UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

pragnienie

Chronologizacja

SStp, SPXVI, SKN, SJPXVII, STR, SL, SWil, SJPWar, SJPDor, SJPSz, SJPDun, ISJP, PSWP, USJP

Pochodzenie

Zob. pragnąć

1. sławy

Definicja

ogromna chęć posiadania, doznawania lub zrobienia czegoś

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Stany psychiczne człowieka emocje i uczucia

Połączenia

  • najgorętsze, największe, ogromne; nieodparte, niepohamowane, nieposkromione, nieprzeparte, nieugaszone, nieznośne, przemożne, rozpaczliwe; głębokie, szczere, żarliwe; nagłe; chorobliwe pragnienie; najskrytsze, podświadome; dziecięce, ludzkie, męskie, młodzieńcze, własne; duchowe pragnienia
  • pragnienie bliskości, czystości, doskonałości, miłości, nieśmiertelności, sławy, szczęścia; mordu, odwetu, śmierci, zemsty; posiadania czegoś, powrotu dokądś, poznania kogoś/czegoś; pragnienia człowieka, ludzi
  • pragnienia i ambicje, pragnienia i aspiracje, pragnienia i dążenia, pragnienia i marzenia, pragnienia i potrzeby
  • przedmiot pragnień
  • pragnienie budzi się w kimś, pojawia się, rodzi się, zrodziło się
  • ulegać pragnieniom
  • mieć, poczuć; budzić, rodzić, wywołać/wywoływać; zaspokoić/zaspokajać; wyrazić/wyrażać pragnienie (czegoś); realizować, spełnić/spełniać pragnienia
  • żyć; ogarnięty pragnieniem czegoś

Cytaty

Chciałem zyskać trochę czasu, licząc, że minie wściekłość Konstantyna i jego pragnienie zemsty. Ale on odepchnął mnie tak gwałtownie, że zachwiałem się i niemal upadłem.

źródło: NKJP: Max Gallo: Konstantyn Wielki Imperium Chrystusa, 2009

Z tego domu przy przystanku wyskoczył z okna drugiego piętra siedemnastoletni chłopak, narkoman, ogarnięty pragnieniem odebrania sobie życia.

źródło: NKJP: Marek Nowakowski: Powidoki, 2010

Pragnienie, żeby czas się cofnął, prześladowało ją przez wiele lat.

źródło: NKJP: Anna Bolecka: Concerto d'amore, 2004

Ludzie mają pragnienie oderwać się od ziemi.

źródło: NKJP: Tomasz Wolff: Jak ptaki, Dziennik Zachodni, 2002-07-13

Nie posiadam szczególnych upodobań, nie podlegam hobby, nie mam pragnień, których realizacja wypełniłaby mi życie.

źródło: NKJP: Tadeusz Konwicki: Wiatr i pył, 2008

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: n2

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. pragnienie
pragnienia
D. pragnienia
pragnień
C. pragnieniu
pragnieniom
B. pragnienie
pragnienia
N. pragnieniem
pragnieniami
Ms. pragnieniu
pragnieniach
W. pragnienie
pragnienia

Składnia

bez ograniczeń + pragnienie +
CZEGO
bez ograniczeń + pragnienie +
żeby ZDANIE|BEZOKOLICZNIK

2. seksualne

Definicja

silna potrzeba seksu

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Budowa i funkcjonowanie ciała ludzkiego seksualność

Połączenia

  • miłosne pragnienie; cielesne, lubieżne pragnienia; pragnienia erotyczne, seksualne
  • odczuwać, poczuć; gasić, ugasić; zaspokoić/zaspokajać pragnienie
  • usychać z pragnienia

Cytaty

Nie można jednak kontaktów z drugim człowiekiem sprowadzać tylko do zaspokajania pragnień, a cyberseks wyłącznie do tego prowadzi.

źródło: NKJP: Magdalena Okoniewska: Mój świat jest kobietą. Dziennik lesbijki, 2004

Rozpinały rycerskie pasy nabijane monetami, witały ptaszki w gniazdkach swych łon [...]. Splatały nogi, gasiły pragnienia swych kochanków.

źródło: NKJP: Marek Karpiński: Najstarszy zawód świata. Historia prostytucji, 2010

Cała osada tchnęła pod wieczór zapachem cielesnych pragnień i miłosnych uciech, takim eliksirem kobiecości, iż nielicznym mężczyznom szumiało w głowach.

źródło: NKJP: Jerzy Krzysztoń: Wielbłąd na stepie, 1978

Życie w zamkniętym świecie kobiet, przy bardzo nielicznych kontaktach ze światem zewnętrznym dodatkowo sprawiało, iż pragnienia erotyczne mogły się pojawiać tylko na poziomie wyobraźni i też były tłumione.

źródło: NKJP: Małgorzata Kościelska: Niechciana seksualność czyli o ludzkich potrzebach osób niepełnosprawnych intelektualnie, 2004

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: n2

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. pragnienie
pragnienia
D. pragnienia
pragnień
C. pragnieniu
pragnieniom
B. pragnienie
pragnienia
N. pragnieniem
pragnieniami
Ms. pragnieniu
pragnieniach
W. pragnienie
pragnienia

3. potrzeba picia

Definicja

to, co czujemy, kiedy bardzo chce nam się pić

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Budowa i funkcjonowanie ciała ludzkiego czynności i stany fizjologiczne

CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat zwierząt budowa i funkcjonowanie organizmów zwierzęcych

Połączenia

  • dręczące, nieznośne; nieugaszone, ogromne, silne, wielkie pragnienie
  • pragnienie i głód
  • uczucie pragnienia
  • pragnienie dokucza komuś, dręczy, męczy, pali kogoś
  • odczuwać, poczuć; gasić, ugasić; nasycić, zaspokoić/zaspokajać pragnienie
  • cierpieć, ginąć, konać, umrzeć/umierać, usychać z pragnienia

Cytaty

Przy wysokich temperaturach powietrza arbuzy gaszą pragnienie i pomagają w wydalaniu z organizmu szkodliwych produktów przemiany materii.

źródło: NKJP: Antonina Malinkiewicz: Dieta dla umysłu, 2008

Obawiał się, że oszaleje, jeśli natychmiast nie zaspokoi nieznośnego pragnienia. [...] Dziewczyna odchyliła głowę do tyłu, odsłaniając piękną, pulsującą szyję. - Pij – powiedziała spokojnie.

źródło: NKJP: Witold Jabłoński: Dzieci nocy, 2001

Stres powoduje, że gruczoły ślinowe wydzielają mniej śliny. Jest ona gęsta [...]. W efekcie dochodzi do wysuszenia błony śluzowej jamy ustnej. Pojawia się stałe uczucie pragnienia, pieczenie śluzówki policzków, warg, języka.

źródło: NKJP: Agnieszka A. Pawlik: Stres a jama ustna, Praca i Zdrowie, 2008-03-10

Niech pan zaciągnie wreszcie te zasłony i zrobi mi coś do picia. Umieram z pragnienia. Nalatałam się dzisiaj jak głupia.

źródło: NKJP: Mirosław M. Bujko: Czerwony byk, 2007

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: n2

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. pragnienie
pragnienia
D. pragnienia
pragnień
C. pragnieniu
pragnieniom
B. pragnienie
pragnienia
N. pragnieniem
pragnieniami
Ms. pragnieniu
pragnieniach
W. pragnienie
pragnienia

Inne uwagi

Zwykle lp

Frazeologizmy

ktoś oszukał pragnienie
ktoś oszukuje pragnienie
Data ostatniej modyfikacji: 16.05.2014
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj