UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

drut

Chronologizacja

1528, SPXVI
W postaci: drot

Pochodzenie

może czes. drát

może słowac. drôt

z śr.-w.-niem. droht, drot 'usztywniona nić szewska; sznur'

1. stalowy

Definicja

cienki, pozwalający się wyginać metalowy pręt, używany do umacniania lub tworzenia różnych konstrukcji

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I TECHNIKA Budownictwo materiały, narzędzia i maszyny budowlane

CZŁOWIEK I TECHNIKA Przemysł materiały używane w przemyśle

Połączenia

  • aluminiowy, metalowy, miedziany, mosiężny, ołowiany, platynowy, srebrny, stalowy, wolframowy, żelazny; cienki, długi, gruby, miękki, mocny; nierdzewny, przerdzewiały, zardzewiały; wygięty, zgięty drut; drut kolczasty
  • drut ogrodzenia, okularów, parasolki, silnika; jakiejś grubości
  • drut z metalu, z miedzi, z platyny, ze stali
  • drut o jakiejś grubości, średnicy
  • drut i blacha; druty, gwoździe, śrubki
  • fabryka, produkcja; długość, grubość, średnica; kawałek; ileś kilogramów, metrów, ton drutu
  • konstrukcja, szkielet; klatka, ogrodzenie, płot, siatka, umocnienia, wyroby, zagroda z drutu
  • stanik na drucie
  • ogrodzić, zagrodzić coś drutem
  • wykonany z drutu

Cytaty

Z powlekanego drutu robi się [...] mydelniczki na wannę, stojaki na miednice, uchwyty do pokrywek, różne wiszące półeczki [...], a także koszyki zawieszane na kierownicy roweru.

źródło: NKJP: Gazeta Wyborcza - Weekend, 1992-08-21

[...] drut aluminiowy jest materiałem bazowym wykorzystywanym przy produkcji wyrobów z niego wytwarzanych.

źródło: NKJP: Dz.U. z 2004 r. Nr 33, poz. 289

Obie warstwy siatek połączone są ze sobą ukośnymi łącznikami ze stalowego ocynkowanego drutu grubości 1 mm.

źródło: NKJP: Dariusz Jędrzejewski: Gazeta Wyborcza – Dom, 1999-04-21

Bez cła polscy importerzy będą mogli do końca roku sprowadzić [...] 20 tys. ton drutu aluminiowego o przekroju poprzecznym ponad 7 mm.

źródło: NKJP: Konrad Sadurski: Gazeta Wyborcza, 1993-07-05

[...] producent wyrobów z drutu Józef Górecki polecał klatki na małpy i papugi.

źródło: NKJP: Okruchy tradycji, Dziennik Polski - Finansowy, 2003-11-17

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m3

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. drut
druty
D. drutu
kwestion. druta
drutów
C. drutowi
drutom
B. drut
druty
N. drutem
drutami
Ms. drucie
drutach
W. drucie
druty

2. telegraficzny

Definicja

pot. 
przewód metalowy, w którym płynie prąd elektryczny lub impulsy elektryczne służące do przekazywania wiadomości

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I TECHNIKA Energia elektryczność

Relacje znaczeniowe

synonimy:  przewód

Połączenia

  • izolowany, powlekany drut; drut telefoniczny, telegraficzny, tramwajowy, trolejbusowy; druty elektryczne, nawojowe
  • druty trakcji (elektrycznej, tramwajowej), wysokiego napięcia
  • druty pod napięciem, pod prądem
  • druty i kable
  • ileś kilometrów, metrów; kłąb, zwoje drutu; kłębowisko, pajęczyna, pęk, plątanina, sieć drutów
  • telefon, telegraf bez drutu
  • przeciągnąć, przeprowadzić; zerwać druty

Cytaty

[...] miedziane pary drutów łączące centrale z abonentami i cała technologia telekomunikacji zostały opracowane po to, by przesyłać głos.

źródło: NKJP: Gazeta Wyborcza - Komputer, 1999-04-13

[...] walące się drzewo zerwało druty energetyczne i zniszczyło bramę posesji.

źródło: NKJP: /ZB/, /RF/, /ik/: Zniszczenia po dwóch nawałnicach, Echo Dnia, 2007-07-24

[...] gałąź uszkodziła druty doprowadzające prąd i służące utrzymywaniu łączności telefonicznej [...].

źródło: NKJP: Święta w lesie, Dziennik Polski, 2000-12-22

[...] nietoperze przeleciały ponad torami, wymijając gwałtownym zygzakiem cienką pajęczynę drutów telefonicznych.

źródło: NKJP: Tadeusz Konwicki: Dziura w niebie, 1995

Przy schronisku w Morskim Oku zamontowano [...] specjalny elektryczny drut pod napięciem [...], który nie jest groźny dla niedźwiedzi, ale skutecznie zniechęca je do przekradania się nocą pod budynek.

źródło: NKJP: (PP): Misie już niestraszne, Dziennik Polski – Podhale, 2001-06-25

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m3

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. drut
druty
D. drutu
kwestion. druta
drutów
C. drutowi
drutom
B. drut
druty
N. drutem
drutami
Ms. drucie
drutach
W. drucie
druty

Inne uwagi

Zwykle lm

3. do robienia swetrów

Definicja

cienki pręt używany do robienia ubrań z wełny

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Ubranie czynności, przedmioty i osoby związane z robieniem i noszeniem ubrań

Połączenia

  • druty do robienia serwet, skarpet, swetrów
  • kłębki włóczki z drutami
  • robótki na drutach
  • dziergać, robić (skarpety, sweter, szalik) na drutach;
  • dzierganie, robienie na drutach

Cytaty

Siostry robią na drutach czapki i szaliki.

źródło: NKJP: Beata Pawlak: Gazeta Wyborcza – Magazyn, 1994-10-21

Klientki podrzucają jej niepotrzebne kłębuszki włóczek, z których wyczarowuje na drutach ciepłe i ładne swetry dla siebie i małżonka [...].

źródło: NKJP: By przetrwać, Dziennik Polski, 2002-09-26

[...] stary wiarus robił na drutach wełnianą skarpetkę.

źródło: NKJP: Wojciech Żukrowski: Kamienne tablice, 1994

Chętnie wypoczywa przy szydełkowaniu, dzierganiu na drutach, czytaniu książek historyczno-obyczajowych.

źródło: NKJP: Rafał Banaszek: Na święta szopka konieczna, Echo Dnia, 2004-12-23

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m3

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. drut
druty
D. druta
drutu
drutów
C. drutowi
drutom
B. drut
druty
N. drutem
drutami
Ms. drucie
drutach
W. drucie
druty

Inne uwagi

Zwykle lm

Frazeologizmy

ktoś ciągnie komuś druta
ktoś obciąga komuś druta
srutututu, majtki z drutu
trutututu, majtki z drutu
Data ostatniej modyfikacji: 24.04.2025
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj