UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

ojciec chrzestny

1. dziecka

Definicja

rel. 
mężczyzna, który podaje dziecko do chrztu świętego i zobowiązuje się czuwać, wraz z rodzicami dziecka, nad jego religijnym wychowaniem

Noty o użyciu

W języku potocznym używa się także postaci skróconej: chrzestny.

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Religia – kościół sakramenty i obrzędy religijne

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Rodzina członkowie rodziny

Połączenia

  • ojciec chrzestny chłopca, córki, dziecka, dziewczynki, syna

Cytaty

Ten arystokrata rodem ze Śląska był ambasadorem Rzeszy w Londynie, osobistym przyjacielem cesarza Wilhelma II, który zresztą został ojcem chrzestnym małego Wilhelma Lichnowskiego.

źródło: NKJP: (waw): Wspomnienie wielkiego Karola, Nowiny Raciborskie, 2008-04-01

[...] Rodzina nie pozwoliłaby mi na to, ponieważ rok wcześniej zginął podczas lotu mój ojciec chrzestny. Obawa przed powtórzeniem się historii jest dla mnie i dla mamy wystarczającym powodem abym nie wykonywał tego zawodu [...].

źródło: NKJP: MB: 20 lat po katastrofie lotniczej, Nakielski Czas, 2002-11-27

Po lewej miałem grób ojca. [...] Po prawej w cieniu kaplicy pełgały płomyki za kratą balustrady na grobie ojca chrzestnego, Stefana Modzelewskiego. Grób wujka Józka, najskromniejszy w tym towarzystwie, przeniósł mnie myślami w lata sześćdziesiąte.

źródło: NKJP: Karol Maliszewski: Faramucha, 2001

A potem były chrzciny Józinka. Nikt nie podtrzymał pomysłu, aby to Karol był ojcem chrzestnym. Zastąpił go stary przyjaciel Jacka.

źródło: NKJP: Kinga Dunin: Tabu, 1998

Odmiana

typ frazy: fraza rzeczownikowa

m1, odmienny: ojciec, chrzestny

Składnia

bez ograniczeń + ojciec chrzestny +
(CZYJ)
bez ograniczeń + ojciec chrzestny +
(KOGO)

2. festiwalu

Definicja

mężczyzna będący honorowym patronem czegoś

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Tradycja zwyczaje i obyczaje

Połączenia

  • ojciec chrzestny demokracji, monarchii; sztandaru; projektu; festiwalu, przedsięwzięcia; hip-hopu, rocka, soulu...

Cytaty

Powiat nakielski jest pierwszym w województwie kujawsko-pomorskim, którego imię nosi wojsko. Ojcem chrzestnym sztandaru został szef logistyki wojsk lądowych generał brygady Fryderyk Czekaj, a matką chrzestną - sekretarz powiatu [...].

źródło: NKJP: MB: Nakielski Czas, 2006-06-14

- Tam w górze nasi patroni, zapomniani prekursorzy - Wirnik wskazywał poszczególne portrety. - Nasz nestor, ojciec chrzestny epoki szybkości, Ignacy Łukasiewicz, wynalazca lampy naftowej i założyciel pierwszej na świecie kopalni ropy naftowej.

źródło: NKJP: Rafał Nowakowski: Rdza, 2008

Pozbawiony był też mózgu i serca. Kryterium, wedle którego oceniał kolejne rządy, miał jedno: Czy podobałyby się ojcu chrzestnemu narodowej demokracji, Romanowi Dmowskiemu?

źródło: NKJP: Mariusz Urbanek: Kisielewscy : Jan August, Zygmunt, Stefan, Wacek, 2006

Pragniemy serdecznie podziękować Maciejowi Chmielowi za pomoc w początkowej fazie pracy nad książką. Z powodzeniem można go nazwać jej ojcem chrzestnym.

źródło: NKJP: Grzegorz Brzozowicz, Filip Łobodziński: Sto płyt, które wstrząsnęły światem : kronnika czasów popkultury, 2000

Nadal przy festiwalu pracował będzie [...] były dyrektor zakopiańskiego Biura Promocji. To on jest ojcem chrzestnym festiwalu jazzowego, który odbywa się w całym Zakopanem w długi weekend majowy.

źródło: NKJP: Halina Kraczyńska: Oj, będzie się działo!: Gazeta Krakowska, 2008-01-24

Odmiana

typ frazy: fraza rzeczownikowa

m1, odmienny: ojciec, chrzestny

Składnia

bez ograniczeń + ojciec chrzestny +
(CZEGO)

3. w mafii

Definicja

przywódca mafijny

Pochodzenie

Od tytułu powieści Mario Puzo "Ojciec chrzestny" (1969) i filmu nakręconego na jej motywach

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Prawo i łamanie prawa przestępstwa

Połączenia

  • ojciec chrzestny gangu, jakiejś mafii

Cytaty

Czarny, przystrzyżony wąsik, lodowate, przeszywające na wskroś spojrzenie, kamienna twarz, długi, zapięty pod szyję skórzany płaszcz, czarny kapelusz przewiązany białą wstęgą. Gdyby z jakiegoś powodu postanowił jeszcze nosić getry, wyglądałby – wypisz, wymaluj – jak ojciec chrzestny włoskiej rodziny mafijnej z Nowego Jorku czy Chicago z czasów prohibicji.

źródło: NKJP: Wojciech Jagielski: Wieże z kamienia, 2004

Choć komisje śledcze wraz z prokuraturą poczyniły znaczne postępy w wyświetleniu powiązań przestępczych, struktury mafijne nie zostały w żaden sposób naruszone. Nadal nieznany nam ojciec chrzestny rozdziela stanowiska, decyduje o prywatyzacjach itd.

źródło: NKJP: W.Hagedorny: Szast-prast: Lew do klatki, Tygodnik Ciechanowski, 2005-04-13

Smykała to ojciec chrzestny, już bez mafii, ale ciągle z jej nawykami. Prędzej by umarł, niż przyznał się do gejostwa syna.

źródło: NKJP: Tomasz Klarecki, Izabela Smolarek: Wilk... i śmierć bankiera, 2006

Amerykańska odmiana mafii początkowo wiernie opierała się na wzorach sycylijskiej Cosa Nostry. Składała się z rodzin, na których czele stali ojcowie chrzestni.

źródło: NKJP: Ewa Ornacka, Piotr Pytlakowski: Alfabet mafii, 2005

Odmiana

typ frazy: fraza rzeczownikowa

m1, odmienny: ojciec, chrzestny
Data ostatniej modyfikacji: 27.09.2011
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj