Chronologizacja
Pochodzenie
wł. cassa 'skrzynia; kasa'
1. miejsce
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Finanse bankowość
CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Finanse czynności, przedmioty związane z pieniędzmi
CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Biznes handel i usługi
Połączenia
- kasa biletowa; czynna od ... do ...
- kasa banku, festiwalu, kina, muzeum, teatru, urzędu...; kasy PKP
- kasa w kinie, w supermarkecie, w urzędzie; kasy w oddziałach ZUS
- kasy i wejście
- kolejka do kasy
- wpłacić coś do kasy; wypłacić coś z kasy
- płacić za coś przy kasie; kupić (bilety); płacić za coś; pracować w kasie
Cytaty
|
Nie ma już takich jak dawniej kolejek do kas PKP, a jeśli nawet, to jedynie z tego powodu, że czynne jest tylko jedno z dwudziestu okienek. źródło: NKJP: Zbigniew Bartuś: Był węgiel, Dziennik Polski - Pejzaż, 2001-04-21 |
|
|
W budynku stacyjnym mieści się stylowa poczekalnia i kasa biletowa, obok liczne urządzenia stacyjne, znaki drogowe, zwrotnice i rogatka. źródło: NKJP: Włodzimierz Łęcki: Wielkopolska, 1997 |
|
|
We wtorek, środę i piątek wolontariusze pojawią się w pobliżu kas w supermarkecie TESCO. źródło: NKJP: (krs): Do puszek dla głodnych dzieci, Echo Dnia, 2005-12-12 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: ż
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | kasa |
kasy |
|
| D. | kasy |
kas |
|
| C. | kasie |
kasom |
|
| B. | kasę |
kasy |
|
| N. | kasą |
kasami |
|
| Ms. | kasie |
kasach |
|
| W. | kaso |
kasy |
2. urządzenie
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK I TECHNIKA Urządzenia i maszyny rodzaje urządzeń i maszyn
CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Finanse czynności, przedmioty związane z pieniędzmi
Połączenia
- kasa elektroniczna, fiskalna
- prowadzenie; montowanie kasy
Cytaty
|
Jeżeli popsuje się kasa fiskalna, co wówczas dany taksówkarz będzie musiał zrobić? źródło: NKJP: Sprawozdanie stenograficzne z obrad Sejmu RP z dnia 27.09.2002 |
|
|
Znajdująca się w sklepie kasa fiskalna nie została uszkodzona. źródło: NKJP: (SMOL): Pierwsza taka tragedia, Dziennik Polski - Tarnów, 2001-01-25 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: ż
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | kasa |
kasy |
|
| D. | kasy |
kas |
|
| C. | kasie |
kasom |
|
| B. | kasę |
kasy |
|
| N. | kasą |
kasami |
|
| Ms. | kasie |
kasach |
|
| W. | kaso |
kasy |
3. zasoby finansowe
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Finanse własność
Połączenia
- branżowa, gminna, miejska, państwowa, regionalna, rodzinna kasa
- kasa budżetu, gminy, państwa, przedsiębiorstwa, sądu, urzędu...
- stan kasy
- skok na kasę
- kasa świeci pustkami
- prowadzić; sprawdzić; zasilić/zasilać kasę
Cytaty
|
Uważam, że opłaty za składowanie powinny w całości [...] wpływać do kasy gminy, na której terenie znajduje się składowisko. źródło: NKJP: Sprawozdanie stenograficzne z obrad Sejmu RP z dnia 19.03.1997 |
|
|
[...] na dworze królewskim i w komisjach skarbowych sejmu i sejmików dyskutowano o wysokości stawek celnych na sprowadzane wino. Staje się ono ważną pozycją towarową w taryfach podatkowych już od XIV wieku, wpływając zarówno na stan kasy państwowej, jak i na opłacalność produkcji krajowej. źródło: NKJP: Eugeniusz Kabatc: Vinum sacrum et profanum: wino w kulturze, wino w naturze, wino na naszym stole, 2003 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: ż
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | kasa |
kasy |
|
| D. | kasy |
kas |
|
| C. | kasie |
kasom |
|
| B. | kasę |
kasy |
|
| N. | kasą |
kasami |
|
| Ms. | kasie |
kasach |
|
| W. | kaso |
kasy |
4. pojemnik
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Finanse czynności, przedmioty związane z pieniędzmi
Relacje znaczeniowe
| hiperonimy: | pojemnik |
Połączenia
- kasa ogniotrwała, pancerna
- opróżnić/opróżniać; otworzyć/otwierać; wynieść/wynosić kasę
- mieć coś w kasie
Cytaty
|
Dobra kasa pancerna po zamknięciu stanowi monolit, bez żadnych wystających elementów, o które można zahaczyć łom. źródło: NKJP: Tajna misja kasiarza, Dziennik Polski - Pejzaż, 2003-01-15 |
|
|
Wyciąwszy następnie piłką zamek od kasy ogniotrwałej, zabrali całą jej zawartość, składającą się z biżuterii, 120 rubli gotówką, weksli i kwitów – ogółem wartość 6 000 rubli. źródło: NKJP: Krzysztof Urbański: Leksykon dziejów ludności żydowskiej Kielc 1789-2000, 2000 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: ż
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | kasa |
kasy |
|
| D. | kasy |
kas |
|
| C. | kasie |
kasom |
|
| B. | kasę |
kasy |
|
| N. | kasą |
kasami |
|
| Ms. | kasie |
kasach |
|
| W. | kaso |
kasy |
5. rachunki
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Finanse czynności, przedmioty związane z pieniędzmi
Połączenia
- kasa się zgadza
- prowadzić kasę
Cytaty
|
Wieczorem wszyscy byliśmy zaskoczeni, że kasa się zgadza. - Obsługa klientów przebiega bez zakłóceń [...]. źródło: NKJP: Monika Dzierżyńska-Nowak, Gazeta Wyborcza, 1995-01-05 |
|
|
Świadczy o tym protokół komisji po dokonanej kontroli tych książek i kasy. źródło: NKJP: Józef Szocki: Domowy świat książek. Wybrane księgozbiory polskie w XIX wieku, 2000 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: ż
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | kasa |
kasy |
|
| D. | kasy |
kas |
|
| C. | kasie |
kasom |
|
| B. | kasę |
kasy |
|
| N. | kasą |
kasami |
|
| Ms. | kasie |
kasach |
|
| W. | kaso |
kasy |
Inne uwagi
Zwykle lp
6. instytucja
Definicja
Noty o użyciu
Używane w nazwach instytucji, np. Kasa Chorych, Kasa Oszczędnościowa.
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Finanse
CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Funkcjonowanie państwa urzędy i ich funkcjonowanie
Połączenia
- kasa budowlana, kredytowa, mieszkaniowa, oszczędnościowa, pożyczkowa, spółdzielcza, ubezpieczeniowa...
- kasa opieki, ubezpieczenia zdrowotnego
- członek kasy (mieszkaniowej, pożyczkowej...)
- kasa działa, pracuje
- zasilić/zasilać kasę
- wziąć pożyczkę z kasy
Cytaty
|
Ubezpieczał się w KRUS (kasa dla rolników), płacąc najniższą stawkę - dwieście złotych miesięcznie. źródło: NKJP: Nie czekać na cud, Dziennik Polski - Magazyn, 2001-01-26 |
|
|
Uruchomienie kas budowlanych jako odrębnych jednostek organizacyjnych poza systemem bankowym wiąże się również z koniecznością poniesienia kosztów utworzenia kas [...]. źródło: NKJP: Sprawozdanie stenograficzne z obrad Sejmu RP z dnia 14.09.1995 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: ż
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | kasa |
kasy |
|
| D. | kasy |
kas |
|
| C. | kasie |
kasom |
|
| B. | kasę |
kasy |
|
| N. | kasą |
kasami |
|
| Ms. | kasie |
kasach |
|
| W. | kaso |
kasy |
7. pieniądze
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Finanse
Relacje znaczeniowe
Połączenia
- gruba, wielka kasa
- kasa i kariera, kasa i władza
- brak kasy
- mieć; brać za coś; zarobić kasę
- mieć kasy jak lodu
Cytaty
|
W końcu nie biorę tej grubej kasy za nic – powtarzał sobie, bo wciąż czuł wzrok tych wszystkich głodnych wilków po szkołach sukcesu [...]. źródło: NKJP: Max Cegielski: Apokalipso, 2004 |
|
|
Ciastowy każdym gestem dawał nam do zrozumienia, że to on, Grzegorz Drozd, jest tu pan, a „basy” są od kasy, mają płacić, bo inaczej po cieście i wypieku... źródło: NKJP: Jarosław Abramow-Newerly: Młyn w piekarni, 2002 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: ż
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | kasa |
kasy |
|
| D. | kasy |
kas |
|
| C. | kasie |
kasom |
|
| B. | kasę |
kasy |
|
| N. | kasą |
kasami |
|
| Ms. | kasie |
kasach |
|
| W. | kaso |
kasy |
Inne uwagi
Zwykle lp