; dyżur, służbę

Cytaty

Ob. inż. Frelkiewicz Zenon ur. dnia 4.5.1920 r. rozpoczął pracę w POM Zawojów od dnia 5.7.1954 r. na stanowisku st. agronoma. Po zlikwidowaniu etatu st. agronoma w POM przejął funkcję kierownika eksploatacji.

źródło: NKJP: Edward Stachura: Cała jaskrawość, 2006

Nastąpił czas wielkich zmian politycznych w tym kraju, czarnoskórzy mieszkańcy przejęli władzę, pierwotnie orzeczoną karę śmierci zamieniono Walusiowi na dożywocie i wszystko powoli ucichło.

źródło: NKJP: Antoni Kapelański: Wielki Koneser, 2006

Przeliczył się jednak legnicki tyran, jeśli sądził, że uda mu się w ten sposób odzyskać władzę we Wrocławiu i przejąć kontrolę nad niedorosłym bratankiem, którego także pewnie zamierzał w odpowiednim momencie sprzątnąć z tego świata.

źródło: NKJP: Witold Jabłoński: Metamorfozy, 2004

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. przejmę
 przejmiemy
2 os. przejmiesz
 przejmiecie
3 os. przejmie
 przejmą

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. przejąłem
+(e)m przejął
 przejęłam
+(e)m przejęła
 przejęłom
+(e)m przejęło
 przejęliśmy
+(e)śmy przejęli
 przejęłyśmy
+(e)śmy przejęły
2 os. przejąłeś
+(e)ś przejął
 przejęłaś
+(e)ś przejęła
 przejęłoś
+(e)ś przejęło
 przejęliście
+(e)ście przejęli
 przejęłyście
+(e)ście przejęły
3 os. przejął
 przejęła
 przejęło
 przejęli
 przejęły

bezosobnik: przejęto

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. przejmijmy
2 os. przejmij
 przejmijcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. przejąłbym
bym przejął
 przejęłabym
bym przejęła
 przejęłobym
bym przejęło
 przejęlibyśmy
byśmy przejęli
 przejęłybyśmy
byśmy przejęły
2 os. przejąłbyś
byś przejął
 przejęłabyś
byś przejęła
 przejęłobyś
byś przejęło
 przejęlibyście
byście przejęli
 przejęłybyście
byście przejęły
3 os. przejąłby
by przejął
 przejęłaby
by przejęła
 przejęłoby
by przejęło
 przejęliby
by przejęli
 przejęłyby
by przejęły

bezosobnik: przejęto by

bezokolicznik: przejąć

imiesłów przysłówkowy uprzedni: przejąwszy

gerundium: przejęcie

imiesłów przymiotnikowy bierny: przejęty

odpowiednik aspektowy: przejmować

Składnia

bez ograniczeń + przejąć +
CO

4. przesyłkę

Definicja

zatrzymać coś, co miało dotrzeć do kogoś innego, uniemożliwiając dotarcie do celu tej rzeczy

Kwalifikacja tematyczna

ATEMATYCZNY

Połączenia

  • przejąć list, paczkę, przesyłkę; dostawę, transport czegoś

Cytaty

W ubiegłym roku ta sama para wpadła, gdy policja i służba celna przejęły przesyłkę kurierską, w której było blisko pół tony słomy makowej. Na paczce był adres zamieszkania kobiety.

źródło: NKJP: Narkotyki z piasku, Słowo Polskie Gazeta Wrocławska, 2006-11-03

W ramach działalności konspiracyjnej, uczestniczył w wielu akcjach dywersyjnych, w tym słynnej operacji „Węgiel”, w czasie której partyzanci przejęli 8 ton węgla transportowanego Wisłą przez okupantów.

źródło: NKJP: (MIM): Z kroniki żałobnej, Gazeta Krakowska, 2004-12-29

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. przejmę
 przejmiemy
2 os. przejmiesz
 przejmiecie
3 os. przejmie
 przejmą

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. przejąłem
+(e)m przejął
 przejęłam
+(e)m przejęła
 przejęłom
+(e)m przejęło
 przejęliśmy
+(e)śmy przejęli
 przejęłyśmy
+(e)śmy przejęły
2 os. przejąłeś
+(e)ś przejął
 przejęłaś
+(e)ś przejęła
 przejęłoś
+(e)ś przejęło
 przejęliście
+(e)ście przejęli
 przejęłyście
+(e)ście przejęły
3 os. przejął
 przejęła
 przejęło
 przejęli
 przejęły

bezosobnik: przejęto

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. przejmijmy
2 os. przejmij
 przejmijcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. przejąłbym
bym przejął
 przejęłabym
bym przejęła
 przejęłobym
bym przejęło
 przejęlibyśmy
byśmy przejęli
 przejęłybyśmy
byśmy przejęły
2 os. przejąłbyś
byś przejął
 przejęłabyś
byś przejęła
 przejęłobyś
byś przejęło
 przejęlibyście
byście przejęli
 przejęłybyście
byście przejęły
3 os. przejąłby
by przejął
 przejęłaby
by przejęła
 przejęłoby
by przejęło
 przejęliby
by przejęli
 przejęłyby
by przejęły

bezosobnik: przejęto by

bezokolicznik: przejąć

imiesłów przysłówkowy uprzedni: przejąwszy

gerundium: przejęcie

imiesłów przymiotnikowy bierny: przejęty

odpowiednik aspektowy: przejmować

Składnia

bez ograniczeń + przejąć +
CO

5. obyczaje

Definicja

zacząć stosować we własnym życiu lub postępowaniu coś, co było wcześniej charakterystyczne dla innej osoby lub grup osób

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Relacje międzyludzkie określenia relacji międzyludzkich

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Tradycja zwyczaje i obyczaje

Połączenia

  • przejąć obyczaje, tradycję, wzory, zwyczaj jakiś
  • przejąć od Anglików, od Niemców, od Rosjan...; z Zachodu, z zagranicy

Cytaty

Tuż obok komórki „robiącej” za gołębnik pana Zenona, swoje ptasie stadko ma Kazimierz Kozłowski. Podwórko dalej - kolega, który przejął pasję od sąsiada.

źródło: NKJP: (kbs): Gołębiarze, Express Ilustrowany, 2002-11-23

Polskie społeczeństwo kilkanaście lat temu przejęło z Zachodu nie tylko ustrój społeczno-polityczny, ale także styl życia oraz wadliwe nawyki i zwyczaje żywieniowe.

źródło: NKJP: ZBIGNIEW RZEDZICKI: Charakterystyka składu chemicznego wybranych przetworów owsianych, Biuletyn IHAR, 2006-01-01

Być może Voigt powinien przejąć metodę swoich krytyków i wypomnieć tym dżentelmenom kreującym się na niezłomnych obrońców moralności oraz polskiej racji stanu, że: Jędraszczyk, który dziś piętnuje liberałów, jeszcze w styczniu zeszłego roku - jak opowiada rzecznik Kongresu Andrzej Halicki - chciał przystąpić do KLD.

źródło: NKJP: Paweł Wujec: Techniki dziobania, Gazeta Wyborcza,1992-03-18

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. przejmę
 przejmiemy
2 os. przejmiesz
 przejmiecie
3 os. przejmie
 przejmą

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. przejąłem
+(e)m przejął
 przejęłam
+(e)m przejęła
 przejęłom
+(e)m przejęło
 przejęliśmy
+(e)śmy przejęli
 przejęłyśmy
+(e)śmy przejęły
2 os. przejąłeś
+(e)ś przejął
 przejęłaś
+(e)ś przejęła
 przejęłoś
+(e)ś przejęło
 przejęliście
+(e)ście przejęli
 przejęłyście
+(e)ście przejęły
3 os. przejął
 przejęła
 przejęło
 przejęli
 przejęły

bezosobnik: przejęto

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. przejmijmy
2 os. przejmij
 przejmijcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. przejąłbym
bym przejął
 przejęłabym
bym przejęła
 przejęłobym
bym przejęło
 przejęlibyśmy
byśmy przejęli
 przejęłybyśmy
byśmy przejęły
2 os. przejąłbyś
byś przejął
 przejęłabyś
byś przejęła
 przejęłobyś
byś przejęło
 przejęlibyście
byście przejęli
 przejęłybyście
byście przejęły
3 os. przejąłby
by przejął
 przejęłaby
by przejęła
 przejęłoby
by przejęło
 przejęliby
by przejęli
 przejęłyby
by przejęły

bezosobnik: przejęto by

bezokolicznik: przejąć

imiesłów przysłówkowy uprzedni: przejąwszy

gerundium: przejęcie

imiesłów przymiotnikowy bierny: przejęty

odpowiednik aspektowy: przejmować

Składnia

bez ograniczeń + przejąć +
CO + (od KOGO)
bez ograniczeń + przejąć +
CO + (SKĄD)

6. piłkę

Definicja

w grze sportowej odebrać zawodnikowi przeciwnej drużyny piłkę lub krążek

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Sport czynności związane ze sportem

Połączenia

  • przejąć piłkę, krążek; podanie

Cytaty

Już w 6. min Prabucki, po błędzie Wesołowskiego, przejął piłkę i pokonał Matuszewskiego. Gospodarze nie potrafili uzyskać wyrównującego gola.

źródło: NKJP: Gazeta Wyborcza, 1993-07-21

Gola dla Ukrainy strzelił prowadzący w klasyfikacji snajperów ukraińskiej ekstraklasy Melaszczenko z Dynama Kijów. Zawodnik ten przejął podanie do bramkarza znanego w Łodzi z meczu Widzew - Skonto: Bleidelisa (w poprzednim sezonie w Southampton).

źródło: NKJP: Towarzyskie mecze Remis wikingów, wygrana Ukrainy, Dziennik Łódzki, 2001-08-16

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. przejmę
 przejmiemy
2 os. przejmiesz
 przejmiecie
3 os. przejmie
 przejmą

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. przejąłem
+(e)m przejął
 przejęłam
+(e)m przejęła
 przejęłom
+(e)m przejęło
 przejęliśmy
+(e)śmy przejęli
 przejęłyśmy
+(e)śmy przejęły
2 os. przejąłeś
+(e)ś przejął
 przejęłaś
+(e)ś przejęła
 przejęłoś
+(e)ś przejęło
 przejęliście
+(e)ście przejęli
 przejęłyście
+(e)ście przejęły
3 os. przejął
 przejęła
 przejęło
 przejęli
 przejęły

bezosobnik: przejęto

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. przejmijmy
2 os. przejmij
 przejmijcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. przejąłbym
bym przejął
 przejęłabym
bym przejęła
 przejęłobym
bym przejęło
 przejęlibyśmy
byśmy przejęli
 przejęłybyśmy
byśmy przejęły
2 os. przejąłbyś
byś przejął
 przejęłabyś
byś przejęła
 przejęłobyś
byś przejęło
 przejęlibyście
byście przejęli
 przejęłybyście
byście przejęły
3 os. przejąłby
by przejął
 przejęłaby
by przejęła
 przejęłoby
by przejęło
 przejęliby
by przejęli
 przejęłyby
by przejęły

bezosobnik: przejęto by

bezokolicznik: przejąć

imiesłów przysłówkowy uprzedni: przejąwszy

gerundium: przejęcie

imiesłów przymiotnikowy bierny: przejęty

odpowiednik aspektowy: przejmować

Składnia

bez ograniczeń + przejąć +
CO

7.a strachem

Definicja

wywołać u kogoś uczucie lub stan wyrażony następującym rzeczownikiem

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Stany psychiczne człowieka

Cytaty

Gest ten przejął głębokim bólem ojca, zacisnął więc mocniej ręce na kracie i jeszcze wyżej pragnął się wydźwignąć, jak gdyby chciał wyjść z siebie, ze swojego ciała, unieść się duchem i porwać za sobą ducha Joanny.

źródło: NKJP: Jarosław Iwaszkiewicz: Brzezina i inne opowiadania, 2006

Ogłuszający łomot przeniknął przez pancerz i przejął zgrozą stłoczonych w pułapce żołnierzy.

źródło: NKJP: Robert Urbański; Jacek Kondracki: Operacja „Dunaj”, 2009

[...] w jego oczach dostrzegalne było coś, co mogłoby przejąć dreszczem co bardziej wrażliwych ludzi.

źródło: NKJP: Dawid Zieliński: Pewne formy zła, Esensja, 2005-05

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. przejmę
 przejmiemy
2 os. przejmiesz
 przejmiecie
3 os. przejmie
 przejmą

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. przejąłem
+(e)m przejął
 przejęłam
+(e)m przejęła
 przejęłom
+(e)m przejęło
 przejęliśmy
+(e)śmy przejęli
 przejęłyśmy
+(e)śmy przejęły
2 os. przejąłeś
+(e)ś przejął
 przejęłaś
+(e)ś przejęła
 przejęłoś
+(e)ś przejęło
 przejęliście
+(e)ście przejęli
 przejęłyście
+(e)ście przejęły
3 os. przejął
 przejęła
 przejęło
 przejęli
 przejęły

bezosobnik: przejęto

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. przejmijmy
2 os. przejmij
 przejmijcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. przejąłbym
bym przejął
 przejęłabym
bym przejęła
 przejęłobym
bym przejęło
 przejęlibyśmy
byśmy przejęli
 przejęłybyśmy
byśmy przejęły
2 os. przejąłbyś
byś przejął
 przejęłabyś
byś przejęła
 przejęłobyś
byś przejęło
 przejęlibyście
byście przejęli
 przejęłybyście
byście przejęły
3 os. przejąłby
by przejął
 przejęłaby
by przejęła
 przejęłoby
by przejęło
 przejęliby
by przejęli
 przejęłyby
by przejęły

bezosobnik: przejęto by

bezokolicznik: przejąć

imiesłów przysłówkowy uprzedni: przejąwszy

gerundium: przejęcie

imiesłów przymiotnikowy bierny: przejęty

odpowiednik aspektowy: przejmować

Składnia

bez ograniczeń + przejąć +
KOGO + CZYM

7.b strach kogoś

Definicja

ujawnić się u kogoś w bardzo wysokim natężeniu

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Stany psychiczne człowieka

Cytaty

Eksplozja nastąpiła pół kilometra nad ziemią. Była 8.15. Z pokładu superfortecy widać było jedynie kłęby dymu. Pomimo to członków załogi przejęła groza.

źródło: NKJP: Artur Włodarski: Od Hiroszimy do atolu Mururoa, Gazeta Wyborcza, 1995-08-04

Terey tkwił przejęty lękiem, w poczuciu całkowitej bezsilności: już niczego nie zatrzyma, nie uratuje, nie odwoła. Stało się.

źródło: NKJP: Wojciech Żukrowski: Kamienne tablice, 1966

Nuda przejęła mnie tak okropna, że zamknąłem oczy, by choć przez chwilę tego wszystkiego nie widzieć.

źródło: NKJP: Sławomir Mrożek: Opowiadania 1974-1979, 1979

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. przejmę
 przejmiemy
2 os. przejmiesz
 przejmiecie
3 os. przejmie
 przejmą

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. przejąłem
+(e)m przejął
 przejęłam
+(e)m przejęła
 przejęłom
+(e)m przejęło
 przejęliśmy
+(e)śmy przejęli
 przejęłyśmy
+(e)śmy przejęły
2 os. przejąłeś
+(e)ś przejął
 przejęłaś
+(e)ś przejęła
 przejęłoś
+(e)ś przejęło
 przejęliście
+(e)ście przejęli
 przejęłyście
+(e)ście przejęły
3 os. przejął
 przejęła
 przejęło
 przejęli
 przejęły

bezosobnik: przejęto

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. przejmijmy
2 os. przejmij
 przejmijcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. przejąłbym
bym przejął
 przejęłabym
bym przejęła
 przejęłobym
bym przejęło
 przejęlibyśmy
byśmy przejęli
 przejęłybyśmy
byśmy przejęły
2 os. przejąłbyś
byś przejął
 przejęłabyś
byś przejęła
 przejęłobyś
byś przejęło
 przejęlibyście
byście przejęli
 przejęłybyście
byście przejęły
3 os. przejąłby
by przejął
 przejęłaby
by przejęła
 przejęłoby
by przejęło
 przejęliby
by przejęli
 przejęłyby
by przejęły

bezosobnik: przejęto by

bezokolicznik: przejąć

imiesłów przysłówkowy uprzedni: przejąwszy

gerundium: przejęcie

imiesłów przymiotnikowy bierny: przejęty

odpowiednik aspektowy: przejmować

Składnia

bez ograniczeń + przejąć +
KOGO

8. wzruszyć

Definicja

wywołać u kogoś reakcję emocjonalną

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Stany psychiczne człowieka

Cytaty

Altmann zmiarkował po mej twarzy, że to wszystko jakieś ni w pięć, ni w dziewięć, i sam się stropił. Tłumaczył, że był to jego bardzo dobry przyjaciel, więc pojawienie się jego rodaka tak go przejęło.

źródło: NKJP: Arkady Fiedler: Madagaskar okrutny czarodziej, 1969

[...] usłyszałem od pewnego mężczyzny, którego twarzy nie pamiętam, prócz tego, że była pociągła i chuda, z utkwionymi we mnie natarczywie czarnymi oczami, ni stąd, ni zowąd zapewnienie, że dożyję tylko trzydziestego roku. Zapamiętałem to, ale mnie to nie przejęło i nie rozpocząłem trwożnego odliczania.

źródło: NKJP: Maciej Kuczyński: Podróż, 2005

Przejął mnie wtedy bardzo los ludzi, z których wielu znałem osobiście, a wojna ich zabrała.

źródło: NKJP: Włodzimierz Rogulski:Ratujmy te pomniki, Dziennik Łódzki, 2004-10-30

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. przejmę
 przejmiemy
2 os. przejmiesz
 przejmiecie
3 os. przejmie
 przejmą

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. przejąłem
+(e)m przejął
 przejęłam
+(e)m przejęła
 przejęłom
+(e)m przejęło
 przejęliśmy
+(e)śmy przejęli
 przejęłyśmy
+(e)śmy przejęły
2 os. przejąłeś
+(e)ś przejął
 przejęłaś
+(e)ś przejęła
 przejęłoś
+(e)ś przejęło
 przejęliście
+(e)ście przejęli
 przejęłyście
+(e)ście przejęły
3 os. przejął
 przejęła
 przejęło
 przejęli
 przejęły

bezosobnik: przejęto

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. przejmijmy
2 os. przejmij
 przejmijcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. przejąłbym
bym przejął
 przejęłabym
bym przejęła
 przejęłobym
bym przejęło
 przejęlibyśmy
byśmy przejęli
 przejęłybyśmy
byśmy przejęły
2 os. przejąłbyś
byś przejął
 przejęłabyś
byś przejęła
 przejęłobyś
byś przejęło
 przejęlibyście
byście przejęli
 przejęłybyście
byście przejęły
3 os. przejąłby
by przejął
 przejęłaby
by przejęła
 przejęłoby
by przejęło
 przejęliby
by przejęli
 przejęłyby
by przejęły

bezosobnik: przejęto by

bezokolicznik: przejąć

imiesłów przysłówkowy uprzedni: przejąwszy

gerundium: przejęcie

imiesłów przymiotnikowy bierny: przejęty

odpowiednik aspektowy: przejmować

Składnia

bez ograniczeń + przejąć +
KOGO

Frazeologizmy

ktoś przejął pałeczkę
Data ostatniej modyfikacji: 18.12.2013
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN