Chronologizacja
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: ż
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | szadź |
szadzie |
|
| D. | szadzi |
szadzi |
|
| C. | szadzi |
szadziom |
|
| B. | szadź |
szadzie |
|
| N. | szadzią |
szadziami |
|
| Ms. | szadzi |
szadziach |
|
| W. | szadzi |
szadzie |
Inne uwagi
Zwykle lp
Pochodzenie
zach. psł. *šadь
Abstrakcyjny rzeczownik z przyrostkiem *-ь (< *-ĭ) od zach.psł. przymiotnika *šadъ (: płd. i wsch.psł. *sědъ) < psł. *chědъ 'siwy, siwawy, szary, koloru szronu' (< wcz.psł. *choi̯dъ).
Definicja
Noty o użyciu
W języku ogólnym wyraz bywa używany jako synonim wyrazu szron.
Warianty
- rzadziej sadź
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK I PRZYRODA Pogoda zjawiska atmosferyczne
Relacje znaczeniowe
| synonimy: | sędzielina, sędzielizna |
Połączenia
- szadź na drzewach
- szadź i mgła, szadź i szron
- warstwa szadzi
- szadź pokrywa coś
Cytaty
|
Bez wilgoci w powietrzu i mrozu nie powstanie szadź i nie zrobimy fotografii krajobrazu w zachwycających bielach; bez gęstej mgły o świcie nie sfotografujemy drzewa, za którym schowane słońce maluje promieniste cienie rozchodzące się we wszystkich kierunkach [...]. źródło: NKJP: Andrzej Mroczek: Książka o fotografowaniu, 2009 |
|
|
- Pracujemy na okrągło, ale szadź osadzająca się na drzewach utrudnia nam pracę [...]. źródło: NKJP: (rob): Wieś została bez prądu, Gazeta Krakowska, 2002-12-13 |
|
|
Charakterystyczne dla Karkonoszy są - w okresie zimowym - osady w postaci szreni i szadzi, pokrywające drzewa, trawy i zabudowania. źródło: NKJP: Perła Karkonoszy, Dziennik Polski, 2001-02-20 |
|
|
Drzewa całe otulone białą szadzią wyglądały niezwykle malowniczo. źródło: NKJP: Miejskie sprawy, Gazeta Poznańska, 2006-01-16 |
|
|
[...] zimno było nocami. Bardzo zimno. A nad ranem przymrozki, szron i na szybach sadź. źródło: NKJP: Edward Stachura: Cała jaskrawość, 1969 |
Odesłania
Zob. też: