UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

posadzić

Chronologizacja

SStp, SPXVI, SJPXVII, STR, SL, SWil, SJPWar, SJPDor, SJPSz, ISJP, PSWP, USJP

Pochodzenie

psł. *posaditi

Zob. sadzić

1. na krześle

Definicja

pomóc komuś usiąść lub poprosić albo zmusić kogoś, aby usiadł

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Relacje międzyludzkie określenia relacji międzyludzkich

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii ruch i spoczynek

Połączenia

posadzić chorego, córkę, dziecko, dziewczynę, gości, ojca, synka
posadzić na ławce, na łóżku, na kamieniu, na kanapie, na krześle, na nocniku, na przednim siedzeniu, na sofie, na stołku, na taborecie, na tapczanie, na ziemi; (sobie) na kolanach
posadzić nad pracą, nad zadaniem
posadzić obok siebie
posadzić przed mikrofonem
posadzić przy biurku, przy kasie, przy maszynie, przy stole
posadzić w fotelu, w ławce; w kuchni, w salonie
posadzić za kierownicą; za stołem
posadzić osobno, naprzeciwko, razem, wygodnie

Cytaty

	Dwaj Chińczycy niosący rannego doszli do płytkiej niszy w murze i tam go posadzili, po czym szybko zaczęli się oddalać. źródło: KWSJP: Stanisław Głąbiński: Rok Płonącego Konia, 1976
	Tata posadził córkę na kolanach i mocno tulił. źródło: KWSJP: Wiesława Maria Korczyńska: Wróć..., 2001
	Ewelina posadziła gościa w fotelu, podsunęła mu filiżankę kawy. źródło: KWSJP: Maria Nurowska: Panny i wdowy: zdrada, 1991
	Istotną sprawą było właściwe posadzenie gości za stołem. Na miejscach honorowych należało posadzić najdostojniejszych gości. źródło: KWSJP: Andrzej Chwalba (red.): Obyczaje w Polsce: od średniowiecza do czasów współczesnych, 2004

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	posadzę	posadzimy
2 os.	posadzisz	posadzicie
3 os.	posadzi	posadzą

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	posadziłem +(e)m posadził	posadziłam +(e)m posadziła	posadziłom +(e)m posadziło	posadziliśmy +(e)śmy posadzili	posadziłyśmy +(e)śmy posadziły
2 os.	posadziłeś +(e)ś posadził	posadziłaś +(e)ś posadziła	posadziłoś +(e)ś posadziło	posadziliście +(e)ście posadzili	posadziłyście +(e)ście posadziły
3 os.	posadził	posadziła	posadziło	posadzili	posadziły

bezosobnik: posadzono

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		posadźmy
2 os.	posadź	posadźcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	posadziłbym bym posadził	posadziłabym bym posadziła	posadziłobym bym posadziło	posadzilibyśmy byśmy posadzili	posadziłybyśmy byśmy posadziły
2 os.	posadziłbyś byś posadził	posadziłabyś byś posadziła	posadziłobyś byś posadziło	posadzilibyście byście posadzili	posadziłybyście byście posadziły
3 os.	posadziłby by posadził	posadziłaby by posadziła	posadziłoby by posadziło	posadziliby by posadzili	posadziłyby by posadziły

bezosobnik: posadzono by

bezokolicznik: posadzić

imiesłów przysłówkowy uprzedni:

posadziwszy

gerundium: posadzenie

rodzaj gramatyczny: dk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	posadzenie	posadzenia
D.	posadzenia	posadzeń
C.	posadzeniu	posadzeniom
B.	posadzenie	posadzenia
N.	posadzeniem	posadzeniami
Ms.	posadzeniu	posadzeniach
W.	posadzenie	posadzenia

imiesłów przymiotnikowy bierny: posadzony

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	posadzony	posadzony	posadzony	posadzone	posadzona
D.	posadzonego	posadzonego	posadzonego	posadzonego	posadzonej
C.	posadzonemu	posadzonemu	posadzonemu	posadzonemu	posadzonej
B.	posadzonego	posadzonego	posadzony	posadzone	posadzoną
N.	posadzonym	posadzonym	posadzonym	posadzonym	posadzoną
Ms.	posadzonym	posadzonym	posadzonym	posadzonym	posadzonej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	posadzeni	posadzeni	posadzone	posadzone
D.	posadzonych	posadzonych	posadzonych	posadzonych
C.	posadzonym	posadzonym	posadzonym	posadzonym
B.	posadzonych	posadzonych	posadzonych	posadzone
N.	posadzonymi	posadzonymi	posadzonymi	posadzonymi
Ms.	posadzonych	posadzonych	posadzonych	posadzonych

odpowiednik aspektowy: sadzać

Składnia

Rz_osobowy

posadzić

KOGO + GDZIE

2. w ziemi

Definicja

umieścić w ziemi sadzonki, aby wyrosły

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I PRZYRODA Ziemia rolnictwo

CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat roślin ogrodnictwo i dbałość o rośliny

Relacje znaczeniowe

synonimy:

zasadzić

Połączenia

posadzić brzozę, buraki, dąb, drzewo, kartofle, kosodrzewinę, krzewy, kukurydzę, kwiaty, las, lipę, roślinę, sosnę, świerk, warzywa, wierzbę, ziemniaki, żywopłot
posadzić na polu, na skwerze, na tarasie
posadzić pod oknem
posadzić w doniczce, w parku, w ogrodzie, w pojemniku, w ziemi

Cytaty

	Koło palisady z podkładów kolejowych posadzono kosodrzewinę. źródło: KWSJP: Bożena Piechna: Kawiarniany ogródek, Cztery kąty, 1995, nr 7
	Dwie brzozy rosnące naprzeciwko zostały posadzone w dniu urodzin Krystyny i Ireny. źródło: KWSJP: Hanna Kowalewska: Tego lata, w Zawrociu, 1998
	W rocznicę wizyty Jana Pawła II w Rzeszowie posadzimy przy katedrze dęby. źródło: KWSJP: Maciej Chłodnicki: Papieskie dęby na początek, Nowiny, 2006
	Nadeszła jesień. Ogrodnik posadził w rosarium nowe drzewko, a przed mrozami poowijał wątłe pnie w grube chochoły. źródło: KWSJP: Maria Klimas-Błachutowa: Siedem krów tłustych, 1965

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	posadzę	posadzimy
2 os.	posadzisz	posadzicie
3 os.	posadzi	posadzą

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	posadziłem +(e)m posadził	posadziłam +(e)m posadziła	posadziłom +(e)m posadziło	posadziliśmy +(e)śmy posadzili	posadziłyśmy +(e)śmy posadziły
2 os.	posadziłeś +(e)ś posadził	posadziłaś +(e)ś posadziła	posadziłoś +(e)ś posadziło	posadziliście +(e)ście posadzili	posadziłyście +(e)ście posadziły
3 os.	posadził	posadziła	posadziło	posadzili	posadziły

bezosobnik: posadzono

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		posadźmy
2 os.	posadź	posadźcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	posadziłbym bym posadził	posadziłabym bym posadziła	posadziłobym bym posadziło	posadzilibyśmy byśmy posadzili	posadziłybyśmy byśmy posadziły
2 os.	posadziłbyś byś posadził	posadziłabyś byś posadziła	posadziłobyś byś posadziło	posadzilibyście byście posadzili	posadziłybyście byście posadziły
3 os.	posadziłby by posadził	posadziłaby by posadziła	posadziłoby by posadziło	posadziliby by posadzili	posadziłyby by posadziły

bezosobnik: posadzono by

bezokolicznik: posadzić

imiesłów przysłówkowy uprzedni:

posadziwszy

gerundium: posadzenie

rodzaj gramatyczny: dk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	posadzenie	posadzenia
D.	posadzenia	posadzeń
C.	posadzeniu	posadzeniom
B.	posadzenie	posadzenia
N.	posadzeniem	posadzeniami
Ms.	posadzeniu	posadzeniach
W.	posadzenie	posadzenia

imiesłów przymiotnikowy bierny: posadzony

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	posadzony	posadzony	posadzony	posadzone	posadzona
D.	posadzonego	posadzonego	posadzonego	posadzonego	posadzonej
C.	posadzonemu	posadzonemu	posadzonemu	posadzonemu	posadzonej
B.	posadzonego	posadzonego	posadzony	posadzone	posadzoną
N.	posadzonym	posadzonym	posadzonym	posadzonym	posadzoną
Ms.	posadzonym	posadzonym	posadzonym	posadzonym	posadzonej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	posadzeni	posadzeni	posadzone	posadzone
D.	posadzonych	posadzonych	posadzonych	posadzonych
C.	posadzonym	posadzonym	posadzonym	posadzonym
B.	posadzonych	posadzonych	posadzonych	posadzone
N.	posadzonymi	posadzonymi	posadzonymi	posadzonymi
Ms.	posadzonych	posadzonych	posadzonych	posadzonych

odpowiednik aspektowy: sadzić

Składnia

Rz_osobowy

posadzić

CO + (GDZIE)

3. w więzieniu

Definicja

pot.

zamknąć w więzieniu

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Prawo i łamanie prawa więzienie i kara

Relacje znaczeniowe

synonimy:

wsadzić, wtrącić, zadrutować, zapudłować, zapuszkować

Połączenia

posadzić bandytę, gangstera
posadzić w więzieniu
posadzić za kratkami; za handel narkotykami, za kradzież

Cytaty

	Cztery lata temu Franc był aktywistą związkowym, a jak ten związek robotników rolnych i leśnych rozwiązano, to go posadzili. źródło: KWSJP: Henryk Panas: Na rozstajnych drogach, 1974
	Tam zresztą znów zmiany, połowę ludzi musieli zwolnić albo nawet posadzić, męty się jakieś wkręciły. źródło: KWSJP: Eugeniusz Paukszta: Po burzy jest pogoda, 1966
	Nawet ci ze służby więziennej w Sączu dziwili się, że mnie posadzili za postawienie płotu - mówi zdenerwowany. - Do tego zabrali mnie bez butów i spodni. Jak najgorszego bandytę! źródło: KWSJP: Józef Figura: Prawo na płocie, Tygodnik Podhalański, 1999, nr 17
	Głównie dzięki niemu rozbito mafię paliwową, która przez lata bezkarnie żerowała na polskiej gospodarce. To on posadził za kratkami dziesiątki gangsterów i skorumpowanych urzędników. źródło: KWSJP: Grażyna Zawadka: Wełna ma już dość, Super Express, 2006
	Tym razem śledztwo trwało sześć i pół miesiąca. Posadzono nas w więzieniu w Bartoszycach. źródło: KWSJP: Stanisława Górnikiewicz: Lwy z Westerplatte, 1983

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	posadzę	posadzimy
2 os.	posadzisz	posadzicie
3 os.	posadzi	posadzą

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	posadziłem +(e)m posadził	posadziłam +(e)m posadziła	posadziłom +(e)m posadziło	posadziliśmy +(e)śmy posadzili	posadziłyśmy +(e)śmy posadziły
2 os.	posadziłeś +(e)ś posadził	posadziłaś +(e)ś posadziła	posadziłoś +(e)ś posadziło	posadziliście +(e)ście posadzili	posadziłyście +(e)ście posadziły
3 os.	posadził	posadziła	posadziło	posadzili	posadziły

bezosobnik: posadzono

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		posadźmy
2 os.	posadź	posadźcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	posadziłbym bym posadził	posadziłabym bym posadziła	posadziłobym bym posadziło	posadzilibyśmy byśmy posadzili	posadziłybyśmy byśmy posadziły
2 os.	posadziłbyś byś posadził	posadziłabyś byś posadziła	posadziłobyś byś posadziło	posadzilibyście byście posadzili	posadziłybyście byście posadziły
3 os.	posadziłby by posadził	posadziłaby by posadziła	posadziłoby by posadziło	posadziliby by posadzili	posadziłyby by posadziły

bezosobnik: posadzono by

bezokolicznik: posadzić

imiesłów przysłówkowy uprzedni:

posadziwszy

gerundium: posadzenie

rodzaj gramatyczny: dk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	posadzenie	posadzenia
D.	posadzenia	posadzeń
C.	posadzeniu	posadzeniom
B.	posadzenie	posadzenia
N.	posadzeniem	posadzeniami
Ms.	posadzeniu	posadzeniach
W.	posadzenie	posadzenia

imiesłów przymiotnikowy bierny: posadzony

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	posadzony	posadzony	posadzony	posadzone	posadzona
D.	posadzonego	posadzonego	posadzonego	posadzonego	posadzonej
C.	posadzonemu	posadzonemu	posadzonemu	posadzonemu	posadzonej
B.	posadzonego	posadzonego	posadzony	posadzone	posadzoną
N.	posadzonym	posadzonym	posadzonym	posadzonym	posadzoną
Ms.	posadzonym	posadzonym	posadzonym	posadzonym	posadzonej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	posadzeni	posadzeni	posadzone	posadzone
D.	posadzonych	posadzonych	posadzonych	posadzonych
C.	posadzonym	posadzonym	posadzonym	posadzonym
B.	posadzonych	posadzonych	posadzonych	posadzone
N.	posadzonymi	posadzonymi	posadzonymi	posadzonymi
Ms.	posadzonych	posadzonych	posadzonych	posadzonych

odpowiednik aspektowy: sadzać

Składnia

Rz_osobowy

posadzić

KOGO + (GDZIE)

4. na tronie

Definicja

powierzyć komuś jakąś funkcję lub urząd

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Funkcjonowanie państwa władza państwowa

Połączenia

posadzić na biskupstwie, na tron/na tronie
posadzić w królestwie, w księstwie

Cytaty

Słowianie mają płacić biskupom od jednego pługa korzec zboża, czterdzieści motków lnu i dwanaście sztuk monety srebrnej. Trzynastą zaś muszą dawać poborcy - mówił Wilhelmowi, synowi cesarza, którego ojciec posadził na arcybiskupstwie mogunckim.

źródło: KWSJP: Franciszek Fenikowski: Długie morze, 1963

Błazen zaś, któregoście posadzili na tronie - mówił dalej - marzy ciągle o ojczyźnie ludzi wolnych. To dobre, gdy się bzdury podobne wypisuje po francusku w dworskiej korespondencji.

źródło: KWSJP: Władysław Terlecki: Drabina Jakubowa albo Podróż, 1988

W niespokojnych księstwach posadził zauszników swych jako palatynów, biskupów, opatów.

źródło: KWSJP: Franciszek Fenikowski: Długie morze, 1963

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	posadzę	posadzimy
2 os.	posadzisz	posadzicie
3 os.	posadzi	posadzą

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	posadziłem +(e)m posadził	posadziłam +(e)m posadziła	posadziłom +(e)m posadziło	posadziliśmy +(e)śmy posadzili	posadziłyśmy +(e)śmy posadziły
2 os.	posadziłeś +(e)ś posadził	posadziłaś +(e)ś posadziła	posadziłoś +(e)ś posadziło	posadziliście +(e)ście posadzili	posadziłyście +(e)ście posadziły
3 os.	posadził	posadziła	posadziło	posadzili	posadziły

bezosobnik: posadzono

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		posadźmy
2 os.	posadź	posadźcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	posadziłbym bym posadził	posadziłabym bym posadziła	posadziłobym bym posadziło	posadzilibyśmy byśmy posadzili	posadziłybyśmy byśmy posadziły
2 os.	posadziłbyś byś posadził	posadziłabyś byś posadziła	posadziłobyś byś posadziło	posadzilibyście byście posadzili	posadziłybyście byście posadziły
3 os.	posadziłby by posadził	posadziłaby by posadziła	posadziłoby by posadziło	posadziliby by posadzili	posadziłyby by posadziły

bezosobnik: posadzono by

bezokolicznik: posadzić

imiesłów przysłówkowy uprzedni:

posadziwszy

gerundium: posadzenie

rodzaj gramatyczny: dk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	posadzenie	posadzenia
D.	posadzenia	posadzeń
C.	posadzeniu	posadzeniom
B.	posadzenie	posadzenia
N.	posadzeniem	posadzeniami
Ms.	posadzeniu	posadzeniach
W.	posadzenie	posadzenia

imiesłów przymiotnikowy bierny: posadzony

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	posadzony	posadzony	posadzony	posadzone	posadzona
D.	posadzonego	posadzonego	posadzonego	posadzonego	posadzonej
C.	posadzonemu	posadzonemu	posadzonemu	posadzonemu	posadzonej
B.	posadzonego	posadzonego	posadzony	posadzone	posadzoną
N.	posadzonym	posadzonym	posadzonym	posadzonym	posadzoną
Ms.	posadzonym	posadzonym	posadzonym	posadzonym	posadzonej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	posadzeni	posadzeni	posadzone	posadzone
D.	posadzonych	posadzonych	posadzonych	posadzonych
C.	posadzonym	posadzonym	posadzonym	posadzonym
B.	posadzonych	posadzonych	posadzonych	posadzone
N.	posadzonymi	posadzonymi	posadzonymi	posadzonymi
Ms.	posadzonych	posadzonych	posadzonych	posadzonych

odpowiednik aspektowy: sadzać

Składnia

Rz_osobowy

posadzić

KOGO + GDZIE

5. samolot

Definicja

sterując samolotem, spowodować, że wyląduje on na ziemi lub wodzie

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I TECHNIKA Transport transport powietrzny

Połączenia

posadzić maszynę, samolot, śmigłowiec
posadzić na ziemi, na dachu, na wodzie

Cytaty

Pode mną łyskają kałuże, ziemia pędzi, zbliża się, zwalnia, to znów zapada się, jakby pod równiną lotniska przebiegały wzburzone fale sejsmiczne. Wreszcie udaje mi się posadzić maszynę.

źródło: KWSJP: Janusz Meissner: Wiatr w podeszwach, 1976

Zdobył się na ten ostatni wysiłek i podchodząc z najmniejszą prędkością, posadził maszynę na skrawku równego terenu.

źródło: KWSJP: Janusz Meissner: Wiatr w podeszwach, 1976

Bert schodził lotem ślizgowym celując w rzekę i elegancko posadził cessnę na rzecznym nurcie.

źródło: KWSJP: Hans-Otto Meissner: Sztuka życia i przetrwania, 1982

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	posadzę	posadzimy
2 os.	posadzisz	posadzicie
3 os.	posadzi	posadzą

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	posadziłem +(e)m posadził	posadziłam +(e)m posadziła	posadziłom +(e)m posadziło	posadziliśmy +(e)śmy posadzili	posadziłyśmy +(e)śmy posadziły
2 os.	posadziłeś +(e)ś posadził	posadziłaś +(e)ś posadziła	posadziłoś +(e)ś posadziło	posadziliście +(e)ście posadzili	posadziłyście +(e)ście posadziły
3 os.	posadził	posadziła	posadziło	posadzili	posadziły

bezosobnik: posadzono

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		posadźmy
2 os.	posadź	posadźcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	posadziłbym bym posadził	posadziłabym bym posadziła	posadziłobym bym posadziło	posadzilibyśmy byśmy posadzili	posadziłybyśmy byśmy posadziły
2 os.	posadziłbyś byś posadził	posadziłabyś byś posadziła	posadziłobyś byś posadziło	posadzilibyście byście posadzili	posadziłybyście byście posadziły
3 os.	posadziłby by posadził	posadziłaby by posadziła	posadziłoby by posadziło	posadziliby by posadzili	posadziłyby by posadziły

bezosobnik: posadzono by

bezokolicznik: posadzić

imiesłów przysłówkowy uprzedni:

posadziwszy

gerundium: posadzenie

rodzaj gramatyczny: dk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	posadzenie	posadzenia
D.	posadzenia	posadzeń
C.	posadzeniu	posadzeniom
B.	posadzenie	posadzenia
N.	posadzeniem	posadzeniami
Ms.	posadzeniu	posadzeniach
W.	posadzenie	posadzenia

imiesłów przymiotnikowy bierny: posadzony

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	posadzony	posadzony	posadzony	posadzone	posadzona
D.	posadzonego	posadzonego	posadzonego	posadzonego	posadzonej
C.	posadzonemu	posadzonemu	posadzonemu	posadzonemu	posadzonej
B.	posadzonego	posadzonego	posadzony	posadzone	posadzoną
N.	posadzonym	posadzonym	posadzonym	posadzonym	posadzoną
Ms.	posadzonym	posadzonym	posadzonym	posadzonym	posadzonej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	posadzeni	posadzeni	posadzone	posadzone
D.	posadzonych	posadzonych	posadzonych	posadzonych
C.	posadzonym	posadzonym	posadzonym	posadzonym
B.	posadzonych	posadzonych	posadzonych	posadzone
N.	posadzonymi	posadzonymi	posadzonymi	posadzonymi
Ms.	posadzonych	posadzonych	posadzonych	posadzonych

odpowiednik aspektowy: sadzać

Składnia

Rz_osobowy

posadzić

CO + (GDZIE)

Data ostatniej modyfikacji: 07.10.2011