Chronologizacja
1. powietrze
Definicja
Pochodzenie
Zob. chłodzić
Kwalifikacja tematyczna
KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii temperatura i ogień
Połączenia
- ochłodzić biszkopt, jarzyny, pasztet, szampana, wódkę; mieszkanie, pomieszczenie, powietrze, wodę
- ochłodzić do jakiejś temperatury
- ochłodzić pod kranem
- ochłodzić błyskawicznie, dobrze, silnie, skutecznie
Cytaty
Wreszcie zgrzani, z głowami napęczniałymi hukiem, [...] przerwaliśmy ogień, aby przeczyścić i ochłodzić lufę. źródło: NKJP: Jan Józef Szczepański: Polska jesień, 1995 |
|
Upiec biszkopt z podanych składników, ochłodzić, przekroić poziomo na dwie części. źródło: KWSJP: Wielkanocny przysmak, Super Express, 1998 |
|
- Przewiew ochłodzi powietrze - odezwał się stary komes [...]. źródło: KWSJP: Teodor Jeske-Choiński: Ostatni Rzymianie, 1958 |
|
Do przekąsek podaje się silnie ochłodzoną wódkę wytrawną [...], a oprócz niej wytrawne białe wino i wytrawny wermut. źródło: NKJP: Tadeusz Rojek: Jak to się je: savoir-vivre przy stole, 1994 |
|
Mgła radiacyjna powstaje przy silnym ochłodzeniu powierzchni gruntu lub pokrywy śnieżnej. źródło: KWSJP: Alojzy Woś: Meteorologia dla geografów, 1996 |
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: dokonany
Tryb oznajmujący
Czas przyszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
1 os. |
ochłodzę |
ochłodzimy |
|||
2 os. |
ochłodzisz |
ochłodzicie |
|||
3 os. |
ochłodzi |
ochłodzą |
Czas przeszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
ochłodziłem +(e)m ochłodził |
ochłodziłam +(e)m ochłodziła |
ochłodziłom +(e)m ochłodziło |
ochłodziliśmy +(e)śmy ochłodzili |
ochłodziłyśmy +(e)śmy ochłodziły |
2 os. |
ochłodziłeś +(e)ś ochłodził |
ochłodziłaś +(e)ś ochłodziła |
ochłodziłoś +(e)ś ochłodziło |
ochłodziliście +(e)ście ochłodzili |
ochłodziłyście +(e)ście ochłodziły |
3 os. |
ochłodził |
ochłodziła |
ochłodziło |
ochłodzili |
ochłodziły |
bezosobnik: ochłodzono
Tryb rozkazujący
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
1 os. |
ochłodźmy ochłódźmy |
|
2 os. |
ochłodź ochłódź |
ochłodźcie ochłódźcie |
Tryb warunkowy
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
ochłodziłbym bym ochłodził |
ochłodziłabym bym ochłodziła |
ochłodziłobym bym ochłodziło |
ochłodzilibyśmy byśmy ochłodzili |
ochłodziłybyśmy byśmy ochłodziły |
2 os. |
ochłodziłbyś byś ochłodził |
ochłodziłabyś byś ochłodziła |
ochłodziłobyś byś ochłodziło |
ochłodzilibyście byście ochłodzili |
ochłodziłybyście byście ochłodziły |
3 os. |
ochłodziłby by ochłodził |
ochłodziłaby by ochłodziła |
ochłodziłoby by ochłodziło |
ochłodziliby by ochłodzili |
ochłodziłyby by ochłodziły |
bezosobnik: ochłodzono by
bezokolicznik: ochłodzić
imiesłów przysłówkowy uprzedni:
ochłodziwszy
gerundium: ochłodzenie
rodzaj gramatyczny: dk
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
M. | ochłodzenie |
ochłodzenia |
D. | ochłodzenia |
ochłodzeń |
C. | ochłodzeniu |
ochłodzeniom |
B. | ochłodzenie |
ochłodzenia |
N. | ochłodzeniem |
ochłodzeniami |
Ms. | ochłodzeniu |
ochłodzeniach |
W. | ochłodzenie |
ochłodzenia |
imiesłów przymiotnikowy bierny: ochłodzony
liczba pojedyncza | |||||
---|---|---|---|---|---|
m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
M. | ochłodzony |
ochłodzony |
ochłodzony |
ochłodzone |
ochłodzona |
D. | ochłodzonego |
ochłodzonego |
ochłodzonego |
ochłodzonego |
ochłodzonej |
C. | ochłodzonemu |
ochłodzonemu |
ochłodzonemu |
ochłodzonemu |
ochłodzonej |
B. | ochłodzonego |
ochłodzonego |
ochłodzony |
ochłodzone |
ochłodzoną |
N. | ochłodzonym |
ochłodzonym |
ochłodzonym |
ochłodzonym |
ochłodzoną |
Ms. | ochłodzonym |
ochłodzonym |
ochłodzonym |
ochłodzonym |
ochłodzonej |
liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|
p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
M. | ochłodzeni |
ochłodzeni |
ochłodzone |
ochłodzone |
D. | ochłodzonych |
ochłodzonych |
ochłodzonych |
ochłodzonych |
C. | ochłodzonym |
ochłodzonym |
ochłodzonym |
ochłodzonym |
B. | ochłodzonych |
ochłodzonych |
ochłodzonych |
ochłodzone |
N. | ochłodzonymi |
ochłodzonymi |
ochłodzonymi |
ochłodzonymi |
Ms. | ochłodzonych |
ochłodzonych |
ochłodzonych |
ochłodzonych |
Składnia
+ | ochłodzić | + |
CO
|
2. twarz
Definicja
Pochodzenie
Zob. chłodzić
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Budowa i funkcjonowanie ciała ludzkiego czynności i stany fizjologiczne
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Pielęgnacja ciała czynności związane z pielęgnacją ciała i ich efekty
Relacje znaczeniowe
synonimy: | schłodzić |
Połączenia
- wiatr ochłodził; woda ochłodziła kogoś/coś
- ochłodzić czoło, twarz; policzki, stopy; ciało, organizm
- ochłodzić kąpielą, lodem, zimnym okładem
- ochłodzić w wodzie
- ochłodzić trochę
Cytaty
Bosonodzy kierowcy w mokrych ręcznikach na głowie prowadzili czubato wyładowane wozy jedną ręką, na wpół wywieszeni za okno, łudząc się, że pęd powietrza ich ochłodzi. źródło: KWSJP: Wojciech Żukrowski: Kamienne tablice, 1966 |
|
Lekki wietrzyk wieczorny zaplątał się w jej włosy, ochłodził rozpalone policzki. źródło: NKJP: Ewa Nowacka: Emilia z kwiatem lilii leśnej, 1993 |
|
Jeśli chcemy ochłodzić ciało, zanurzamy się w wodzie o temperaturze poniżej 30 st. C, ale tylko na pięć do dziesięciu minut. źródło: NKJP: Małgorzata Lorkowska; Zapraszamy do wanny, Gazeta Wyborcza, 1997-10-10 |
|
Potem rozpiął marynarkę, aby wiatr wiejący wzdłuż jezdni mógł ochłodzić jego tors. źródło: KWSJP: Stanisław Pasternak: Zapamiętywanie nagiej córki, 1972 |
|
Zimna struga powietrza ochłodziła mu twarz. źródło: NKJP: Roman Bratny: Kolumbowie — rocznik 20, 1957 |
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: dokonany
Tryb oznajmujący
Czas przyszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
1 os. |
ochłodzę |
ochłodzimy |
|||
2 os. |
ochłodzisz |
ochłodzicie |
|||
3 os. |
ochłodzi |
ochłodzą |
Czas przeszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
ochłodziłem +(e)m ochłodził |
ochłodziłam +(e)m ochłodziła |
ochłodziłom +(e)m ochłodziło |
ochłodziliśmy +(e)śmy ochłodzili |
ochłodziłyśmy +(e)śmy ochłodziły |
2 os. |
ochłodziłeś +(e)ś ochłodził |
ochłodziłaś +(e)ś ochłodziła |
ochłodziłoś +(e)ś ochłodziło |
ochłodziliście +(e)ście ochłodzili |
ochłodziłyście +(e)ście ochłodziły |
3 os. |
ochłodził |
ochłodziła |
ochłodziło |
ochłodzili |
ochłodziły |
bezosobnik: ochłodzono
Tryb rozkazujący
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
1 os. |
ochłodźmy ochłódźmy |
|
2 os. |
ochłodź ochłódź |
ochłodźcie ochłódźcie |
Tryb warunkowy
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
ochłodziłbym bym ochłodził |
ochłodziłabym bym ochłodziła |
ochłodziłobym bym ochłodziło |
ochłodzilibyśmy byśmy ochłodzili |
ochłodziłybyśmy byśmy ochłodziły |
2 os. |
ochłodziłbyś byś ochłodził |
ochłodziłabyś byś ochłodziła |
ochłodziłobyś byś ochłodziło |
ochłodzilibyście byście ochłodzili |
ochłodziłybyście byście ochłodziły |
3 os. |
ochłodziłby by ochłodził |
ochłodziłaby by ochłodziła |
ochłodziłoby by ochłodziło |
ochłodziliby by ochłodzili |
ochłodziłyby by ochłodziły |
bezosobnik: ochłodzono by
bezokolicznik: ochłodzić
imiesłów przysłówkowy uprzedni:
ochłodziwszy
gerundium: ochłodzenie
rodzaj gramatyczny: dk
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
M. | ochłodzenie |
ochłodzenia |
D. | ochłodzenia |
ochłodzeń |
C. | ochłodzeniu |
ochłodzeniom |
B. | ochłodzenie |
ochłodzenia |
N. | ochłodzeniem |
ochłodzeniami |
Ms. | ochłodzeniu |
ochłodzeniach |
W. | ochłodzenie |
ochłodzenia |
imiesłów przymiotnikowy bierny: ochłodzony
liczba pojedyncza | |||||
---|---|---|---|---|---|
m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
M. | ochłodzony |
ochłodzony |
ochłodzony |
ochłodzone |
ochłodzona |
D. | ochłodzonego |
ochłodzonego |
ochłodzonego |
ochłodzonego |
ochłodzonej |
C. | ochłodzonemu |
ochłodzonemu |
ochłodzonemu |
ochłodzonemu |
ochłodzonej |
B. | ochłodzonego |
ochłodzonego |
ochłodzony |
ochłodzone |
ochłodzoną |
N. | ochłodzonym |
ochłodzonym |
ochłodzonym |
ochłodzonym |
ochłodzoną |
Ms. | ochłodzonym |
ochłodzonym |
ochłodzonym |
ochłodzonym |
ochłodzonej |
liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|
p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
M. | ochłodzeni |
ochłodzeni |
ochłodzone |
ochłodzone |
D. | ochłodzonych |
ochłodzonych |
ochłodzonych |
ochłodzonych |
C. | ochłodzonym |
ochłodzonym |
ochłodzonym |
ochłodzonym |
B. | ochłodzonych |
ochłodzonych |
ochłodzonych |
ochłodzone |
N. | ochłodzonymi |
ochłodzonymi |
ochłodzonymi |
ochłodzonymi |
Ms. | ochłodzonych |
ochłodzonych |
ochłodzonych |
ochłodzonych |
Składnia
+ | ochłodzić | + |
KOGO/CO +
(CZYM)
|
|
+ | ochłodzić | + |
(KOMU/CZEMU) +
CO
|
3. emocje
Definicja
Pochodzenie
Zob. chłodzić
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Stany psychiczne człowieka emocje i uczucia
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia
Połączenia
- ochłodzić emocje, nastroje, uczucia, czyjeś zapędy; kontakty, relacje, stosunki; atmosferę, entuzjazm, umysł
- ochłodzić zdecydowanie
Cytaty
Następnym razem, zanim zabierzesz głos publicznie, zażyj nieco bromku sodu, to ochłodzi emocje i dobrze wpłynie na jasność wypowiedzi. źródło: NKJP: GO w cyfrówkach 2, Usenet -- pl.rec.foto, 2005-08-16 |
|
Nie wahaj się ochłodzić lub zerwać kontaktów, jeśli odkryjesz, że jesteś traktowana nieuczciwie. źródło: KWSJP: Załatwiaj po znajomości, Cosmopolitan, nr 9, 2000 |
|
NATO ochłodziło stosunki z Ukrainą, gdy Waszyngton poinformował, że ma dowody na sprzedaż przez Kijów sprzętu wojskowego do Iraku. źródło: NKJP: Krótko, Dziennik Polski - Świat, 2002-10-31 |
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: dokonany
Tryb oznajmujący
Czas przyszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
1 os. |
ochłodzę |
ochłodzimy |
|||
2 os. |
ochłodzisz |
ochłodzicie |
|||
3 os. |
ochłodzi |
ochłodzą |
Czas przeszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
ochłodziłem +(e)m ochłodził |
ochłodziłam +(e)m ochłodziła |
ochłodziłom +(e)m ochłodziło |
ochłodziliśmy +(e)śmy ochłodzili |
ochłodziłyśmy +(e)śmy ochłodziły |
2 os. |
ochłodziłeś +(e)ś ochłodził |
ochłodziłaś +(e)ś ochłodziła |
ochłodziłoś +(e)ś ochłodziło |
ochłodziliście +(e)ście ochłodzili |
ochłodziłyście +(e)ście ochłodziły |
3 os. |
ochłodził |
ochłodziła |
ochłodziło |
ochłodzili |
ochłodziły |
bezosobnik: ochłodzono
Tryb rozkazujący
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
1 os. |
ochłodźmy ochłódźmy |
|
2 os. |
ochłodź ochłódź |
ochłodźcie ochłódźcie |
Tryb warunkowy
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
ochłodziłbym bym ochłodził |
ochłodziłabym bym ochłodziła |
ochłodziłobym bym ochłodziło |
ochłodzilibyśmy byśmy ochłodzili |
ochłodziłybyśmy byśmy ochłodziły |
2 os. |
ochłodziłbyś byś ochłodził |
ochłodziłabyś byś ochłodziła |
ochłodziłobyś byś ochłodziło |
ochłodzilibyście byście ochłodzili |
ochłodziłybyście byście ochłodziły |
3 os. |
ochłodziłby by ochłodził |
ochłodziłaby by ochłodziła |
ochłodziłoby by ochłodziło |
ochłodziliby by ochłodzili |
ochłodziłyby by ochłodziły |
bezosobnik: ochłodzono by
bezokolicznik: ochłodzić
imiesłów przysłówkowy uprzedni:
ochłodziwszy
gerundium: ochłodzenie
rodzaj gramatyczny: dk
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
M. | ochłodzenie |
ochłodzenia |
D. | ochłodzenia |
ochłodzeń |
C. | ochłodzeniu |
ochłodzeniom |
B. | ochłodzenie |
ochłodzenia |
N. | ochłodzeniem |
ochłodzeniami |
Ms. | ochłodzeniu |
ochłodzeniach |
W. | ochłodzenie |
ochłodzenia |
imiesłów przymiotnikowy bierny: ochłodzony
liczba pojedyncza | |||||
---|---|---|---|---|---|
m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
M. | ochłodzony |
ochłodzony |
ochłodzony |
ochłodzone |
ochłodzona |
D. | ochłodzonego |
ochłodzonego |
ochłodzonego |
ochłodzonego |
ochłodzonej |
C. | ochłodzonemu |
ochłodzonemu |
ochłodzonemu |
ochłodzonemu |
ochłodzonej |
B. | ochłodzonego |
ochłodzonego |
ochłodzony |
ochłodzone |
ochłodzoną |
N. | ochłodzonym |
ochłodzonym |
ochłodzonym |
ochłodzonym |
ochłodzoną |
Ms. | ochłodzonym |
ochłodzonym |
ochłodzonym |
ochłodzonym |
ochłodzonej |
liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|
p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
M. | ochłodzeni |
ochłodzeni |
ochłodzone |
ochłodzone |
D. | ochłodzonych |
ochłodzonych |
ochłodzonych |
ochłodzonych |
C. | ochłodzonym |
ochłodzonym |
ochłodzonym |
ochłodzonym |
B. | ochłodzonych |
ochłodzonych |
ochłodzonych |
ochłodzone |
N. | ochłodzonymi |
ochłodzonymi |
ochłodzonymi |
ochłodzonymi |
Ms. | ochłodzonych |
ochłodzonych |
ochłodzonych |
ochłodzonych |
Składnia
+ | ochłodzić | + |
CO
|
4. gospodarkę
Definicja
Pochodzenie
Prawdopodobnie kalka ang. cool; zob. chłodzić
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Biznes funkcjonowanie firm i przedsiębiorstw
CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Finanse czynności, przedmioty związane z pieniędzmi
Połączenia
- ochłodzić gospodarkę; giełdę, koniunkturę, popyt, rynek
Cytaty
Ministerstwo Finansów wprowadziło politykę ograniczania wydatków, a Bank Izraela podniósł stopy procentowe, co w sumie ochłodziło gospodarkę i spowolniło tempo rozwoju. źródło: NKJP: Czternasty Kneset (1996-1999), Wikipedia.pl, 2007-11-25 |
|
Rośnie deficyt handlowy i władze monetarne wkraczają, aby ochłodzić popyt krajowy, podnosząc stopy procentowe. źródło: NKJP: Krzysztof Bobiński: Jeszcze kilka schodów, Polityka, nr 2378, 2002-11-30 |
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: dokonany
Tryb oznajmujący
Czas przyszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
1 os. |
ochłodzę |
ochłodzimy |
|||
2 os. |
ochłodzisz |
ochłodzicie |
|||
3 os. |
ochłodzi |
ochłodzą |
Czas przeszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
ochłodziłem +(e)m ochłodził |
ochłodziłam +(e)m ochłodziła |
ochłodziłom +(e)m ochłodziło |
ochłodziliśmy +(e)śmy ochłodzili |
ochłodziłyśmy +(e)śmy ochłodziły |
2 os. |
ochłodziłeś +(e)ś ochłodził |
ochłodziłaś +(e)ś ochłodziła |
ochłodziłoś +(e)ś ochłodziło |
ochłodziliście +(e)ście ochłodzili |
ochłodziłyście +(e)ście ochłodziły |
3 os. |
ochłodził |
ochłodziła |
ochłodziło |
ochłodzili |
ochłodziły |
bezosobnik: ochłodzono
Tryb rozkazujący
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
1 os. |
ochłodźmy ochłódźmy |
|
2 os. |
ochłodź ochłódź |
ochłodźcie ochłódźcie |
Tryb warunkowy
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
ochłodziłbym bym ochłodził |
ochłodziłabym bym ochłodziła |
ochłodziłobym bym ochłodziło |
ochłodzilibyśmy byśmy ochłodzili |
ochłodziłybyśmy byśmy ochłodziły |
2 os. |
ochłodziłbyś byś ochłodził |
ochłodziłabyś byś ochłodziła |
ochłodziłobyś byś ochłodziło |
ochłodzilibyście byście ochłodzili |
ochłodziłybyście byście ochłodziły |
3 os. |
ochłodziłby by ochłodził |
ochłodziłaby by ochłodziła |
ochłodziłoby by ochłodziło |
ochłodziliby by ochłodzili |
ochłodziłyby by ochłodziły |
bezosobnik: ochłodzono by
bezokolicznik: ochłodzić
imiesłów przysłówkowy uprzedni:
ochłodziwszy
gerundium: ochłodzenie
rodzaj gramatyczny: dk
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
M. | ochłodzenie |
ochłodzenia |
D. | ochłodzenia |
ochłodzeń |
C. | ochłodzeniu |
ochłodzeniom |
B. | ochłodzenie |
ochłodzenia |
N. | ochłodzeniem |
ochłodzeniami |
Ms. | ochłodzeniu |
ochłodzeniach |
W. | ochłodzenie |
ochłodzenia |
imiesłów przymiotnikowy bierny: ochłodzony
liczba pojedyncza | |||||
---|---|---|---|---|---|
m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
M. | ochłodzony |
ochłodzony |
ochłodzony |
ochłodzone |
ochłodzona |
D. | ochłodzonego |
ochłodzonego |
ochłodzonego |
ochłodzonego |
ochłodzonej |
C. | ochłodzonemu |
ochłodzonemu |
ochłodzonemu |
ochłodzonemu |
ochłodzonej |
B. | ochłodzonego |
ochłodzonego |
ochłodzony |
ochłodzone |
ochłodzoną |
N. | ochłodzonym |
ochłodzonym |
ochłodzonym |
ochłodzonym |
ochłodzoną |
Ms. | ochłodzonym |
ochłodzonym |
ochłodzonym |
ochłodzonym |
ochłodzonej |
liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|
p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
M. | ochłodzeni |
ochłodzeni |
ochłodzone |
ochłodzone |
D. | ochłodzonych |
ochłodzonych |
ochłodzonych |
ochłodzonych |
C. | ochłodzonym |
ochłodzonym |
ochłodzonym |
ochłodzonym |
B. | ochłodzonych |
ochłodzonych |
ochłodzonych |
ochłodzone |
N. | ochłodzonymi |
ochłodzonymi |
ochłodzonymi |
ochłodzonymi |
Ms. | ochłodzonych |
ochłodzonych |
ochłodzonych |
ochłodzonych |
odpowiednik aspektowy: ochładzać
Składnia
+ | ochłodzić | + |
CO
|