Chronologizacja
Pochodzenie
psł. *mьgla
1. w pogodzie
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK I PRZYRODA Pogoda zjawiska atmosferyczne
Relacje znaczeniowe
synonimy: | opar |
Połączenia
- biała, błękitna, czarna, mleczna, różowa, sina, siwa, szara; jasna; brudna, ciemna, matowa, mroczna; lekka, rzadka; ciężka, gęsta, gęstniejąca; lepka, mokra, wilgotna; chłodna, mroźna, zimna; jesienna, listopadowa, nocna, poranna, ranna, wieczorna; górska, londyńska mgła; rozległe mgły
- mgła poranka, świtu
- mgła od morza
- mgła nad rzeką
- mgła o poranku
- mgła i burza, mgła i ciemności, mgła i deszcz, mgła i dym, mgła i mróz, mgła i opady, mgła i wiatr, mgła i wilgoć, mgła i zamglenie, mgła i zamieć; mgły i chmury, mgły i opary; mrok i mgła, noc i mgła, śnieg i mgła, zmrok i mgła
- kropelki, krople; chmura, kłęby, obłok, opary, tumany; ściana, warstwa, welon, woal, zasłona; pasma, strumień, strzępki; czujnik mgły
- zasłona z mgły
- droga; karambol, śmierć we mgle
- mgła kłębi się, leży, rozciąga się, snuje się, unosi się, utrzymuje się, wisi, zalega; podnosi się, powstaje, zgęstniała; opada, rozwiała się, rzednie, ustępuje; okrywa coś, przesłania coś, spowija coś; ogranicza widoczność, uniemożliwia coś, utrudnia coś
- osnuty, otulony, pokryty, spowity, zasnuty mgłą
- wyłonić/wyłaniać się, wynurzyć się z mgły
- przebijać się przez mgłę
- ginąć, gubić się, niknąć, zabłądzić, znikać; płynąć, tonąć; majaczyć; skąpany we mgle
- mgła jak mleko
- rozwiać się jak mgła
Cytaty
Widok stąd jest inny każdego ranka, bo mgła czasami zakrywa prawie wszystko, gdzieś tam tylko odsłaniając skrawek morza, kiedy indziej układa się w warstwy [...]. źródło: NKJP: Czesław Miłosz: Ziemia Ulro, 1994 |
|
Ze względu na słabą widoczność, spowodowaną mgłą, na warszawskim Okęciu nie wylądował wczoraj do godz. 18 żaden samolot. źródło: NKJP: Kraj, Dziennik Polski, 1998-12-31 |
|
Nad wypielęgnowanymi trawnikami i alejkami unosiły się jeszcze poranne mgły. źródło: NKJP: Marcin Wojciechowski: Pomarańczowy majdan, 2006 |
|
Wzmagająca się jasność powoli rozpraszała opary otulające dziewiczą puszczę. Z mgieł wyłaniały się zadziwiające szczegóły krajobrazu. źródło: NKJP: Alfred Szklarski: Tajemnicza wyprawa Tomka, 1996 |
|
Mam wrażenie, że zabłądziłam na jakąś bezkresną równinę, step nie step, pustynię nie pustynię, spowitą w szarej mgle, mgła unosi się z ziemi, zatapia wszystko [...]. źródło: NKJP: Ewa Nowacka: Może nie, może tak, 1995 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: ż
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
---|---|---|---|
M. | mgła |
mgły |
|
D. | mgły |
mgieł |
|
C. | mgle |
mgłom |
|
B. | mgłę |
mgły |
|
N. | mgłą |
mgłami |
|
Ms. | mgle |
mgłach |
|
W. | mgło |
mgły |
2. dużo czegoś
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii stan skupienia, trwałość materii
Połączenia
- mgła wodna
- mgła dymu, kurzu, pyłu; oddechu, pary
Cytaty
Uśmiechał się przez sen i zasnuwał mgłą oddechu kamionkową pustą butelkę po likierze znajdującą się przed jego ustami. źródło: NKJP: Marek Krajewski: Widma w mieście Breslau, 2005 |
|
Po prawej stronie - sala bezalkoholowa, w której wspaniałe śledzie (dają prawie za darmo), po lewej - piwo, sami faceci, gęsta mgła dymu. źródło: NKJP: Krystyna Kofta: Monografia grzechów z dziennika 1978-1989, 2006 |
|
Woda wyrzucana ze specjalnych pomp pod ciśnieniem 40 atmosfer potrafi ugasić niemal każdy pożar. Powstająca w ten sposób mgła wodna skutecznie neutralizuje ogień. źródło: NKJP: Złodzieje okradają hydranty, Dziennik Polski, 2003-08-07 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: ż
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
---|---|---|---|
M. | mgła |
mgły |
|
D. | mgły |
mgieł |
|
C. | mgle |
mgłom |
|
B. | mgłę |
mgły |
|
N. | mgłą |
mgłami |
|
Ms. | mgle |
mgłach |
|
W. | mgło |
mgły |
Inne uwagi
Zwykle lp
3. tajemnica
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii jakość i intensywność
Połączenia
- nieprzenikniona mgła
- mgła czasu, przeszłości; niepamięci, zapomnienia; domysłów, niejasności, tajemnicy; niepewności, obaw
- mgła okrywa coś, spowija coś
- rozproszyć, rozwiać mgłę
- osnuty, otoczony, owiany, przesłonięty, spowity, zasnuty mgłą
- wyłonić/wyłaniać się z mgły
- błądzić we mgle
Cytaty
Wojenny okres życia przyszłego wodza okrywa mgła tajemnicy. źródło: NKJP: Franciszek Ryszka: Noc i mgła: Niemcy w okresie hitlerowskim, 1997 |
|
Początki dziejów zamku oleskiego kryją mgły domysłów i różnych rozbieżnych konstatacji. źródło: NKJP: Stanisław Sławomir Nicieja: Twierdze kresowe Rzeczypospolitej, 2006 |
|
[...] jedyne, co jest pewne, to to, że zapłacimy składkę do Unii szybko i sprawnie, natomiast to, co z Unii otrzymamy, osnute jest mgłą niepewności. źródło: NKJP: Sprawozdanie stenograficzne z obrad Sejmu RP z dnia 02.04.2004 |
|
[...] pokój zawierają wrogowie, nie przyjaciele. Jest to prosta prawda. Lecz w gęstej mgle sentymentalizmu panującego w sferze pojęć o pokoju, trzeba o niej stale przypominać. źródło: NKJP: Hakon Harket: Pokój zawiera się z wrogiem, Gazeta Wyborcza, 1994-01-21 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: ż
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
---|---|---|---|
M. | mgła |
mgły |
|
D. | mgły |
mgieł |
|
C. | mgle |
mgłom |
|
B. | mgłę |
mgły |
|
N. | mgłą |
mgłami |
|
Ms. | mgle |
mgłach |
|
W. | mgło |
mgły |
Składnia
+ | mgła | + |
CZEGO
|