UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

antyczny

Chronologizacja

1900, SJPWar

Odmiana

część mowy: przymiotnik

Stopień równy

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	antyczny	antyczny	antyczny	antyczne	antyczna
D.	antycznego	antycznego	antycznego	antycznego	antycznej
C.	antycznemu	antycznemu	antycznemu	antycznemu	antycznej
B.	antycznego	antycznego	antyczny	antyczne	antyczną
N.	antycznym	antycznym	antycznym	antycznym	antyczną
Ms.	antycznym	antycznym	antycznym	antycznym	antycznej
W.	antyczny	antyczny	antyczny	antyczne	antyczna

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	antyczni	antyczni	antyczne	antyczne
D.	antycznych	antycznych	antycznych	antycznych
C.	antycznym	antycznym	antycznym	antycznym
B.	antycznych	antycznych	antycznych	antyczne
N.	antycznymi	antycznymi	antycznymi	antycznymi
Ms.	antycznych	antycznych	antycznych	antycznych
W.	antyczni	antyczni	antyczne	antyczne

Pochodzenie

Zob. antyk

1. związany z antykiem - starożytnością

Definicja

związany z antykiem - starożytnością

Cytaty

1.a okres

Definicja

związany z czasem, na jaki przypada antyk

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Tradycja świat dawnych epok i wydarzenia historyczne

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność artystyczna człowieka prądy, kierunki i kategorie artystyczne

Relacje znaczeniowe

synonimy:

starożytny

Połączenia

antyczny okres; antyczna epoka; antyczne czasy

Cytaty

Przez kilka wieków epoki antycznej ludzie z różnych krain cesarstwa rzymskiego, nawet niektórzy cesarze, wędrowali do Eleuzis, aby tam uczestniczyć w misteryjnym dramacie, o którym wiemy niezbyt wiele, gdyż strzeżony był pieczęcią milczenia.

źródło: NKJP: Zygmunt Kubiak: Przestrzeń dzieł wiecznych: eseje o tradycji kultury śródziemnomorskiej, 1993

Ciekawe, że tradycja astrologiczna - poczynając od antycznych czasów - uważała ludzi urodzonych pod wpływem pierwszego jesiennego znaku - Wagi, za bardzo żywotnych, odpornych na choroby i długowiecznych.

źródło: NKJP: Odporne Wagi, Dziennik Polski, 2004-04-17

1.b mit

Definicja

właściwy czasom antyku

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Tradycja świat dawnych epok i wydarzenia historyczne

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność artystyczna człowieka prądy, kierunki i kategorie artystyczne

Relacje znaczeniowe

synonimy:

starożytny

Połączenia

antyczny mit; cywilizacja, kultura, tematyka, tradycja antyczna

Cytaty

Tymczasem we Włoszech rozkwitał humanizm, wydobywano z zapomnienia klejnoty kultury antycznej, rozwijały się sztuki piękne wzorowane na antyku, filozofia i literatura.

źródło: NKJP: Marek Borucki: Polacy w Rzymie: od czasów Mieszka I do Jana Pawła II, 1995

Ta globalna cywilizacja zrodziła się w czasach nowożytnych w przestrzeni kultury europejskiej, a potem euroamerykańskiej, wyrosłej przede wszystkim z połączenia tradycji antycznej, żydowskiej i chrześcijańskiej.

źródło: NKJP: Vaclav Havel (przełożył Andrzej Jagodziński): Czy świat nas przerasta?, Gazeta Wyborcza, 1996-10-05

Sienkiewicz zakochany był w Rzymie. Gościł u Henryka Siemiradzkiego, malarza i autora obrazów o tematyce antycznej m.in. „Pochodni Nerona”.

źródło: NKJP: (MAS): Quo vadis, domine, Gazeta Krakowska, 2006-10-21

1.c rzeźbiarz

Definicja

żyjący lub istniejący w czasach antyku

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Tradycja świat dawnych epok i wydarzenia historyczne

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność artystyczna człowieka prądy, kierunki i kategorie artystyczne

Relacje znaczeniowe

synonimy:

starożytny

Połączenia

antyczny artysta, filozof, lud, poeta, rzeźbiarz; Rzym; antyczna Grecja; antyczne miasto

Cytaty

	Kiedy spoglądamy z ateńskiego Akropolu, na jego południowym stoku dostrzegamy ruiny najsłynniejszego teatru antycznej Hellady. źródło: NKJP: Aleksander W. Mikołajczak: Magia teatru, Gazeta Poznańska, 2003-02-01
	W ciasno zabudowanych dzielnicach antycznego Rzymu duchota wąskich, rozgrzanych słońcem uliczek i smród rozkładających się nieczystości były nie do wytrzymania. źródło: NKJP: Agnieszka Krzemińska: W wodzie, winie i błocie, Polityka, 2006-08-12
	Filozofowie antyczni mawiali, że „cierpliwość jest mocniejsza od siły” . źródło: NKJP: Leopold Unger: Sztuka nadziei, Gazeta Wyborcza, 1997-03-29
	W swoich poszukiwaniach erudycyjnych odkryli oni i wykorzystali dorobek antycznych myślicieli, a przede wszystkim Cycerona. źródło: NKJP: Dariusz Piwowarczyk: Słynni rycerze Europy: Rycerze w służbie dam i dworu, 2009
	Greckie służby archeologiczne dokonały pierwszej komputerowej rekonstrukcji fryzu partenońskiego, dzieła wybitnego rzeźbiarza antycznego Fidiasza (V wiek p.n.e.) - poinformowało wczoraj greckie ministerstwo kultury. źródło: NKJP: Krótko, Dziennik Polski, 2003-06-06

1.d posąg

Definicja

powstały w okresie antyku

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Tradycja świat dawnych epok i wydarzenia historyczne

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność artystyczna człowieka prądy, kierunki i kategorie artystyczne

Relacje znaczeniowe

synonimy:

starożytny

Połączenia

posąg antyczny; antyczna budowla, kolumna, mozaika, rzeźba, świątynia, waza; poezja, sztuka, tragedia

Cytaty

Widownia antycznego teatru składała się z półkolistych, wspinających się w górę rzędów ław, które otaczały leżący w dole okrągły plac gładko brukowany, zwany orchestrą, czyli „miejscem tańca”.

źródło: NKJP: Zygmunt Kubiak: Mitologia Greków i Rzymian, 2008

Archeolodzy znaleźli pod pałacem sześć cystern, a w nich pozostałości kolekcji rzeźb antycznych .

źródło: NKJP: Agnieszka Krzemińska: Sezamowy sezon, Polityka, 2006-11-18

Hotel mieliśmy w pobliżu Stazione Termini i zaczęliśmy od muzeum antycznej rzeźby w dawnych termach Dioklecjana.

źródło: NKJP: Ryszard Matuszewski: Alfabet : wybór z pamięci 90-latka, 2004

2. związany z antykiem - zabytkiem

Definicja

będący antykiem - zabytkiem

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Najbliższe środowisko życia człowieka meble i wystrój wnętrz

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Biznes handel i usługi

Relacje znaczeniowe

synonimy:

zabytkowy

Połączenia

antyczny obraz, mebel; antyczna szafa; antyczne bibeloty

Cytaty

„Usłane kwiatami” to miejsce pachnące i czarowne. Roztaczające niezwykły klimat, nie tylko dzięki dziesiątkom gatunków kwiatów – i tych ciętych i tych doniczkowych – ale także dzięki starym sprzętom i antycznym meblom, które upiększają wystrój kwiaciarni.

źródło: NKJP: (ANK): Życie usłane jest często kwiatami, Gazeta Krakowska, 2007-03-08

Antyczne bibeloty, obrazy kupię bezpośrednio.

źródło: NKJP: Ogłoszenia drobne, Dziennik Polski, 2008-08-18

Moim hobby są antyczne krzesła, które kolekcjonuję.

źródło: NKJP: Joanna Kostrz: Takich pałaców jest wiele, Gazeta Krakowska, 2001-07-04

3. przestarzały

Definicja

żart.

bardzo przestarzały pod względem technicznym

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii jakość i intensywność

Połączenia

antyczny aparat fotograficzny, komputer, sprzęt fotograficzny, telefon komórkowy

Cytaty

„Sun” jest jednak tak zachwycony swą publikacją, że zrezygnował nawet z tradycyjnego biustu postawnej panny na trzeciej stronie i zamieścił tam zdjęcie księcia Karola z nieco antycznym telefonem komórkowym z długą anteną (biust trafił na stronę siódmą).

źródło: NKJP: Marek Rybarczyk: Wścibstwo brytyjskiej prasy brukowej, Gazeta Wyborcza, 1996-01-31

Na placu Stachiewicza funkcjonował pewnego rodzaju zakład fotograficzny: przy pomocy już wtedy antycznego skrzynkowego aparatu fotograficznego było robione zdjęcie na papierze (oczywiście wychodził negatyw) i ten negatyw, po wywołaniu, był przefotografowywany tym samym aparatem na pozytyw.

źródło: NKJP: Kompania B1 Pułku AK Baszta 1939-1944, tom 1, 2008

Przymierzam się w końcu do zamiany mojego antycznego komputera na coś bardziej współczesnego.

źródło: NKJP: Internet

Frazeologizmy

pięciobój antyczny

Data ostatniej modyfikacji: 01.09.2016