UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

kompleks

Chronologizacja

1847, Ksawery F. A. E. Łukaszewski, Słownik podręczny wyrazów obcych i rzadkich w języku polskim używanych, polona.pl
Inne znaczenie: 'zbiór krótki'

Pochodzenie

łac. complexus

1. budynków

Definicja

zespół elementów uzupełniających się wzajemnie i tworzących pewną całość

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Ilość, liczby i liczenie ogólne określenia ilości

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii jakość i intensywność

Relacje znaczeniowe

synonimy:

zespół

Połączenia

kompleks basenowy, biurowy, gastronomiczny, handlowy, klasztorny, leśny, narciarski, pałacowy, parkowy, rekreacyjny, sportowy, wypoczynkowy
kompleks biurowców, boisk, budowli, budynków, garaży, gmachów, koszar, pawilonów, świątyń, zabudowań; jezior, użytków; problemów, przepisów, spraw
kompleks jakiś |czegoś powstaje gdzieś
budować, wybudować, zbudować kompleks jakiś |czegoś

Cytaty

	Inwestor wykupił już tereny pod przyszły kompleks basenów i rozpoczął przygotowania do jego budowy. źródło: NKJP: Kolejką przez góry, Dziennik Polski, 2000-10-31
	Przy SP 15 powstanie nowoczesny kompleks boisk w ramach programu Orlik. źródło: NKJP: W skrócie - powiat raciborski, Nowiny Raciborskie, 2008-07-01
	Ludzie inaczej by reagowali na cały ten kompleks zagadnień, gdyby byli właściwie, rzeczowo i spokojnie poinformowani. źródło: NKJP: Ewa Berberyusz: Z Jackiem Woźniakowskim rozmawia Ewa Berberyusz, Gazeta Wyborcza, 1999-02-27
	Według nieoficjalnych informacji na terenach wokół miasta miałoby powstać gigantyczne centrum rozrywki i kompleks hoteli, jakiego na polsko-niemieckim pograniczu jeszcze nie ma. źródło: NKJP: Coś z życia, Polityka, 2003-11-22
	Tobolsk to unikalny kompleks architektoniczny, choć straszliwie zniszczony i zaniedbany. źródło: NKJP: Dwukrotnie polskimi rękami, Dziennik Polski, 2000-08-12

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m3

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	kompleks	kompleksy
D.	kompleksu	kompleksów
C.	kompleksowi	kompleksom
B.	kompleks	kompleksy
N.	kompleksem	kompleksami
Ms.	kompleksie	kompleksach
W.	kompleksie	kompleksy

Inne uwagi

Zwykle lp

Składnia

	+	kompleks	+	CZEGO
	+	kompleks	+	JAKI

2. prowincjusza

Definicja

nie w pełni uświadamiany zespół negatywnych skojarzeń i wyobrażeń, związanych z jakaś osobą lub sytuacją przeżytą w przeszłości albo z niekorzystną oceną samego siebie, mający wpływ na zachowanie i postępowanie danego człowieka

Noty o użyciu

Wyraz używany także jako termin z zakresu psychologii i wówczas definiowany szczegółowo w zależności od ujęcia. Wchodzi w skład terminów złożonych, np. kompleks Elektry, kompleks kastracyjny.

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Usposobienie człowieka cechy charakteru, temperamentu, zdolności i umiejętności

Połączenia

kompleks erotyczny, seksualny
kompleks niedocenienia, ofiary, ojca, prowincji, prowincjusza, wzrostu; Balcerowicza, Wałęsy
kompleks(y) na punkcie (swojego) wyglądu, na punkcie (swojego) wzrostu
kompleksy i fobie, kompleksy i zahamowania; lęki i kompleksy, obawy i kompleksy
nabawić się, pozbyć się kompleksu
mieć kompleks jakiś | czegoś
wyleczyć się z kompleksów
wpaść, wpędzić kogoś w kompleksy

Cytaty

	Polscy aktorzy nie muszą mieć kompleksów wobec światowych gwiazd, obie pary ról zagrane zostały świetnie, choć w szczegółach inaczej. źródło: NKJP: Elżbieta Baniewicz: Anna Dymna - ona to ja, 1997
	Przyszedł czas, kiedy już bez kompleksów mogłem się oświadczyć ukochanej kobiecie. źródło: NKJP: Sławomir Mrożek: Opowiadania 1960-1965, 1997
	W 1976 roku, na łamach „Polityki” odcięła się Pani od opublikowanego dziewięć lat wcześniej wiersza „My”, uznając za pomyłkę wyrażony w nim kompleks pokolenia bez biografii, bo urodzonego już po wojnie. źródło: NKJP: Idę już na skróty, Dziennik Polski, 2001-12-28
	Utalentowani często zmieniają nazwiska, bo mają kompleks dostojeństwa i respektu, o! Gdybym tak zaczął nazywać się Rozchwieja. Tak jest! Na przykład Leopold, nie, na przykład Aleksander Rozchwieja. O! Jakże to by wyglądało na wystawach księgarń! – zaśmiał się nerwowo i głośno. źródło: NKJP: Włodzimierz Kowalewski: Światło i lęk. Opowiadania starej daty, 2003
	- Ponad 105 kilo. - To waga raczej nietypowa dla młodzieżowego idola. Nie miałeś nigdy kompleksów na punkcie wyglądu? źródło: NKJP: Z przymrużeniem oka, Dziennik Polski, 2003-11-08

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m3

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	kompleks	kompleksy
D.	kompleksu	kompleksów
C.	kompleksowi	kompleksom
B.	kompleks	kompleksy
N.	kompleksem	kompleksami
Ms.	kompleksie	kompleksach
W.	kompleksie	kompleksy

Składnia

+	kompleks	+	KOGO/CZEGO
+	kompleks	+	JAKI
+	kompleks	+	na punkcie KOGO/CZEGO

Frazeologizmy

kompleks Edypa
kompleks Elektry
syndrom Piotrusia Pana
kompleks Piotrusia Pana

Data ostatniej modyfikacji: 20.02.2025