UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

as

Chronologizacja

1643, Knap
Inne znaczenie: 'miedziana moneta używana w starożytnym Rzymie'

Pochodzenie

fr. as

z łac. as 'jednostka monetarna'

Prawdopodobnie monety używano do gry w kości, stąd nazwa przeszła na kostkę i kartę (jeden punkt), dalej na najwyższą kartę w grze i przez analogię na kogoś, coś najmocniejszego.

1. w talii kart

Definicja

karta, która w talii kart jest najwyższa w swoim kolorze

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Czas wolny gry i zabawy

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:  karta

Połączenia

  • as karowy, kierowy, pikowy, treflowy
  • as karo, kier, pik, trefl
  • as i król
  • wist asem
  • zagrać asa
  • wistować, wyjść, zagrać, zawistować; bić, przebić jakąś kartę asem

Cytaty

Ebner, siedzący po prawej ręce Mocka, grzecznie spasował, Mock zaś, widząc czterokart pikowy z mariażem oraz trzeciego asa z waletem kier, podniósł kolor partnera do wysokości czterech.

źródło: NKJP: Marek Krajwski: Koniec świata w Breslau, 2003

Na tych szwalniach powinie się panu noga - pogadywał przy kartach, rzucając asy na stół i zgarniając pulę.

źródło: NJKP: Magdalena Tulli: W czerwieni, 1998

Gracz E został więc postawiony przed wyborem, czy ma oddać 3 lewy kierowe, czy dwa kiery i karo. Ostatecznie oddał aż 4 kiery(!), 2 bitki pikowe i asa trefl.

źródło: KJ PWN: Internet

Gdy zagramy asa i blotkę pik, rozgrywający nie jest w stanie wygrać. Łatwo to sprawdzić, rozkładając karty i śledząc rozgrywkę lewa po lewie.

źródło: KJ PWN: Tomasz Lissowski: W świecie, Rzeczpospolita, 1997-08-11

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m2

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. as
asy
D. asa
asów
C. asowi
asom
B. asa
asy
N. asem
asami
Ms. asie
asach
W. asie
asy

2. mistrz

Definicja

osoba, która jest najlepsza w jakiejś dziedzinie

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie słownictwo oceniające

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność intelektualna człowieka określenia człowieka ze względu na jego działalność intelektualną

Połączenia

  • as lotniczy, myśliwski
  • as kolarstwa, lotnictwa, sportu, sprintu, tenisa; kontrwywiadu, wywiadu; dziennikarstwa

Cytaty

Michaił Starostin doskonale pamięta czasy, kiedy jeździł z takimi asami polskiego żużla jak Edward Jancarz czy Zenon Plech.

źródło: NKJP: ms: Lukoil Oktiabrskij w Rzeszowie, Dziennik Polski, 2001-04-27

Brazylijski as nawet nie pojawił się na San Siro. W ośrodku treningowym Milanello Rivaldo przygotowywał się, jak utrzymuje Ancelotti, do znacznie ważniejszego spotkania - z Deportivo La Coruna w Lidze Mistrzów.

źródło: NKJP: (MARO): Sztuka wykonywania karnych, Dziennik Polski, 2002-09-23

Belgowie też milcząco zakładają, że samorządy gmin, prowincji nie muszą się składać z samych asów zarządzania, ekonomiki czy finansów.

źródło: NKJP: Sprawozdanie stenograficzne z obrad Sejmu RP z dnia 03.10.1992

Nie chce mi się wierzyć, że Amerykanie wiedzieli o zdradzie, ale zdecydowali się aresztować swego asa wywiadu dopiero po zebraniu przeciw niemu wystarczających dowodów.

źródło: NKJP: Jerzy Jachowicz: Okiem fachowca, Gazeta Wyborcza, 1994-02-24

Matka Janina, z domu Skalska, pochodziła z Piastowa, była siostrą generała Stanisława Skalskiego, słynnego asa lotnictwa myśliwskiego z czasu ostatniej wojny.

źródło: NKJP: S. Żagiel: Kropla rosy z własnego podwórka..., Tygodnik Ciechanowski, 2006-07-27

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m1

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. as
kwestion. asowie
ndepr
asy
depr
D. asa
asów
C. asowi
asom
B. asa
asów
N. asem
asami
Ms. asie
asach
W. asie
asowie
ndepr
asy
depr

Składnia

bez ograniczeń + as +
(CZEGO)

3. w tenisie

Definicja

bardzo mocny serw wykonany przez siatkarza lub tenisistę i nieodebrany przez przeciwnika

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Sport czynności związane ze sportem

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:  serw, zagrywka

Połączenia

  • as serwisowy
  • posłać, serwować, zaserwować asa
  • zakończyć asem mecz, seta, spotkanie

Cytaty

Następnego gema Becker znów zaczął asem. Piłka przeleciała nad siatką z prędkością 200 km/h. Potem Niemiec do końca meczu wygrywał gemy przy swoim podaniu.

źródło: NKJP: Olgierd Kwiatkowski: Tenis. Turniej w Stuttgarcie, Gazeta Wyborcza, 1996-10-28

Obaj swoje serwisy rozpoczęli asami, ale na tym skończył się wyrównany pojedynek. Sampras dominował przy linii końcowej i siatce.

źródło: NKJP: Dominika Wielowieyska: Tenis. Otwarte Mistrzostwa Australii, Gazeta Wyborcza, 1997-01-27

Gospodarze prowadzili 15:10, ale stracili piłkę i w pole zagrywki wszedł Żaliński, zagrywając cztery asy z rzędu.

źródło: NKJP: Jerzy Stobiecki: Pierwsza wygrana Jadaru, Echo Dnia, 2006-10-24

Po dobrych zagrywkach Gołasia i skutecznych atakach Gruszki nasz zespół uzyskał przewagę (12-9), którą potem powiększył m.in. dzięki kolejnym asom Murka i Bąkiewicza [...].

źródło: NKJP: (SAS): Dzień biało-czerwonych, Dziennik Polski, 2004-01-07

Przy stanie 21-16 dwoma asami z zagrywki popisał się Wilk i praktycznie było już po secie.

źródło: NKJP: Prezydent nie doczekał się zwycięstwa, DziennikPolski, 2001-12-03

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m2

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. as
asy
D. asa
asów
C. asowi
asom
B. asa
asy
N. asem
asami
Ms. asie
asach
W. asie
asy

Frazeologizmy

as atutowy
as w rękawie
ktoś wyciąga asa z rękawa
ktoś wyciągnął asa z rękawa
Data ostatniej modyfikacji: 19.02.2024
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj