Chronologizacja
Pochodzenie
Zob. gorący (piasek)
1. temperatura
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Choroby i ich leczenie przyczyny, objawy i skutki chorób
Relacje znaczeniowe
| synonimy: | temperatura |
Połączenia
- niewysoka, !?podwyższona, silna, wysoka gorączka
- gorączka i ból, gorączka i dreszcze, gorączka i wymioty; kaszel i gorączka, katar i gorączka, osłabienie i gorączka
- chory, człowiek w gorączce
- gorączka rośnie, spada, wzrasta
- dostać gorączki
- wziąć/brać coś przeciw gorączce
- mieć gorączkę; mierzyć, zmierzyć gorączkę
- trząść się; ocknąć się, wyleczyć się; umierać z gorączki
- obudzić się/budzić się; przyjść/przychodzić gdzieś z gorączką;
- leżeć; bredzić, majaczyć, mówić, wołać; umrzeć w gorączce
- bredzić, majaczyć, trząść się, wzdychać; działać, zachowywać się, żyć jak w gorączce
Cytaty
|
Dopadł go wirus grypy, trafił do szpitala z 40-stopniową gorączką. źródło: NKJP: Z 5 wiślakami, bez Hajty, Dziennik Polski, 2002-11-19 |
|
|
Wysoka gorączka, a szczególnie ta szybko narastająca, może powodować dreszcze, poty, zaburzenia świadomości, a u dzieci (zwykle do 5. roku życia) drgawki gorączkowe. źródło: NKJP: Nie przeczekuj gorączki, Nowiny, 2006 |
|
|
Gorączka rośnie stopniowo, o pół do jednego stopnia dziennie, by po tygodniu dojść do 40 st. źródło: NKJP: Elżbieta Cichocka: Co grozi zdrowiu powodzian, Gazeta Wyborcza, 1997-07-18 |
|
|
Gorączka mu trochę spadła, ale pocił się jak w lipcu, tyle że zimnym, trzęśliwym potem. źródło: NKJP: Andrzej Stasiuk: Biały kruk, 1996 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: ż
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | gorączka |
gorączki |
|
| D. | gorączki |
gorączek |
|
| C. | gorączce |
gorączkom |
|
| B. | gorączkę |
gorączki |
|
| N. | gorączką |
gorączkami |
|
| Ms. | gorączce |
gorączkach |
|
| W. | gorączko |
gorączki |
Inne uwagi
Zwykle lp
Informacja normatywna
Uznawane za niepoprawne w połączeniu: podwyższona gorączka .
2. nastrój ożywienia
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Stany psychiczne człowieka emocje i uczucia
Relacje znaczeniowe
| synonimy: | ferwor |
Połączenia
- gorączka przedświąteczna, przedwyborcza, przedwyjazdowa; polemiczna; egzaminacyjna; futbolowa; polityczna;...
- gorączka nowości; oczekiwań, poszukiwań, pracy, przygotowań; myślenia, natchnienia; prywatyzacji, reform, władzy; zakupów...
- gorączka i atmosfera wyczekiwania, gorączka i pośpiech; emocje i gorączka, ożywienie i gorączka
- gorączka czegoś ogarnęła/ogarnia kogoś
- dostawać gorączki
- pracować w gorączce; pamiętać o czymś w gorączce czegoś
Cytaty
|
W przedwyjazdowej gorączce łatwo zabrać najmniej potrzebne rzeczy i zapomnieć o najważniejszych. źródło: NKJP: Szkoła przetrwania, Cosmopolitan nr 7, 1999 |
|
|
Od dawna już przecież, zwłaszcza w sklepach, widać gorączkowe przygotowania do Mikołaja i świąt Bożego Narodzenia. Tylko patrzeć, jak się ta przedświąteczna gorączka udzieli się nam wszystkim. źródło: NKJP: Placki ziemniaczane i świętowanie, Dziennik Polski, 2003-12-01 |
|
|
Ludzie współcześni podróżują bez końca, ogarnięci gorączką nowości. źródło: KWSJP: Bronisław Świderski: Słowa obcego, 1998 |
|
|
Po odpadnięciu z turnieju Japonii, futbolowa gorączka u drugiego z gospodarzy mistrzostw znacznie spadła. źródło: NKJP: Krzysztof Kawa: Forza Corea!, Dziennik Polski, 2002-06-24 |
|
|
Gorączka na budowie rosła, a spory inwestora z wykonawcą zaczynały się mnożyć ponad wszelką miarę, zagrażając dotrzymaniu terminów. źródło: NKJP: (WALD): Fotograf bieszczadzki, Dziennik Polski, 2000-12-02 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: ż
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | gorączka |
gorączki |
|
| D. | gorączki |
gorączek |
|
| C. | gorączce |
gorączkom |
|
| B. | gorączkę |
gorączki |
|
| N. | gorączką |
gorączkami |
|
| Ms. | gorączce |
gorączkach |
|
| W. | gorączko |
gorączki |
Inne uwagi
Zwykle lp
Składnia
|
+ | gorączka | + |
CZEGO
|
|
|
+ | gorączka | + |
JAKA
|
3. człowiek
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Usposobienie człowieka cechy charakteru, temperamentu, zdolności i umiejętności
Cytaty
|
Życie, drogi panie, nie jest zbawieniem, a środkiem do zbawienia tylko. A pan chciałby od razu w sedno. Już, natychmiast. Ależ gorączka z pana - dorzucił pobłażliwie, co mnie wzburzyło do reszty. źródło: NKJP: Sławomir Mrożek: Opowiadania 1974-1979, 1979 |
|
|
Naczelny wódz jedzie, jak zwykle, karetą. Prądzyński wita go okrzykiem: „Siedlce! Siedlce! ” . Tak, jeszcze nie jest za późno. Most na Muchawce znajduje się w naszych rękach i mamy teraz przewagę nad wrogiem. Możemy rozbić go do reszty i opanować miasto po drugiej stronie rzeki. Ale Skrzynecki dostrzegł już żywiołowy hołd składany zwycięzcy przez żołnierzy. Zawsze zazdrosny o sławę i zawsze ostrożny, odpowiada lodowato: „ Gorączka z ciebie. Na dzisiaj dosyć” źródło: NKJP: Tomasz Chludziński: Bitwa pod Iganiami, Gazeta Wyborcza, 1992-09-25 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: ż
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | gorączka |
gorączki |
|
| D. | gorączki |
gorączek |
|
| C. | gorączce |
gorączkom |
|
| B. | gorączkę |
gorączki |
|
| N. | gorączką |
gorączkami |
|
| Ms. | gorączce |
gorączkach |
|
| W. | gorączko |
gorączki |
Inne uwagi
Zwykle lp