UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

porywać się

Chronologizacja

SPXVI, SKN, SJPXVII, STR, SL, SWil, SJPWar, SJPDor, SJPSz, SJPDun, ISJP, PSWP, USJP

Pochodzenie

Zob. rwać

1. zrywać się

Definicja

szybko i gwałtownie wstawać

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii ruch i spoczynek

Relacje znaczeniowe

synonimy:  podrywać się, zrywać się

Połączenia

  • porywać się z łóżka, z miejsca

Cytaty

Dręczony przez te straszne widziadła, bez tchu prawie porywa się z łóżka, rzuca się do stóp Krzyża, i ze łzami błaga Najwyższego o pomoc; woła o ratunek do najczystszej Dziewicy Maryi...

źródło: Internet

Często bierze się do polityki, porywa się z miejsca i mówi byle co i to samo robi. [...] Jest to człowiek wielostronny i pełno w nim różnych charakterów.

źródło: Internet

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. porywam się
porywamy się
2 os. porywasz się
porywacie się
3 os. porywa się
porywają się

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. porywałem się
+(e)m się porywał
porywałam się
+(e)m się porywała
porywałom się
+(e)m się porywało
porywaliśmy się
+(e)śmy się porywali
porywałyśmy się
+(e)śmy się porywały
2 os. porywałeś się
+(e)ś się porywał
porywałaś się
+(e)ś się porywała
porywałoś się
+(e)ś się porywało
porywaliście się
+(e)ście się porywali
porywałyście się
+(e)ście się porywały
3 os. porywał się
porywała się
porywało się
porywali się
porywały się

bezosobnik: porywano się

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. będę się porywał
będę się porywać
będę się porywała
będę się porywać
będę się porywało
będę się porywać
będziemy się porywali
będziemy się porywać
będziemy się porywały
będziemy się porywać
2 os. będziesz się porywał
będziesz się porywać
będziesz się porywała
będziesz się porywać
będziesz się porywało
będziesz się porywać
będziecie się porywali
będziecie się porywać
będziecie się porywały
będziecie się porywać
3 os. będzie się porywał
będzie się porywać
będzie się porywała
będzie się porywać
będzie się porywało
będzie się porywać
będą się porywali
będą się porywać
będą się porywały
będą się porywać

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. porywajmy się
2 os. porywaj się
porywajcie się

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. porywałbym się
bym się porywał
porywałabym się
bym się porywała
porywałobym się
bym się porywało
porywalibyśmy się
byśmy się porywali
porywałybyśmy się
byśmy się porywały
2 os. porywałbyś się
byś się porywał
porywałabyś się
byś się porywała
porywałobyś się
byś się porywało
porywalibyście się
byście się porywali
porywałybyście się
byście się porywały
3 os. porywałby się
by się porywał
porywałaby się
by się porywała
porywałoby się
by się porywało
porywaliby się
by się porywali
porywałyby się
by się porywały

bezosobnik: porywano by się

bezokolicznik: porywać się

imiesłów przysłówkowy współczesny: porywając się

gerundium: porywanie się

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. porywanie się
porywania się
D. porywania się
porywań się
C. porywaniu się
porywaniom się
B. porywanie się
porywania się
N. porywaniem się
porywaniami się
Ms. porywaniu się
porywaniach się
W. porywanie się
porywania się

imiesłów przymiotnikowy czynny: porywający się

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. porywający się
porywający się
porywający się
porywające się
porywająca się
D. porywającego się
porywającego się
porywającego się
porywającego się
porywającej się
C. porywającemu się
porywającemu się
porywającemu się
porywającemu się
porywającej się
B. porywającego się
porywającego się
porywający się
porywające się
porywającą się
N. porywającym się
porywającym się
porywającym się
porywającym się
porywającą się
Ms. porywającym się
porywającym się
porywającym się
porywającym się
porywającej się
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. porywający się
porywający się
porywające się
porywające się
D. porywających się
porywających się
porywających się
porywających się
C. porywającym się
porywającym się
porywającym się
porywającym się
B. porywających się
porywających się
porywających się
porywające się
N. porywającymi się
porywającymi się
porywającymi się
porywającymi się
Ms. porywających się
porywających się
porywających się
porywających się

odpowiednik aspektowy: porwać się

Składnia

Rzżywotny + porywać się +
z CZEGO

2. napadać

Definicja

rzucać się na kogoś z zamiarem uczynienia mu czegoś złego

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Prawo i łamanie prawa przestępstwa

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:  atakować

Cytaty

[...] generał [...] mógł spojrzeć na rozległe obszary Anglii środkowej i z radością w sercu ujrzeć tu i ówdzie swoich ludzi, którzy powstawali przeciwko nadciągającej groźbie uprzemysłowienia, ludzi tak wynędzniałych i zrozpaczonych, że porywali się z ciężkimi młotami na znienawidzone maszyny, atakowali fabryki z pochodniami i bronią palną, obrzucali kamieniami domy fabrykantów [...].

źródło: NKJP: Kirkpatrick Sale, Jacek Spólny: Musimy zwyciężyć, Zielone Brygady. Pismo Ekologów, 2000-05-01

Ten Luke to mi się jakoś nie podoba. W V części zlekceważył Vadera i stracił rękę. W VI części zamiast walnąć imperatora to porywa się na Vadera, wiedząc że to jego ojciec.

źródło: NKJP: Internet

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. porywam się
porywamy się
2 os. porywasz się
porywacie się
3 os. porywa się
porywają się

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. porywałem się
+(e)m się porywał
porywałam się
+(e)m się porywała
porywałom się
+(e)m się porywało
porywaliśmy się
+(e)śmy się porywali
porywałyśmy się
+(e)śmy się porywały
2 os. porywałeś się
+(e)ś się porywał
porywałaś się
+(e)ś się porywała
porywałoś się
+(e)ś się porywało
porywaliście się
+(e)ście się porywali
porywałyście się
+(e)ście się porywały
3 os. porywał się
porywała się
porywało się
porywali się
porywały się

bezosobnik: porywano się

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. będę się porywał
będę się porywać
będę się porywała
będę się porywać
będę się porywało
będę się porywać
będziemy się porywali
będziemy się porywać
będziemy się porywały
będziemy się porywać
2 os. będziesz się porywał
będziesz się porywać
będziesz się porywała
będziesz się porywać
będziesz się porywało
będziesz się porywać
będziecie się porywali
będziecie się porywać
będziecie się porywały
będziecie się porywać
3 os. będzie się porywał
będzie się porywać
będzie się porywała
będzie się porywać
będzie się porywało
będzie się porywać
będą się porywali
będą się porywać
będą się porywały
będą się porywać

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. porywajmy się
2 os. porywaj się
porywajcie się

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. porywałbym się
bym się porywał
porywałabym się
bym się porywała
porywałobym się
bym się porywało
porywalibyśmy się
byśmy się porywali
porywałybyśmy się
byśmy się porywały
2 os. porywałbyś się
byś się porywał
porywałabyś się
byś się porywała
porywałobyś się
byś się porywało
porywalibyście się
byście się porywali
porywałybyście się
byście się porywały
3 os. porywałby się
by się porywał
porywałaby się
by się porywała
porywałoby się
by się porywało
porywaliby się
by się porywali
porywałyby się
by się porywały

bezosobnik: porywano by się

bezokolicznik: porywać się

imiesłów przysłówkowy współczesny: porywając się

gerundium: porywanie się

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. porywanie się
porywania się
D. porywania się
porywań się
C. porywaniu się
porywaniom się
B. porywanie się
porywania się
N. porywaniem się
porywaniami się
Ms. porywaniu się
porywaniach się
W. porywanie się
porywania się

imiesłów przymiotnikowy czynny: porywający się

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. porywający się
porywający się
porywający się
porywające się
porywająca się
D. porywającego się
porywającego się
porywającego się
porywającego się
porywającej się
C. porywającemu się
porywającemu się
porywającemu się
porywającemu się
porywającej się
B. porywającego się
porywającego się
porywający się
porywające się
porywającą się
N. porywającym się
porywającym się
porywającym się
porywającym się
porywającą się
Ms. porywającym się
porywającym się
porywającym się
porywającym się
porywającej się
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. porywający się
porywający się
porywające się
porywające się
D. porywających się
porywających się
porywających się
porywających się
C. porywającym się
porywającym się
porywającym się
porywającym się
B. porywających się
porywających się
porywających się
porywające się
N. porywającymi się
porywającymi się
porywającymi się
porywającymi się
Ms. porywających się
porywających się
porywających się
porywających się

odpowiednik aspektowy: porwać się

Składnia

Rzosobowy + porywać się +
na KOGO + (z CZYM)

3. podejmować się czegoś

Definicja

podejmować się jakiegoś trudnego, śmiałego zadania

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia

Połączenia

  • (nie) porywać się na (długoterminowe/duże) projekty; na (kosztowne/takie/wielkie) przedsięwzięcie; na wielkie dzieło; na wielkie czyny; na reformy; na inwestycje mieszkaniowe; na tworzenie własnej firmy; na dzieła niemożliwe do wykonania; na remonty

Cytaty

Nasze doświadczenia związane z pisaniem wniosków i planowaniem przedsięwzięć mówią nam, że jesteśmy zbyt małą organizacją by porywać się na długoterminowe i duże projekty.

źródło: NKJP: U. Michalska: Wspólnie czyli „Razem”, Tygodnik Ciechanowski, 2005-11-01

[...] nasz kraj nie jest jeszcze tak bardzo nasycony komputerami, aby można było mieć pewność, że każdy potencjalny odbiorca dużej encyklopedii powszechnej ma w domu odpowiedniego peceta. Niektórzy wątpią też, czy jest sens porywać się na takie przedsięwzięcie, skoro na nasz rynek wydawniczy trafiają właśnie kolejne tomy spolszczonej wersji „Encyclopaedia Britannica” i można się spodziewać w przyszłości następnych podobnych inicjatyw.

źródło: NKJP: LESŁAW PETERS: Poligon nauki, Dziennik Polski, 2000-10-31

[...] muszę dodać, że porywał się na reformy, które mają rangę niemalże ustrojowych, fundamentalnych, dlatego ich powodzenie zależy [...] od zgody na nie większości społeczeństwa i polityków.

źródło: NKJP: Ameryka i jej prezydent, Dziennik Polski, 1998-11-13

Pakiet miał być źródłem powstawania na Śląsku wielu małych prywatnych firm, dla których kapitał założycielski stanowić mogły [...] górnicze odprawy. Ten pomysł nie wypalił. Górnik z kilkudziesięcioma tysiącami złotych w kieszeni spłacał rodzinne długi, zaspokajał swoje potrzeby i nie porywał się na tworzenie własnej firmy, bo się na tym po prostu nie znał i obawiał się o skutki swojej niewiedzy.

źródło: NKJP: Sprawozdanie stenograficzne z obrad Sejmu RP z dnia 06.12.2002

Bohdan Osadczuk wielokrotnie porywał się na dzieła niemożliwe do wykonania i, albo on sam, albo ktoś inny namówiony przez niego, dokonywał cudów.

źródło: NKJP: Hucuł, Dziennik Polski, 2001-11-16

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. porywam się
porywamy się
2 os. porywasz się
porywacie się
3 os. porywa się
porywają się

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. porywałem się
+(e)m się porywał
porywałam się
+(e)m się porywała
porywałom się
+(e)m się porywało
porywaliśmy się
+(e)śmy się porywali
porywałyśmy się
+(e)śmy się porywały
2 os. porywałeś się
+(e)ś się porywał
porywałaś się
+(e)ś się porywała
porywałoś się
+(e)ś się porywało
porywaliście się
+(e)ście się porywali
porywałyście się
+(e)ście się porywały
3 os. porywał się
porywała się
porywało się
porywali się
porywały się

bezosobnik: porywano się

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. będę się porywał
będę się porywać
będę się porywała
będę się porywać
będę się porywało
będę się porywać
będziemy się porywali
będziemy się porywać
będziemy się porywały
będziemy się porywać
2 os. będziesz się porywał
będziesz się porywać
będziesz się porywała
będziesz się porywać
będziesz się porywało
będziesz się porywać
będziecie się porywali
będziecie się porywać
będziecie się porywały
będziecie się porywać
3 os. będzie się porywał
będzie się porywać
będzie się porywała
będzie się porywać
będzie się porywało
będzie się porywać
będą się porywali
będą się porywać
będą się porywały
będą się porywać

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. porywajmy się
2 os. porywaj się
porywajcie się

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. porywałbym się
bym się porywał
porywałabym się
bym się porywała
porywałobym się
bym się porywało
porywalibyśmy się
byśmy się porywali
porywałybyśmy się
byśmy się porywały
2 os. porywałbyś się
byś się porywał
porywałabyś się
byś się porywała
porywałobyś się
byś się porywało
porywalibyście się
byście się porywali
porywałybyście się
byście się porywały
3 os. porywałby się
by się porywał
porywałaby się
by się porywała
porywałoby się
by się porywało
porywaliby się
by się porywali
porywałyby się
by się porywały

bezosobnik: porywano by się

bezokolicznik: porywać się

imiesłów przysłówkowy współczesny: porywając się

gerundium: porywanie się

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. porywanie się
porywania się
D. porywania się
porywań się
C. porywaniu się
porywaniom się
B. porywanie się
porywania się
N. porywaniem się
porywaniami się
Ms. porywaniu się
porywaniach się
W. porywanie się
porywania się

imiesłów przymiotnikowy czynny: porywający się

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. porywający się
porywający się
porywający się
porywające się
porywająca się
D. porywającego się
porywającego się
porywającego się
porywającego się
porywającej się
C. porywającemu się
porywającemu się
porywającemu się
porywającemu się
porywającej się
B. porywającego się
porywającego się
porywający się
porywające się
porywającą się
N. porywającym się
porywającym się
porywającym się
porywającym się
porywającą się
Ms. porywającym się
porywającym się
porywającym się
porywającym się
porywającej się
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. porywający się
porywający się
porywające się
porywające się
D. porywających się
porywających się
porywających się
porywających się
C. porywającym się
porywającym się
porywającym się
porywającym się
B. porywających się
porywających się
porywających się
porywające się
N. porywającymi się
porywającymi się
porywającymi się
porywającymi się
Ms. porywających się
porywających się
porywających się
porywających się

odpowiednik aspektowy: porwać się

Składnia

Rzosobowy + porywać się +
na CO

Frazeologizmy

ktoś porywa się z motyką na słońce
ktoś porywa się z motyką na księżyc
ktoś porywa się z motyką na słońce
ktoś porywa się z motyką na księżyc
Data ostatniej modyfikacji: 07.10.2011
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj