UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

przetrzeć

Chronologizacja

SStp, SPXVI, SKN, SJPXVII, STR, SL, SWil, SJPWar, SJPDor, SJPSz, SJPDun, ISJP, PSWP, USJP

Pochodzenie

Zob. trzeć

1. pot

Definicja

usunąć brud lub wilgoć z powierzchni, delikatnie przesunąwszy czymś po niej

Wymowa

[pszetszeć] lub pot. [pszeczszeć]

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Pielęgnacja ciała czynności związane z pielęgnacją ciała i ich efekty

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Najbliższe środowisko życia człowieka czynności związane z codziennym życiem w domu

Relacje znaczeniowe

	synonimy:	obetrzeć, otrzeć, przeczyścić, wytrzeć, zetrzeć
	hiperonimy:	usunąć, wysuszyć

Połączenia

przetrzeć czoło, pot, usta, twarz; kurz, monitor, okulary, podłogę, szkła, szybę
przetrzeć dłonią; chusteczką, gąbką, papierem, rękawem, szmatką, ściereczką

Cytaty

	Lewa ręka zwisała mu bezwładnie, więc prawą, tę z mieczem, uniósł do twarzy, przetarł krew z oczu, zaczął widzieć. źródło: KWSJP: Artur Baniewicz: Pogrzeb czarownicy, 2003
	Znikła w mroku jak zjawa. - Boże... - zamknął drzwi, zasunął rygiel, przetarł pot z czoła. źródło: KWSJP: Artur Baniewicz: Smoczy pazur, 2003
	Szerucki przetarł wystrzępionym rękawem zroszone policzki, wszedł, zamknął za sobą drzwi i poczuł, że jest niedobrze. źródło: KWSJP: Leopold Buczkowski: Czarny potok, 1959
	Stary Tare wypił wino, przetarł czarę i włożył ostrożnie do skrzyni, po czym położył się na łożu. źródło: KWSJP: Zofia Kossak: Przymierze, 1952

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	przetrę	przetrzemy
2 os.	przetrzesz	przetrzecie
3 os.	przetrze	przetrą

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	przetarłem +(e)m przetarł	przetarłam +(e)m przetarła	przetarłom +(e)m przetarło	przetarliśmy +(e)śmy przetarli	przetarłyśmy +(e)śmy przetarły
2 os.	przetarłeś +(e)ś przetarł	przetarłaś +(e)ś przetarła	przetarłoś +(e)ś przetarło	przetarliście +(e)ście przetarli	przetarłyście +(e)ście przetarły
3 os.	przetarł	przetarła	przetarło	przetarli	przetarły

bezosobnik: przetarto

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		przetrzyjmy
2 os.	przetrzyj	przetrzyjcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	przetarłbym bym przetarł	przetarłabym bym przetarła	przetarłobym bym przetarło	przetarlibyśmy byśmy przetarli	przetarłybyśmy byśmy przetarły
2 os.	przetarłbyś byś przetarł	przetarłabyś byś przetarła	przetarłobyś byś przetarło	przetarlibyście byście przetarli	przetarłybyście byście przetarły
3 os.	przetarłby by przetarł	przetarłaby by przetarła	przetarłoby by przetarło	przetarliby by przetarli	przetarłyby by przetarły

bezosobnik: przetarto by

bezokolicznik: przetrzeć

imiesłów przysłówkowy uprzedni: przetarłszy

gerundium: przetarcie

rodzaj gramatyczny: dk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	przetarcie	przetarcia
D.	przetarcia	przetarć
C.	przetarciu	przetarciom
B.	przetarcie	przetarcia
N.	przetarciem	przetarciami
Ms.	przetarciu	przetarciach
W.	przetarcie	przetarcia

imiesłów przymiotnikowy bierny: przetarty

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	przetarty	przetarty	przetarty	przetarte	przetarta
D.	przetartego	przetartego	przetartego	przetartego	przetartej
C.	przetartemu	przetartemu	przetartemu	przetartemu	przetartej
B.	przetartego	przetartego	przetarty	przetarte	przetartą
N.	przetartym	przetartym	przetartym	przetartym	przetartą
Ms.	przetartym	przetartym	przetartym	przetartym	przetartej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	przetarci	przetarci	przetarte	przetarte
D.	przetartych	przetartych	przetartych	przetartych
C.	przetartym	przetartym	przetartym	przetartym
B.	przetartych	przetartych	przetartych	przetarte
N.	przetartymi	przetartymi	przetartymi	przetartymi
Ms.	przetartych	przetartych	przetartych	przetartych

odpowiednik aspektowy: przecierać

Składnia

Rz_żywotny

przetrzeć

CO + (z CZEGO) + (CZYM)

2. spodnie

Definicja

zniszczyć na powierzchni w wyniku częstego używania

Wymowa

[pszetszeć] lub pot. [pszeczszeć]

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Ubranie cechy ubrań

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii stan skupienia, trwałość materii

Relacje znaczeniowe

synonimy:

wytrzeć

Połączenia

przetarte spodnie
przetarty na kolanach, na łokciach

Cytaty

	[...] kto sprawniej zjedzie ze szczytu i nie przetrze spodni na pupie. źródło: Internet
	W sionce długo wyłuskiwali się z kożuchów, z wyleniałych przetartych szub, które dawno nie używane, wyrzucone na strychy, nagle przywrócone zostały do łask [...]. źródło: KWSJP: Włodzimierz Odojewski: Zasypie wszystko, zawieje..., 1967
	Brzegi okładek oprawionych w skórę były przetarte tu i ówdzie. źródło: KWSJP: Andrzej Gerłowski: Ukochany uczeń, 1985
	W czasie zjazdu ku swemu zdumieniu spostrzegł, że lina, na której wisiał całym ciężarem - jest przetarta i grozi zerwaniem. źródło: KWSJP: Michał Jagiełło: Wołanie w górach : wypadki i akcje ratunkowe w Tatrach, 1979

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	przetrę	przetrzemy
2 os.	przetrzesz	przetrzecie
3 os.	przetrze	przetrą

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	przetarłem +(e)m przetarł	przetarłam +(e)m przetarła	przetarłom +(e)m przetarło	przetarliśmy +(e)śmy przetarli	przetarłyśmy +(e)śmy przetarły
2 os.	przetarłeś +(e)ś przetarł	przetarłaś +(e)ś przetarła	przetarłoś +(e)ś przetarło	przetarliście +(e)ście przetarli	przetarłyście +(e)ście przetarły
3 os.	przetarł	przetarła	przetarło	przetarli	przetarły

bezosobnik: przetarto

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		przetrzyjmy
2 os.	przetrzyj	przetrzyjcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	przetarłbym bym przetarł	przetarłabym bym przetarła	przetarłobym bym przetarło	przetarlibyśmy byśmy przetarli	przetarłybyśmy byśmy przetarły
2 os.	przetarłbyś byś przetarł	przetarłabyś byś przetarła	przetarłobyś byś przetarło	przetarlibyście byście przetarli	przetarłybyście byście przetarły
3 os.	przetarłby by przetarł	przetarłaby by przetarła	przetarłoby by przetarło	przetarliby by przetarli	przetarłyby by przetarły

bezosobnik: przetarto by

bezokolicznik: przetrzeć

imiesłów przysłówkowy uprzedni: przetarłszy

gerundium: przetarcie

rodzaj gramatyczny: dk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	przetarcie	przetarcia
D.	przetarcia	przetarć
C.	przetarciu	przetarciom
B.	przetarcie	przetarcia
N.	przetarciem	przetarciami
Ms.	przetarciu	przetarciach
W.	przetarcie	przetarcia

imiesłów przymiotnikowy bierny: przetarty

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	przetarty	przetarty	przetarty	przetarte	przetarta
D.	przetartego	przetartego	przetartego	przetartego	przetartej
C.	przetartemu	przetartemu	przetartemu	przetartemu	przetartej
B.	przetartego	przetartego	przetarty	przetarte	przetartą
N.	przetartym	przetartym	przetartym	przetartym	przetartą
Ms.	przetartym	przetartym	przetartym	przetartym	przetartej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	przetarci	przetarci	przetarte	przetarte
D.	przetartych	przetartych	przetartych	przetartych
C.	przetartym	przetartym	przetartym	przetartym
B.	przetartych	przetartych	przetartych	przetarte
N.	przetartymi	przetartymi	przetartymi	przetartymi
Ms.	przetartych	przetartych	przetartych	przetartych

odpowiednik aspektowy: przecierać

Inne uwagi

Zwykle imb

Składnia

Rz_osobowy

przetrzeć

3. zupkę

Definicja

przerobić na jednolitą masę w wyniku przeciskania przez otwory sita

Wymowa

[pszetszeć] lub pot. [pszeczszeć]

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Jedzenie i jego przygotowanie czynności związane z przyrządzaniem jedzenia

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:

rozdrobnić, rozgnieść, zmiażdżyć

Połączenia

przetarta zupka
przetrzeć jabłko, sos, warzywa, żółtko
przetrzeć przez sitko

Cytaty

Zupę zmiksować lub przetrzeć przez sito.

źródło: KWSJP: Jarosław Cybulski; Adam Chrząstowski: Zaprosili nas Jolanta i Bolesław Marschallowie, prasa, 1998

Rozgotowane owoce przetrzeć lub zmiksować.

źródło: KWSJP: Helena Ciborowska: Diety w chorobach dzieci, 1996

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	przetrę	przetrzemy
2 os.	przetrzesz	przetrzecie
3 os.	przetrze	przetrą

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	przetarłem +(e)m przetarł	przetarłam +(e)m przetarła	przetarłom +(e)m przetarło	przetarliśmy +(e)śmy przetarli	przetarłyśmy +(e)śmy przetarły
2 os.	przetarłeś +(e)ś przetarł	przetarłaś +(e)ś przetarła	przetarłoś +(e)ś przetarło	przetarliście +(e)ście przetarli	przetarłyście +(e)ście przetarły
3 os.	przetarł	przetarła	przetarło	przetarli	przetarły

bezosobnik: przetarto

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		przetrzyjmy
2 os.	przetrzyj	przetrzyjcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	przetarłbym bym przetarł	przetarłabym bym przetarła	przetarłobym bym przetarło	przetarlibyśmy byśmy przetarli	przetarłybyśmy byśmy przetarły
2 os.	przetarłbyś byś przetarł	przetarłabyś byś przetarła	przetarłobyś byś przetarło	przetarlibyście byście przetarli	przetarłybyście byście przetarły
3 os.	przetarłby by przetarł	przetarłaby by przetarła	przetarłoby by przetarło	przetarliby by przetarli	przetarłyby by przetarły

bezosobnik: przetarto by

bezokolicznik: przetrzeć

imiesłów przysłówkowy uprzedni: przetarłszy

gerundium: przetarcie

rodzaj gramatyczny: dk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	przetarcie	przetarcia
D.	przetarcia	przetarć
C.	przetarciu	przetarciom
B.	przetarcie	przetarcia
N.	przetarciem	przetarciami
Ms.	przetarciu	przetarciach
W.	przetarcie	przetarcia

imiesłów przymiotnikowy bierny: przetarty

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	przetarty	przetarty	przetarty	przetarte	przetarta
D.	przetartego	przetartego	przetartego	przetartego	przetartej
C.	przetartemu	przetartemu	przetartemu	przetartemu	przetartej
B.	przetartego	przetartego	przetarty	przetarte	przetartą
N.	przetartym	przetartym	przetartym	przetartym	przetartą
Ms.	przetartym	przetartym	przetartym	przetartym	przetartej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	przetarci	przetarci	przetarte	przetarte
D.	przetartych	przetartych	przetartych	przetartych
C.	przetartym	przetartym	przetartym	przetartym
B.	przetartych	przetartych	przetartych	przetarte
N.	przetartymi	przetartymi	przetartymi	przetartymi
Ms.	przetartych	przetartych	przetartych	przetartych

odpowiednik aspektowy: przecierać

Składnia

Rz_osobowy

przetrzeć

CO + (przez CO)

4. oczy

Definicja

przesunąć po powierzchni, przyciskając coś do niej

Wymowa

[pszetszeć] lub pot. [pszeczszeć]

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Budowa i funkcjonowanie ciała ludzkiego czynności i stany fizjologiczne

Relacje znaczeniowe

synonimy:

potrzeć

Połączenia

przetrzeć oczy, powieki, źrenice

Cytaty

Wpatrywała się w pana milicjanta, jakby go chciała zahipnotyzować i chyba musiał o tym pomyśleć, bo przetarł ręką oczy, żeby odegnać hipnozę.

źródło: KWSJP: Lucyna Legut: Piotrek zgubił dziadka oko, a Jasiek chce dożyć spokojnej starości, 1983

Marek Aureliusz przetarł powieki. Nie... to było tylko złudzenie, ale jedno z tych, które człowieka przeraża, chociaż nie umie sobie zdać sprawy, dlaczego.

źródło: KWSJP: Teodor Jeske-Choiński: Gasnące słońce, 1958

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	przetrę	przetrzemy
2 os.	przetrzesz	przetrzecie
3 os.	przetrze	przetrą

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	przetarłem +(e)m przetarł	przetarłam +(e)m przetarła	przetarłom +(e)m przetarło	przetarliśmy +(e)śmy przetarli	przetarłyśmy +(e)śmy przetarły
2 os.	przetarłeś +(e)ś przetarł	przetarłaś +(e)ś przetarła	przetarłoś +(e)ś przetarło	przetarliście +(e)ście przetarli	przetarłyście +(e)ście przetarły
3 os.	przetarł	przetarła	przetarło	przetarli	przetarły

bezosobnik: przetarto

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		przetrzyjmy
2 os.	przetrzyj	przetrzyjcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	przetarłbym bym przetarł	przetarłabym bym przetarła	przetarłobym bym przetarło	przetarlibyśmy byśmy przetarli	przetarłybyśmy byśmy przetarły
2 os.	przetarłbyś byś przetarł	przetarłabyś byś przetarła	przetarłobyś byś przetarło	przetarlibyście byście przetarli	przetarłybyście byście przetarły
3 os.	przetarłby by przetarł	przetarłaby by przetarła	przetarłoby by przetarło	przetarliby by przetarli	przetarłyby by przetarły

bezosobnik: przetarto by

bezokolicznik: przetrzeć

imiesłów przysłówkowy uprzedni: przetarłszy

gerundium: przetarcie

rodzaj gramatyczny: dk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	przetarcie	przetarcia
D.	przetarcia	przetarć
C.	przetarciu	przetarciom
B.	przetarcie	przetarcia
N.	przetarciem	przetarciami
Ms.	przetarciu	przetarciach
W.	przetarcie	przetarcia

imiesłów przymiotnikowy bierny: przetarty

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	przetarty	przetarty	przetarty	przetarte	przetarta
D.	przetartego	przetartego	przetartego	przetartego	przetartej
C.	przetartemu	przetartemu	przetartemu	przetartemu	przetartej
B.	przetartego	przetartego	przetarty	przetarte	przetartą
N.	przetartym	przetartym	przetartym	przetartym	przetartą
Ms.	przetartym	przetartym	przetartym	przetartym	przetartej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	przetarci	przetarci	przetarte	przetarte
D.	przetartych	przetartych	przetartych	przetartych
C.	przetartym	przetartym	przetartym	przetartym
B.	przetartych	przetartych	przetartych	przetarte
N.	przetartymi	przetartymi	przetartymi	przetartymi
Ms.	przetartych	przetartych	przetartych	przetartych

odpowiednik aspektowy: przecierać

Składnia

Rz_osobowy

przetrzeć

CO + (CZYM)

5. trasę

Definicja

pokonać trudności terenu, ułatwiając następnym poruszanie się po nim

Wymowa

[pszetszeć] lub pot. [pszeczszeć]

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Praca rodzaje pracy

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii ruch i spoczynek

Relacje znaczeniowe

synonimy:

utorować

Połączenia

przetarta trasa
przetrzeć drogę, szlak, ścieżkę
przetrzeć skuterem

Cytaty

	Ale i do leśniczówki nikt tędy nie chodzi, lecz wygodną, przetartą wozami przecinką. źródło: KWSJP: Wiesław Jażdżyński: Świętokrzyski polonez, 1983
	Drogi do pałacu przetarto. Sanie - małe i ogromne kryte landary - wjeżdżały na dziedziniec. źródło: KWSJP: Władysław Terlecki: Dwie głowy ptaka. Powrót z Carskiego Sioła, 1975
	Doszedł do miejsca, gdzie kończyły się ślady przetarte w świeżym śniegu. źródło: KWSJP: Adam Marasek; Marek Grocholski: Szczęśliwy lot z Kazalnicy, prasa, 1996
	Zasłaniała sobą ledwie przetartą ścieżkę, która w kierunku na zachód z pewnością prowadziła do Palingen. źródło: KWSJP: Theo Harych: Morderstwo bez kary, 1965

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	przetrę	przetrzemy
2 os.	przetrzesz	przetrzecie
3 os.	przetrze	przetrą

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	przetarłem +(e)m przetarł	przetarłam +(e)m przetarła	przetarłom +(e)m przetarło	przetarliśmy +(e)śmy przetarli	przetarłyśmy +(e)śmy przetarły
2 os.	przetarłeś +(e)ś przetarł	przetarłaś +(e)ś przetarła	przetarłoś +(e)ś przetarło	przetarliście +(e)ście przetarli	przetarłyście +(e)ście przetarły
3 os.	przetarł	przetarła	przetarło	przetarli	przetarły

bezosobnik: przetarto

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		przetrzyjmy
2 os.	przetrzyj	przetrzyjcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	przetarłbym bym przetarł	przetarłabym bym przetarła	przetarłobym bym przetarło	przetarlibyśmy byśmy przetarli	przetarłybyśmy byśmy przetarły
2 os.	przetarłbyś byś przetarł	przetarłabyś byś przetarła	przetarłobyś byś przetarło	przetarlibyście byście przetarli	przetarłybyście byście przetarły
3 os.	przetarłby by przetarł	przetarłaby by przetarła	przetarłoby by przetarło	przetarliby by przetarli	przetarłyby by przetarły

bezosobnik: przetarto by

bezokolicznik: przetrzeć

imiesłów przysłówkowy uprzedni: przetarłszy

gerundium: przetarcie

rodzaj gramatyczny: dk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	przetarcie	przetarcia
D.	przetarcia	przetarć
C.	przetarciu	przetarciom
B.	przetarcie	przetarcia
N.	przetarciem	przetarciami
Ms.	przetarciu	przetarciach
W.	przetarcie	przetarcia

imiesłów przymiotnikowy bierny: przetarty

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	przetarty	przetarty	przetarty	przetarte	przetarta
D.	przetartego	przetartego	przetartego	przetartego	przetartej
C.	przetartemu	przetartemu	przetartemu	przetartemu	przetartej
B.	przetartego	przetartego	przetarty	przetarte	przetartą
N.	przetartym	przetartym	przetartym	przetartym	przetartą
Ms.	przetartym	przetartym	przetartym	przetartym	przetartej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	przetarci	przetarci	przetarte	przetarte
D.	przetartych	przetartych	przetartych	przetartych
C.	przetartym	przetartym	przetartym	przetartym
B.	przetartych	przetartych	przetartych	przetarte
N.	przetartymi	przetartymi	przetartymi	przetartymi
Ms.	przetartych	przetartych	przetartych	przetartych

odpowiednik aspektowy: przecierać

Inne uwagi

Zwykle imb

Składnia

przetrzeć

CO + (CZYM)

6. ścieżki motoryzacji

Definicja

zrobiwszy coś po raz pierwszy, ułatwić robienie tego innym

Wymowa

[pszetszeć] lub pot. [pszeczszeć]

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Praca rodzaje pracy

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Zasady współżycia społecznego stosunki, grupy i organizacje społeczne

Połączenia

przetarty szlak, ścieżka
przetarta droga

Cytaty

	O jego majątku mówi się, że są to pieniądze „starego portfela”. O nim samym, że przetarł szlaki polskim przedsiębiorcom. źródło: KWSJP: Krzysztof Olejnik; Monika Donke: Z czego żyją byli sportowcy?, prasa, 1999
	Przetarliśmy szlak prawny dla innych pracowników, którzy znaleźli się w podobnej sytuacji. źródło: KWSJP: Michał Iwanowski: Trzy lata walki, prasa, 2005
	Komputeryzacja urzędu na lotnisku miała przetrzeć drogę dla stworzenia wspólnej sieci komputerowej dla urzędów celnych w całym kraju. źródło: KWSJP: Jerzy Kubrak: Główny Urząd Ceł wydał miliony na komputery, a wciąż nie wie, co dzieje się na granicach, prasa, 1998
	Wymógł też na matce, z którą Teresa rozstała się w skłóceniu, by nie szukała kontaktu z nią, póki on nie przetrze drogi do zgody. źródło: KWSJP: Jerzy Jesionowski: Nad urwiskiem, 1987

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	przetrę	przetrzemy
2 os.	przetrzesz	przetrzecie
3 os.	przetrze	przetrą

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	przetarłem +(e)m przetarł	przetarłam +(e)m przetarła	przetarłom +(e)m przetarło	przetarliśmy +(e)śmy przetarli	przetarłyśmy +(e)śmy przetarły
2 os.	przetarłeś +(e)ś przetarł	przetarłaś +(e)ś przetarła	przetarłoś +(e)ś przetarło	przetarliście +(e)ście przetarli	przetarłyście +(e)ście przetarły
3 os.	przetarł	przetarła	przetarło	przetarli	przetarły

bezosobnik: przetarto

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		przetrzyjmy
2 os.	przetrzyj	przetrzyjcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	przetarłbym bym przetarł	przetarłabym bym przetarła	przetarłobym bym przetarło	przetarlibyśmy byśmy przetarli	przetarłybyśmy byśmy przetarły
2 os.	przetarłbyś byś przetarł	przetarłabyś byś przetarła	przetarłobyś byś przetarło	przetarlibyście byście przetarli	przetarłybyście byście przetarły
3 os.	przetarłby by przetarł	przetarłaby by przetarła	przetarłoby by przetarło	przetarliby by przetarli	przetarłyby by przetarły

bezosobnik: przetarto by

bezokolicznik: przetrzeć

imiesłów przysłówkowy uprzedni: przetarłszy

gerundium: przetarcie

rodzaj gramatyczny: dk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	przetarcie	przetarcia
D.	przetarcia	przetarć
C.	przetarciu	przetarciom
B.	przetarcie	przetarcia
N.	przetarciem	przetarciami
Ms.	przetarciu	przetarciach
W.	przetarcie	przetarcia

imiesłów przymiotnikowy bierny: przetarty

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	przetarty	przetarty	przetarty	przetarte	przetarta
D.	przetartego	przetartego	przetartego	przetartego	przetartej
C.	przetartemu	przetartemu	przetartemu	przetartemu	przetartej
B.	przetartego	przetartego	przetarty	przetarte	przetartą
N.	przetartym	przetartym	przetartym	przetartym	przetartą
Ms.	przetartym	przetartym	przetartym	przetartym	przetartej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	przetarci	przetarci	przetarte	przetarte
D.	przetartych	przetartych	przetartych	przetartych
C.	przetartym	przetartym	przetartym	przetartym
B.	przetartych	przetartych	przetartych	przetarte
N.	przetartymi	przetartymi	przetartymi	przetartymi
Ms.	przetartych	przetartych	przetartych	przetartych

odpowiednik aspektowy: przecierać

Składnia

	+	przetrzeć	+	CO + (KOMU)
	+	przetrzeć	+	CO + (dla + KOGO\|CZEGO)

7. na deski

Definicja

techn.

pociąć piłą

Wymowa

[pszetszeć] lub pot. [pszeczszeć]

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Praca rodzaje pracy

CZŁOWIEK I TECHNIKA Urządzenia i maszyny funkcjonowanie urządzeń i maszyn

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:

pociąć, porżnąć

Połączenia

przetrzeć drewno, drzewo
przetrzeć na deski

Cytaty

Wystarał się o materiały na rozbudowę (drzewo z Lasów Państwowych, które zwiózł i przetarł na deski i krokwie).

źródło: Internet

[...] na powierzchniach mebli, na framugach okna - leżały smugi trocin, mimo że dzisiaj nie przetarto w tartaku ani jednego kloca i powietrze powinno być czyste.

źródło: KWSJP: Romuald Cabaj: Trzebienie lasu, 1967

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	przetrę	przetrzemy
2 os.	przetrzesz	przetrzecie
3 os.	przetrze	przetrą

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	przetarłem +(e)m przetarł	przetarłam +(e)m przetarła	przetarłom +(e)m przetarło	przetarliśmy +(e)śmy przetarli	przetarłyśmy +(e)śmy przetarły
2 os.	przetarłeś +(e)ś przetarł	przetarłaś +(e)ś przetarła	przetarłoś +(e)ś przetarło	przetarliście +(e)ście przetarli	przetarłyście +(e)ście przetarły
3 os.	przetarł	przetarła	przetarło	przetarli	przetarły

bezosobnik: przetarto

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		przetrzyjmy
2 os.	przetrzyj	przetrzyjcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	przetarłbym bym przetarł	przetarłabym bym przetarła	przetarłobym bym przetarło	przetarlibyśmy byśmy przetarli	przetarłybyśmy byśmy przetarły
2 os.	przetarłbyś byś przetarł	przetarłabyś byś przetarła	przetarłobyś byś przetarło	przetarlibyście byście przetarli	przetarłybyście byście przetarły
3 os.	przetarłby by przetarł	przetarłaby by przetarła	przetarłoby by przetarło	przetarliby by przetarli	przetarłyby by przetarły

bezosobnik: przetarto by

bezokolicznik: przetrzeć

imiesłów przysłówkowy uprzedni: przetarłszy

gerundium: przetarcie

rodzaj gramatyczny: dk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	przetarcie	przetarcia
D.	przetarcia	przetarć
C.	przetarciu	przetarciom
B.	przetarcie	przetarcia
N.	przetarciem	przetarciami
Ms.	przetarciu	przetarciach
W.	przetarcie	przetarcia

imiesłów przymiotnikowy bierny: przetarty

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	przetarty	przetarty	przetarty	przetarte	przetarta
D.	przetartego	przetartego	przetartego	przetartego	przetartej
C.	przetartemu	przetartemu	przetartemu	przetartemu	przetartej
B.	przetartego	przetartego	przetarty	przetarte	przetartą
N.	przetartym	przetartym	przetartym	przetartym	przetartą
Ms.	przetartym	przetartym	przetartym	przetartym	przetartej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	przetarci	przetarci	przetarte	przetarte
D.	przetartych	przetartych	przetartych	przetartych
C.	przetartym	przetartym	przetartym	przetartym
B.	przetartych	przetartych	przetartych	przetarte
N.	przetartymi	przetartymi	przetartymi	przetartymi
Ms.	przetartych	przetartych	przetartych	przetartych

odpowiednik aspektowy: przecierać

Składnia

przetrzeć

CO + (na CO)

Data ostatniej modyfikacji: 21.04.2014