UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

zabytkowy

Chronologizacja

1927, SJPWar

Odmiana

część mowy: przymiotnik


Stopień równy

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. zabytkowy
zabytkowy
zabytkowy
zabytkowe
zabytkowa
D. zabytkowego
zabytkowego
zabytkowego
zabytkowego
zabytkowej
C. zabytkowemu
zabytkowemu
zabytkowemu
zabytkowemu
zabytkowej
B. zabytkowego
zabytkowego
zabytkowy
zabytkowe
zabytkową
N. zabytkowym
zabytkowym
zabytkowym
zabytkowym
zabytkową
Ms. zabytkowym
zabytkowym
zabytkowym
zabytkowym
zabytkowej
W. zabytkowy
zabytkowy
zabytkowy
zabytkowe
zabytkowa
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. zabytkowi
zabytkowi
zabytkowe
zabytkowe
D. zabytkowych
zabytkowych
zabytkowych
zabytkowych
C. zabytkowym
zabytkowym
zabytkowym
zabytkowym
B. zabytkowych
zabytkowych
zabytkowych
zabytkowe
N. zabytkowymi
zabytkowymi
zabytkowymi
zabytkowymi
Ms. zabytkowych
zabytkowych
zabytkowych
zabytkowych
W. zabytkowi
zabytkowi
zabytkowe
zabytkowe

Pochodzenie

Zob. zabytek

1. związany z zabytkiem - czymś starym i cennym

Definicja

związany z zabytkiem - czymś starym i cennym

Cytaty

1.a pałac

Definicja

będący zabytkiem – rzeczą starą i cenną materialnie, historycznie lub naukowo

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Tradycja świat dawnych epok i wydarzenia historyczne

Relacje znaczeniowe

synonimy:  antyczny, muzealny

Połączenia

  • zabytkowy budynek, dom, dworek, dworzec, fort, klasztor, kościół, kościółek, pałac, ratusz, spichlerz, wiatrak, zamek; grobowiec, most, mur, nagrobek; eksponat, piec, strop, zegar; cmentarz, kompleks; zabytkowy dąb, drzewostan, krajobraz, park; mercedes, motocykl, parowóz, samochód, tabor, tramwaj, wagon; zabytkowa budowla, cerkiew, chałupa, kamieniczka, kapliczka, karczma, plebania, synagoga, świątynia, willa; aleja, ambona, dzwonnica, fontanna, studnia, śluza, uliczka; figura, ikona, rzeźba, sikawka; dzielnica, kopalnia, starówka, zagroda; architektura, zabudowa; bryczka, lokomotywa; zabytkowe auto, otoczenie, wyposażenie; zabytkowe fasady, fortyfikacje, meble, witraże, wnętrza; obiekt, pojazd zabytkowy
  • unikatowy i zabytkowy
  • remont zabytkowego budynku, kościoła; renowacja zabytkowych nagrobków, obiektów; rewaloryzacja zabytkowego zespołu

Cytaty

Z dawnych zabytkowych budowli, związanych nierozerwalnie z historią i kulturą polską, pozostały jedynie: zamek, kościół farny, Wysoka Brama, tzw. oranżeria Krasickiego i fragmenty murów miejskich.

źródło: NKJP: Jan Bałdowski: Warmia, Mazury, Suwalszczyzna, 1996

Kamienica istotnie jest secesyjna, zabytkowa i dziś kompletnie zrujnowana.

źródło: NKJP: Anna Bojarska, Maria Bojarska: Siostry B., 1996

Przyczynami dewastacji, której uległ zabytkowy drzewostan i staw, są masowe imprezy.

źródło: NKJP: Maria Irena Kwiatkowska, Marek Kwiatkowski, Krzysztof Wesołowski: Znane i nieznane: rezydencje, ludzie, wydarzenia, 2001

Pałac pretenduje do funkcji muzeum wnętrz zabytkowych, zachowała się znaczna część oryginalnego wyposażenia.

źródło: NKJP: Lech Szaraniec: Górny Śląsk, 1997

Jedną z atrakcji, czekającą na przybyłych zabytkowym pociągiem gości, będą grzyby smażone na maśle.

źródło: NKJP: Jubileusz na trasie, Tygodnik Podhalański, nr 33, 1999

1.b walor

Definicja

charakterystyczny dla zabytku – rzeczy starej i cennej materialnie, historycznie lub naukowo

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Tradycja świat dawnych epok i wydarzenia historyczne

Połączenia

  • wartość zabytkowa

Cytaty

Adam W. kupił VIII-wieczny budynek przy położonej niedaleko rynku ulicy Księdza Wawrzyniaka 1. Nie bacząc na jego zabytkowe walory, zaczął przerabiać część pomieszczeń na sklepy.

źródło: NKJP: Przerabiał zabytek na sklepy, Polska Głos Wielkopolski, 2007-04-12

Miejscowe władze, które nie orientują się w wartości zabytkowej zamku, postanowiły wyburzyć lewe, najstarsze skrzydło i budować tam nowoczesny hotel.

źródło: NKJP: Adam Bahdaj: Wakacje z duchami, 1962

2. związany z zabytkiem - czymś przestarzałym

Definicja

będący już zabytkiem – czymś uważanym za przestarzałe lub bezużyteczne

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Tradycja świat dawnych epok i wydarzenia historyczne

Relacje znaczeniowe

synonimy:  antyczny

Połączenia

  • zabytkowy sprzęt

Cytaty

Panował tu zabytkowy bezruch, właściwy starym rynkom, brukowanym sękatymi kamieniami, takim rynkom, gdzie sterczy żelazna pompa o fantazyjnie zawiniętej rękojeści.

źródło: NKJP: Bohdan Czeszko: Pokolenie, 1951

Mieliśmy też przestarzały, niemal zabytkowy sprzęt akustyczny. Z tego powodu coraz trudniejsze stawało się dotarcie do jego części zamiennych.

źródło: NKJP: Z wizją plastyka, Dziennik Polski, 2002-07-25

Nadchodzą nie szkielety tym razem, tylko żołnierze gwiezdnych wojen: Darth Vader z łbem jak zabytkowy odkurzacz, blada Księżniczka Leia z krzaczastymi brwiami [...].

źródło: NKJP: Piotr Siemion: Niskie Łąki, 2000

Data ostatniej modyfikacji: 01.07.2016
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj