UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

zakopać

Chronologizacja

SStp, SJPXVII, STR, SL, SWil, SJPWar, SJPDor, SJPSz, SJPDun, ISJP, PSWP, USJP

Pochodzenie

Zob. kopać

1. zwłoki

Definicja

kopiąc w ziemi, zrobić w niej wgłębienie, umieścić w nim coś i przysypać

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Praca rodzaje pracy

CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat zwierząt zwyczaje i zachowania zwierząt

Relacje znaczeniowe

antonimy:

odkopać, wykopać

Połączenia

zakopać biżuterię, broń, butelki, ciało, monety, psa, skarb, śmieci, szczątki, złoto, zwłoki
zakopać na polu, na jakimś terenie
zakopać pod drzewem, pod murem
zakopać w piasku, w ziemi; w lesie
zakopać głęboko; kogoś żywcem

Cytaty

	Maria Curie-Skłodowska podarowała mu gram radu. Doktor zakopał go koło swojego domu. źródło: NKJP: Poronin bez cienia Lenina, Dziennik Polski, 2001-06-25
	Rodzina starała się zatrzeć wszelkie ślady. Ojciec samobójcy zakopał broń w lesie. źródło: NKJP: Nielegalna broń, Dziennik Polski, 2002-08-21
	Szczęście, żem wyniósł dolary, a złoto zakopał po wszystkich kątach piwnicy. Jakiś złodziej ukradł tylko bransoletkę, co leżała z frontu na przynętę. źródło: NKJP: Jerzy Stawiński: Piszczyk, 1997
	Ostrowłosy terrier [...] zachorował i niebawem zdechł. [...] zakopał psa w ogrodzie. źródło: NKJP: Śmierć w konserwie, Dziennik Polski. 2003-03-01
	Mój pies zakopał dziś kość w ogrodzie. źródło: Internet

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	zakopię	zakopiemy
2 os.	zakopiesz	zakopiecie
3 os.	zakopie	zakopią

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	zakopałem +(e)m zakopał	zakopałam +(e)m zakopała	zakopałom +(e)m zakopało	zakopaliśmy +(e)śmy zakopali	zakopałyśmy +(e)śmy zakopały
2 os.	zakopałeś +(e)ś zakopał	zakopałaś +(e)ś zakopała	zakopałoś +(e)ś zakopało	zakopaliście +(e)ście zakopali	zakopałyście +(e)ście zakopały
3 os.	zakopał	zakopała	zakopało	zakopali	zakopały

bezosobnik: zakopano

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		zakopmy
2 os.	zakop	zakopcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	zakopałbym bym zakopał	zakopałabym bym zakopała	zakopałobym bym zakopało	zakopalibyśmy byśmy zakopali	zakopałybyśmy byśmy zakopały
2 os.	zakopałbyś byś zakopał	zakopałabyś byś zakopała	zakopałobyś byś zakopało	zakopalibyście byście zakopali	zakopałybyście byście zakopały
3 os.	zakopałby by zakopał	zakopałaby by zakopała	zakopałoby by zakopało	zakopaliby by zakopali	zakopałyby by zakopały

bezosobnik: zakopano by

bezokolicznik: zakopać

imiesłów przysłówkowy uprzedni: zakopawszy

gerundium: zakopanie

rodzaj gramatyczny: dk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	zakopanie	zakopania
D.	zakopania	zakopań
C.	zakopaniu	zakopaniom
B.	zakopanie	zakopania
N.	zakopaniem	zakopaniami
Ms.	zakopaniu	zakopaniach
W.	zakopanie	zakopania

imiesłów przymiotnikowy bierny: zakopany

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	zakopany	zakopany	zakopany	zakopane	zakopana
D.	zakopanego	zakopanego	zakopanego	zakopanego	zakopanej
C.	zakopanemu	zakopanemu	zakopanemu	zakopanemu	zakopanej
B.	zakopanego	zakopanego	zakopany	zakopane	zakopaną
N.	zakopanym	zakopanym	zakopanym	zakopanym	zakopaną
Ms.	zakopanym	zakopanym	zakopanym	zakopanym	zakopanej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	zakopani	zakopani	zakopane	zakopane
D.	zakopanych	zakopanych	zakopanych	zakopanych
C.	zakopanym	zakopanym	zakopanym	zakopanym
B.	zakopanych	zakopanych	zakopanych	zakopane
N.	zakopanymi	zakopanymi	zakopanymi	zakopanymi
Ms.	zakopanych	zakopanych	zakopanych	zakopanych

odpowiednik aspektowy: zakopywać

Składnia

Rz_żywotny

zakopać

KOGO/CO + GDZIE

2. dół

Definicja

zasypać wgłębienie w ziemi

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Praca rodzaje pracy

CZŁOWIEK I TECHNIKA Budownictwo czynności związane z budową

Relacje znaczeniowe

	antonimy:	wykopać
	hiperonimy:	zasypać

Połączenia

zakopać dół, rów, tunel

Cytaty

Zeszłam do ogrodu i wyciągnąłem Marcina z dołu. Siedział w nim już po pas. Kazałam mu zakopać dziurę.

źródło: KWSJP: Barbara Nawrocka: Gęsty las, 1965

Wydobyto zwłoki, studnię zakopano, a w pobliżu tego morderstwa powstał pomnik.

źródło: KWSJP: Jan Bijak: Piekłem nie postraszy, 1982

Prawie 14 lat po zakopaniu tuneli metra nawierzchnia pęka w poprzek.

źródło: Internet

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	zakopię	zakopiemy
2 os.	zakopiesz	zakopiecie
3 os.	zakopie	zakopią

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	zakopałem +(e)m zakopał	zakopałam +(e)m zakopała	zakopałom +(e)m zakopało	zakopaliśmy +(e)śmy zakopali	zakopałyśmy +(e)śmy zakopały
2 os.	zakopałeś +(e)ś zakopał	zakopałaś +(e)ś zakopała	zakopałoś +(e)ś zakopało	zakopaliście +(e)ście zakopali	zakopałyście +(e)ście zakopały
3 os.	zakopał	zakopała	zakopało	zakopali	zakopały

bezosobnik: zakopano

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		zakopmy
2 os.	zakop	zakopcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	zakopałbym bym zakopał	zakopałabym bym zakopała	zakopałobym bym zakopało	zakopalibyśmy byśmy zakopali	zakopałybyśmy byśmy zakopały
2 os.	zakopałbyś byś zakopał	zakopałabyś byś zakopała	zakopałobyś byś zakopało	zakopalibyście byście zakopali	zakopałybyście byście zakopały
3 os.	zakopałby by zakopał	zakopałaby by zakopała	zakopałoby by zakopało	zakopaliby by zakopali	zakopałyby by zakopały

bezosobnik: zakopano by

bezokolicznik: zakopać

imiesłów przysłówkowy uprzedni: zakopawszy

gerundium: zakopanie

rodzaj gramatyczny: dk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	zakopanie	zakopania
D.	zakopania	zakopań
C.	zakopaniu	zakopaniom
B.	zakopanie	zakopania
N.	zakopaniem	zakopaniami
Ms.	zakopaniu	zakopaniach
W.	zakopanie	zakopania

imiesłów przymiotnikowy bierny: zakopany

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	zakopany	zakopany	zakopany	zakopane	zakopana
D.	zakopanego	zakopanego	zakopanego	zakopanego	zakopanej
C.	zakopanemu	zakopanemu	zakopanemu	zakopanemu	zakopanej
B.	zakopanego	zakopanego	zakopany	zakopane	zakopaną
N.	zakopanym	zakopanym	zakopanym	zakopanym	zakopaną
Ms.	zakopanym	zakopanym	zakopanym	zakopanym	zakopanej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	zakopani	zakopani	zakopane	zakopane
D.	zakopanych	zakopanych	zakopanych	zakopanych
C.	zakopanym	zakopanym	zakopanym	zakopanym
B.	zakopanych	zakopanych	zakopanych	zakopane
N.	zakopanymi	zakopanymi	zakopanymi	zakopanymi
Ms.	zakopanych	zakopanych	zakopanych	zakopanych

odpowiednik aspektowy: zakopywać

Składnia

Rz_osobowy

zakopać

3. samochód

Definicja

wjechać na grząskie lub sypkie podłoże i ugrzęznąć w nim

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I TECHNIKA Transport transport lądowy

Połączenia

zakopać auto, samochód
zakopać w błocie, w piasku, w śniegu

Cytaty

Ponad godzinę trwa wyciąganie zakopanych w głębokim śniegu skuterów i powrót do schroniska.

źródło: KWSJP: Janusz Kapłon: Ze wspomnień ratownika GOPR - Beztroska, Tygodnik Podhalański, 1999, nr 11

Podczas premiery w Grecji udało mi się zakopać samochód po osie na plaży w okolicach Aten. Nie ma się czym chwalić i z pewnością wina leży po obu stronach, ale i tak mam za złe lexusowi, że gdy chciałem go wyrwać z dołka, on bezradnie mielił przednimi kołami piasek.

źródło: KWSJP: Marcin Bójko: Raz prąd, raz benzyna, Ozon, 2005, nr 22

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	zakopię	zakopiemy
2 os.	zakopiesz	zakopiecie
3 os.	zakopie	zakopią

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	zakopałem +(e)m zakopał	zakopałam +(e)m zakopała	zakopałom +(e)m zakopało	zakopaliśmy +(e)śmy zakopali	zakopałyśmy +(e)śmy zakopały
2 os.	zakopałeś +(e)ś zakopał	zakopałaś +(e)ś zakopała	zakopałoś +(e)ś zakopało	zakopaliście +(e)ście zakopali	zakopałyście +(e)ście zakopały
3 os.	zakopał	zakopała	zakopało	zakopali	zakopały

bezosobnik: zakopano

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		zakopmy
2 os.	zakop	zakopcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	zakopałbym bym zakopał	zakopałabym bym zakopała	zakopałobym bym zakopało	zakopalibyśmy byśmy zakopali	zakopałybyśmy byśmy zakopały
2 os.	zakopałbyś byś zakopał	zakopałabyś byś zakopała	zakopałobyś byś zakopało	zakopalibyście byście zakopali	zakopałybyście byście zakopały
3 os.	zakopałby by zakopał	zakopałaby by zakopała	zakopałoby by zakopało	zakopaliby by zakopali	zakopałyby by zakopały

bezosobnik: zakopano by

bezokolicznik: zakopać

imiesłów przysłówkowy uprzedni: zakopawszy

gerundium: zakopanie

rodzaj gramatyczny: dk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	zakopanie	zakopania
D.	zakopania	zakopań
C.	zakopaniu	zakopaniom
B.	zakopanie	zakopania
N.	zakopaniem	zakopaniami
Ms.	zakopaniu	zakopaniach
W.	zakopanie	zakopania

imiesłów przymiotnikowy bierny: zakopany

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	zakopany	zakopany	zakopany	zakopane	zakopana
D.	zakopanego	zakopanego	zakopanego	zakopanego	zakopanej
C.	zakopanemu	zakopanemu	zakopanemu	zakopanemu	zakopanej
B.	zakopanego	zakopanego	zakopany	zakopane	zakopaną
N.	zakopanym	zakopanym	zakopanym	zakopanym	zakopaną
Ms.	zakopanym	zakopanym	zakopanym	zakopanym	zakopanej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	zakopani	zakopani	zakopane	zakopane
D.	zakopanych	zakopanych	zakopanych	zakopanych
C.	zakopanym	zakopanym	zakopanym	zakopanym
B.	zakopanych	zakopanych	zakopanych	zakopane
N.	zakopanymi	zakopanymi	zakopanymi	zakopanymi
Ms.	zakopanych	zakopanych	zakopanych	zakopanych

Składnia

Rz_osobowy

zakopać

Frazeologizmy

ktoś zakopał topór wojenny

Data ostatniej modyfikacji: 06.11.2010