Chronologizacja
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: ż
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | brzoskwinia |
brzoskwinie |
|
| D. | brzoskwini |
brzoskwiń |
|
| C. | brzoskwini |
brzoskwiniom |
|
| B. | brzoskwinię |
brzoskwinie |
|
| N. | brzoskwinią |
brzoskwiniami |
|
| Ms. | brzoskwini |
brzoskwiniach |
|
| W. | brzoskwinio |
brzoskwinie |
Pochodzenie
psł. *bersky
z p.-łac. pers(i)ca
Współczesna postać wyrazu wynika z kontaminacji dwóch staropolskich form: brzoskiew (wtórnie od psł. B. *berskьvъ) i brzoskini(a) (od psł. *bersky z przyrostkiem *-yńi).
1.a drzewo
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat roślin drzewa i krzewy
CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat roślin owoce i warzywa
Relacje znaczeniowe
| hiperonimy: | drzewo |
Połączenia
- dzika brzoskwinia; kwitnące brzoskwinie
- drzewa, gałęzie, korzenie, liście; sadzonki brzoskwini
- ściągnąć kogoś z brzoskwini
Cytaty
|
Drzewa brzoskwini w ogrodzie amatora ogrodnika mają około siedmiu lat. źródło: NKJP: Dom - Nie gorsze niż greckie, Dziennik Polski, 2002-08-21 |
|
|
Przed trzema laty ściągnął mnie z brzoskwini w swoim wielkim sadzie i złoił skórę laską. źródło: NKJP: Ewa Białołęcka: Tkacz iluzji, 2004 |
|
|
Uważa się, że amigdalina występująca w korzeniach brzoskwini jest odpowiedzialna za zmęczenie gleby w przypadku tego gatunku (zjawisko polegające na tym, że sad brzoskwiniowy nie rośnie dobrze na miejscu, gdzie przedtem rosły brzoskwinie). źródło: NKJP: Jankiewicz Leszek S.: Regulatory wzostu i rozwoju roślin, 1997 |
|
|
Drzewo sandałowe i wanilia, kwiat dzikiej brzoskwini i pomarańczy dały woń niezwykle efektowną, odpowiednią dla kobiet młodych, ubierających się ekstrawagancko, z dużą fantazją. źródło: NKJP: Cecylia Paszek: Perfumy karnawałowej nocy, Weekend nr 2 dodatek do Gazety Wyborczej nr 12, 1993-01-15 |
|
|
Nie spodziewałam się aż tylu kwitnących brzoskwiń, prześwitujących przez szklany dom. źródło: NKJP: Ewa Kuryluk: Miho Museum, Magazyn nr 31 dodatek do Gazety Wyborczej nr 178, 1998-07-31 |
1.b owoc
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat roślin owoce i warzywa
CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Jedzenie i jego przygotowanie rodzaje pokarmu/potraw i ich cechy
Relacje znaczeniowe
| hiperonimy: | owoc |
Połączenia
- soczysta brzoskwinia; dojrzałe; kandyzowane; konserwowane brzoskwinie
- brzoskwinie w puszce; w syropie
- meszek brzoskwini; puszka brzoskwiń
- pestka z brzoskwini
- ciasto, naleśnik, sernik z brzoskwinią
Cytaty
|
W ciąży z Adasiem moim ulubionym daniem były brzoskwinie w syropie z puszki i lody, Jędruś wolał śledzie, smalec z jabłkiem i cebulką!!! źródło: NKJP: Krystyna Janda: Małpa, 2004 |
|
|
Karmione są indywidualnie, bo jeden z upodobaniem zajada miękkie konserwowe brzoskwinie, inny woli owoce świeże. źródło: NKJP: Hanna Jurczak-Gucwińska: Zwierzęta w moim domu, 1975 |
|
|
Te pieniądze z kumplami wydawaliśmy na prawo i lewo, chodziliśmy do delikatesów, kupowaliśmy brzoskwinie w puszce - to było wtedy takie „wykwintne jedzenie” - i piwo Żywiec, które było cholernie drogie. źródło: NKJP: Bartłomiej Dobroczyński: Orkiestra Klubu Pomocnych Serc czyli Monolog wodospad Jurka Owsiaka, 1999 |
|
|
Gryzie dojrzałe brzoskwinie, ich lepki sok cieknie mu po palcach na ornaty. źródło: NKJP: Manuela Gretkowska: Kabaret metafizyczny, 1994 |
|
|
No to idziesz do stołowego, otwierasz górę i dół cudownego, rozłożystego, orzechowego kredensu i z góry wyjmujesz butelkę Chartreuse, a z dołu puszkę brzoskwiń. źródło: NKJP: Mirosław M. Bujko: Złoty pociąg, 2006 |