Chronologizacja
Pochodzenie
psł. *rodina 'to, co związane z rodem', 'pokrewieństwo', 'spokrewnione osoby; członkowie tego samego rodu'; 'spokrewniona osoba, członek rodu'; 'ziemia rodowa'
< psł. *rodъ (zob. ród) + przyrostek *-ina
1. z dziećmi
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Rodzina
Połączenia
- niemiecka, polska, włoska...; biedna, bogata, uboga, zamożna; kochająca, szczęśliwa; niepełna, pełna, rozbita; dysfunkcyjna, patologiczna; normalna, przeciętna; własna; współczesna; małodzietna, wielodzietna; czteroosobowa, pięcioosobowa, sześcioosobowa...; adopcyjna rodzina
- rodzina Kowalskich, Nowaków;
- rodzina z dziećmi
- rodzina o niskich dochodach
- członek, żywiciel; głowa; instytucja; rozpad rodziny
- przemoc w rodzinie
- mieć; założyć/zakładać; utrzymywać rodzinę
- zarobić na rodzinę
Cytaty
|
Jej córki mieszkają w Niemczech: Monika w Kaiserslautern, a Olga w Wiesbaden. Znalazły tam facetów i założyły rodziny. źródło: NKJP: Paulina Grych: Schiza, 2008 |
|
|
Małżeństwo, a później rodzina może być fascynującym, radosnym, dającym niewyczerpane źródło satysfakcji, sposobem na życie. źródło: NKJP: Kuba Jabłoński: Rozwód. Jak go przeżyć?, 2000 |
|
|
Lubiłem, tak jak inni, schodzić do miasta. Nad rzeką zawsze jacyś zakochani w sobie po duszę, rodziny z dziećmi na moście, kawiarnie z głośną muzyką do późnych godzin nocnych. źródło: NKJP: Radosław Kobierski: Harar, 2005 |
|
|
Minie sporo czasu, zanim Wojtek uwierzy ojcu. To normalne. Potrzebuje pomocy w uporaniu się z poczuciem krzywdy i złością, które zgromadził przez lata życia w rodzinie alkoholika. źródło: NKJP: Barbara Jakubowska: Jak mądrze kochać dzieci, 2001 |
|
|
– Ojciec opuścił moją matkę, kiedy miałem siedem lat, tłumacząc rozpad rodziny swoją chroniczną skłonnością do bezczynności, które to, że się tak wyrażę, hobby doprowadzało matkę do białej gorączki. Biedna kobieta w kwestii utrzymania rodziny musiała polegać na samej sobie. źródło: NKJP: Sławomir Shuty: Cukier w normie z ekstrabonusem, 2005 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: ż
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | rodzina |
rodziny |
|
| D. | rodziny |
rodzin |
|
| C. | rodzinie |
rodzinom |
|
| B. | rodzinę |
rodziny |
|
| N. | rodziną |
rodzinami |
|
| Ms. | rodzinie |
rodzinach |
|
| W. | rodzino |
rodziny |
Skróty
2. szlachecka
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Rodzina
Połączenia
- bliższa, dalsza, najbliższa; cała; duża, liczna, mała; wielopokoleniowa; biedna, uboga, bogata, zamożna; znana; ewangelicka, katolicka, żydowska; artystyczna, arystokratyczna, chłopska, królewska, książęca, kupiecka, mafijna, robotnicza, rzemieślnicza, szlachecka, ziemiańska rodzina
- rodzina matki, męża, ojca, żony; aresztowanego, ofiary, pacjenta, skazanego, zabitego, zmarłego, żołnierza
- rodzina i przyjaciele
- członek, przedstawiciel; historia, przeszłość rodziny
- pochodzić, wywodzić się z jakiejś rodziny
- urodzić się w jakiejś rodzinie
- w gronie rodziny
Cytaty
|
To nazwisko rodu wielkiego, arystokratycznego, rodu historycznego, to rycerska rodzina, swoimi korzeniami sięgająca Henryka Pobożnego, ale to też ziemiańska rodzina. Wielkie latyfundia i na wschodzie, i na zachodzie, a także północy. źródło: NKJP: Dawid Bieńkowski: Biało-czerwony, 2007 |
|
|
Do tych żeglarzy przyjeżdżali koledzy, jednym z nich był Książę, autentyczny potomek magnackiej rodziny, nosił nazwisko jednego z bohaterów Trylogii i istotnie był rudy jak jego przodkowie. źródło: NKJP: Wojciech Stamm: Czarna matka, 2008 |
|
|
Muslim i przyjaciele pomogli mu zebrać pieniądze na prezenty dla przyszłej żony i jej licznej rodziny. źródło: NKJP: Wojciech Jagielski: Modlitwa o deszcz, 2002 |
|
|
Niewiele nam w życiu pozostało do zrobienia. Tak się złożyło, że nie mogłam mieć dzieci, nasi najbliżsi nie żyją, dalsza rodzina się rozproszyła, słowem, zostaliśmy zupełnie sami... źródło: NKJP: Marek Ławrynowicz: Korytarz, 2006 |
|
|
Moją rodzinę tworzą pokolenia kobiet, które były same, bo mężowie ginęli na wojnach albo w powstaniach. Kobiety musiały dawać sobie radę. Prowadziły domy, wychowywały dzieci, zarabiały pieniądze. źródło: NKJP: Jarosław Makowski: Kobiety uczą kościół, 2007 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: ż
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | rodzina |
rodziny |
|
| D. | rodziny |
rodzin |
|
| C. | rodzinie |
rodzinom |
|
| B. | rodzinę |
rodziny |
|
| N. | rodziną |
rodzinami |
|
| Ms. | rodzinie |
rodzinach |
|
| W. | rodzino |
rodziny |
3. franciszkańska
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Zasady współżycia społecznego stosunki, grupy i organizacje społeczne
CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Religia – kościół osoby związane z religią i kościołem
Relacje znaczeniowe
| hiperonimy: | wspólnota |
Połączenia
- Boża, ludzka; benedyktyńska, franciszkańska, zakonna rodzina
- rodzina Radia Maryja
Cytaty
|
Nawiązując do tekstów świętego Pawła, papież powiedział w homilii: „Wszyscy jesteśmy częścią Domu Bożego, wszyscy należymy do rodziny Bożej”. źródło: NKJP: Pochwała solidarności, Dziennik Polski, 1998-03-24 |
|
|
Nie sposób nawet ocenić i przecenić znaczenia tego radia dla polskiego narodu. Wypełniając wspaniale swoją posługę ewangelizacyjną, porusza również w swoich programach najbardziej żywotne problemy naszej ojczyzny. Jest związane autentycznymi i głębokimi więzami ze swoimi słuchaczami, którzy tworzą wielką rodzinę Radia Maryja. źródło: NKJP: Sprawozdanie stenograficzne z obrad Sejmu RP z dnia 18.01.2001 |
|
|
W ciągu sześciu wieków wyłoniły się trzy odrębne organizacyjnie rodziny franciszkańskie: bracia mniejsi (habit brunatny), kapucyni (brązowy o innym kroju) i bracia mniejsi konwentualni (habit czarny). źródło: NKJP: Magdalena Grochowska: Mówili: wariat albo święty, Gazeta Wyborcza, 1996-12-24 |
|
|
Odebranie zaś wolności oznacza także pogwałcenie sprawiedliwości i możliwości wprowadzania pokoju. Dlatego też w deklaracji czytamy, że: uznanie godności każdego z członków rodziny ludzkiej oraz ich równych i nienaruszalnych praw stanowi fundament wolności, sprawiedliwości i pokoju na świecie. źródło: NKJP: Sprawozdanie stenograficzne z obrad Sejmu RP z dnia 04.12.1998 |
|
|
Bezwzględności w traktowaniu innych nie łączyłabym jednak z płcią ani z życiem zakonnym, tylko z postawą konkretnych osób. Jeśli ludzie potrafią być czasem dla siebie bezwzględni, to będzie się to zdarzało również w rodzinach zakonnych. źródło: NKJP: Jarosław Makowski: Kobiety uczą kościół, 2007 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: ż
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | rodzina |
rodziny |
|
| D. | rodziny |
rodzin |
|
| C. | rodzinie |
rodzinom |
|
| B. | rodzinę |
rodziny |
|
| N. | rodziną |
rodzinami |
|
| Ms. | rodzinie |
rodzinach |
|
| W. | rodzino |
rodziny |
Składnia
|
+ | rodzina | + |
JAKA
|
4. języków
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
KATEGORIE FIZYCZNE Ilość, liczby i liczenie ogólne określenia ilości
CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Język języki świata
Relacje znaczeniowe
| hiperonimy: | grupa |
Połączenia
- rodzina językowa
- rodzina języków, wyrazów; firm; aut, samochodów; komputerów
Cytaty
|
Będzie to model otwierający rodzinę aut Volvo serii S, która obejmuje również większe modele - S60 i - S80. źródło: NKJP: Nowy „średniak” Volvo, Dziennik Polski, 2003-09-01 |
|
|
[...] dom to wyraz z długą brodą i licznymi krewniakami.[...]. Znajdziemy go w łacinie, grece i staroindyjskim, co przypomina nam o przynależności polszczyzny wraz z wszystkimi językami słowiańskimi do wielkiej rodziny języków indoeuropejskich. źródło: NKJP: Zadomowił się bezdomny domokrążca..., Dziennik Polski, 2001-11-14 |
|
|
W okresie zimnej wojny te i inne urządzenia przemycano do Bułgarii wbrew amerykańskim ograniczeniom eksportowym, a Dumkow i jego koledzy na ich podstawie skonstruowali całą rodzinę komputerów. źródło: NKJP: G. Pascal Zachary: Geniusze ze Wschodu, The Wall Street Journal Europe, dodatek do Gazety Wyborczej, 1995-03-06 |
|
|
Warto tu wspomnieć, iż w języku niemieckim Beruf -zawód i Berufung -powołanie - należą do tej samej rodziny wyrazów. źródło: NKJP: Danuta Urbaniak-Zając: Pedagogika społeczna w Niemczech: stanowiska teoretyczne i problemy praktyki, 2003 |
|
|
W grę wchodzi wiele rozwiązań: włączenie w skład grupy odzieżowej należącej do rodziny firm zajmujących się sprzętem sportowym [...]. źródło: NKJP: Maria Sturani: Narty, spółka czy większe sklepy?, Gazeta Wyborcza, 1997-06-02 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: ż
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | rodzina |
rodziny |
|
| D. | rodziny |
rodzin |
|
| C. | rodzinie |
rodzinom |
|
| B. | rodzinę |
rodziny |
|
| N. | rodziną |
rodzinami |
|
| Ms. | rodzinie |
rodzinach |
|
| W. | rodzino |
rodziny |
Składnia
|
|
+ | rodzina | + |
CZEGO
|
5. botaniczna
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat roślin budowa i funkcjonowanie roślin
CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat zwierząt budowa i funkcjonowanie organizmów zwierzęcych
Połączenia
- rodzina botaniczna
- rodzina agawowatych, baldaszkowatych, gruboszowatych, grzybieniowatych, motylkowatych, obrazkowatych...; pustorożców; werben; pająków, węży...
- rodzina i gatunek
Cytaty
|
Królową roślin wodnych jest wiktoria amazońska. Wiktoria (Victoria) to rodzaj z rodziny grzybieniowatych; dwa wyróżniane gatunki pochodzą z Ameryki Południowej. źródło: NKJP: Królewska wiktoria, Dziennik Polski, 2002-11-27 |
|
|
Dużą zaletą kalarepy jest to, że ma mniejsze wymagania co do środowiska niż kapusty głowiaste, należące do tej samej rodziny botanicznej. źródło: NKJP: Edward Kunicki: W warzywniku, Dziennik Polski, 2002-06-05 |
|
|
Uważał, że napisanie w krótkim czasie przez jednego botanika Flory polskiej jest niemożliwe. Stąd zaproponował, by utworzyć komitet florystów, którego członkowie mogliby opracować poszczególne rodziny roślin, a następnie wydać te przygotowane opracowania i dzięki temu otrzymano by oczekiwane dzieło. źródło: NKJP: Piotr Köhler: Botanika w Towarzystwie Naukowym Krakowskim, Akademii Umiejętności i Polskiej Akademii Umiejętności (1815-1952), 2002 |
|
|
Żubr jest ssakiem z rodziny pustorożców o długości ciała wynoszącej około 2,5 metra, wysokości w kłębie około 2 metrów, wadze dochodzącej do 1000 kg. źródło: NKJP: Żubry chore na gruźlicę, Dziennik Polski, 2001-02-06 |
|
|
Należy do rodziny [...] krzyżakowatych. Jest to bardzo rozległa rodzina pająków, a jej przedstawiciele niekiedy sprawiają wiele trudności entomologom, ponieważ niektóre z gatunków są prawie nie do odróżnienia. źródło: Internet |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: ż
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | rodzina |
rodziny |
|
| D. | rodziny |
rodzin |
|
| C. | rodzinie |
rodzinom |
|
| B. | rodzinę |
rodziny |
|
| N. | rodziną |
rodzinami |
|
| Ms. | rodzinie |
rodzinach |
|
| W. | rodzino |
rodziny |
Składnia
|
|
+ | rodzina | + |
CZEGO
|