Chronologizacja
Pochodzenie
ogsł. *orz-sě(ja)ti
Zob. siać
1. nasiona
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK I PRZYRODA Ziemia rolnictwo
CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat roślin ogrodnictwo i dbałość o rośliny
Relacje znaczeniowe
| hiperonimy: | rozprzestrzenić |
Połączenia
- wiatr rozsiał; ptaki, zwierzęta rozsiały
- rozsiać nasiona, ziarna
- rozsiać na łące, na polu
Cytaty
|
„Guerilla” rozesłała pod prywatne adresy w całych Niemczech kilogramowe paczki z nasionami konopi, deklarowane jako pokarm dla ptaków. Wezwała do rozsiania nasion w parkach, na trawnikach i zieleńcach miejskich. źródło: KWSJP: Maciej Rybiński: Konopie w parku, Dziennik Polski, 1998-02-26 |
|
|
Słomę żyta z widocznymi objawami porażenia zbiera się przed normalnym czasem zbiorów, zanim zarodniki rozsieje wiatr. źródło: Internet |
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: dokonany
Tryb oznajmujący
Czas przyszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| 1 os. |
rozsieję |
rozsiejemy |
|||
| 2 os. |
rozsiejesz |
rozsiejecie |
|||
| 3 os. |
rozsieje |
rozsieją |
|||
Czas przeszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
rozsiałem +(e)m rozsiał |
rozsiałam +(e)m rozsiała |
rozsiałom +(e)m rozsiało |
rozsialiśmy +(e)śmy rozsiali rzadziej rozsieliśmy rzadziej +(e)śmy rozsieli |
rozsiałyśmy +(e)śmy rozsiały |
| 2 os. |
rozsiałeś +(e)ś rozsiał |
rozsiałaś +(e)ś rozsiała |
rozsiałoś +(e)ś rozsiało |
rozsialiście +(e)ście rozsiali rzadziej rozsieliście rzadziej +(e)ście rozsieli |
rozsiałyście +(e)ście rozsiały |
| 3 os. |
rozsiał |
rozsiała |
rozsiało |
rozsiali rzadziej rozsieli |
rozsiały |
bezosobnik: rozsiano
Tryb rozkazujący
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| 1 os. |
rozsiejmy |
|
| 2 os. |
rozsiej |
rozsiejcie |
Tryb warunkowy
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
rozsiałbym bym rozsiał |
rozsiałabym bym rozsiała |
rozsiałobym bym rozsiało |
rozsialibyśmy byśmy rozsiali rzadziej rozsielibyśmy rzadziej byśmy rozsieli |
rozsiałybyśmy byśmy rozsiały |
| 2 os. |
rozsiałbyś byś rozsiał |
rozsiałabyś byś rozsiała |
rozsiałobyś byś rozsiało |
rozsialibyście byście rozsiali rzadziej rozsielibyście rzadziej byście rozsieli |
rozsiałybyście byście rozsiały |
| 3 os. |
rozsiałby by rozsiał |
rozsiałaby by rozsiała |
rozsiałoby by rozsiało |
rozsialiby by rozsiali rzadziej rozsieliby rzadziej by rozsieli |
rozsiałyby by rozsiały |
bezosobnik: rozsiano by
bezokolicznik: rozsiać
imiesłów przysłówkowy uprzedni:
rozsiawszy
gerundium: rozsianie
rodzaj gramatyczny: dk
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| M. | rozsianie |
rozsiania |
| D. | rozsiania |
rozsiań |
| C. | rozsianiu |
rozsianiom |
| B. | rozsianie |
rozsiania |
| N. | rozsianiem |
rozsianiami |
| Ms. | rozsianiu |
rozsianiach |
| W. | rozsianie |
rozsiania |
imiesłów przymiotnikowy bierny: rozsiany
| liczba pojedyncza | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
| M. | rozsiany |
rozsiany |
rozsiany |
rozsiane |
rozsiana |
| D. | rozsianego |
rozsianego |
rozsianego |
rozsianego |
rozsianej |
| C. | rozsianemu |
rozsianemu |
rozsianemu |
rozsianemu |
rozsianej |
| B. | rozsianego |
rozsianego |
rozsiany |
rozsiane |
rozsianą |
| N. | rozsianym |
rozsianym |
rozsianym |
rozsianym |
rozsianą |
| Ms. | rozsianym |
rozsianym |
rozsianym |
rozsianym |
rozsianej |
| liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|
| p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
| M. | rozsiani |
rozsiani |
rozsiane |
rozsiane |
| D. | rozsianych |
rozsianych |
rozsianych |
rozsianych |
| C. | rozsianym |
rozsianym |
rozsianym |
rozsianym |
| B. | rozsianych |
rozsianych |
rozsianych |
rozsiane |
| N. | rozsianymi |
rozsianymi |
rozsianymi |
rozsianymi |
| Ms. | rozsianych |
rozsianych |
rozsianych |
rozsianych |
odpowiednik aspektowy: rozsiewać
Składnia
|
+ | rozsiać | + |
CO +
(GDZIE)
|
2. zarazki, nawóz, blask
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
ATEMATYCZNY
Relacje znaczeniowe
| hiperonimy: | rozprzestrzenić |
Połączenia
- rozsiać bakterie, wirusy, zarazki; nawóz, popiół, pył; blask, promienie; zapach
- rozsiać w powietrzu
Cytaty
|
Podłoże zbyt kwaśne trzeba zwapnować. Polega to na rozsianiu nawozu wapniowego [...] - i zmieszaniu go z glebą. źródło: KWSJP: Irena Mikołajczyk, Kwietnik, 1996 |
|
|
Zepsuty ząb to potencjalne ognisko zapalne, które może rozsiać bakterie po całym organizmie i doprowadzić do poważnych komplikacji. źródło: Internet |
|
|
W sobotę prochy Jurka zostaną rozsiane nad Bieszczadami z helikoptera, zgodnie z jego życzeniem. źródło: NKJP: Józef Baran: Ginsberg na drabinie, Dziennik Polski, 2002-10-19 |
|
|
Precjoza jeszcze mocniej rozsieją blaski w świetle kandelabrów. źródło: KWSJP: Krystyna Kolińska: Orzeszkowa, złote ptaki i terroryści, 1996 |
|
|
Niebo, choć bezchmurne, nie miało swej zwykłej barwy. Zdawało się, że błękit został zmieszany z szarością, a sprawiły to pyłki popiołu rozsiane w powietrzu. źródło: KJ PWN: Andrzej Kuczyński: Atlantyda, wyspa ognia, 1967 |
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: dokonany
Tryb oznajmujący
Czas przyszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| 1 os. |
rozsieję |
rozsiejemy |
|||
| 2 os. |
rozsiejesz |
rozsiejecie |
|||
| 3 os. |
rozsieje |
rozsieją |
|||
Czas przeszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
rozsiałem +(e)m rozsiał |
rozsiałam +(e)m rozsiała |
rozsiałom +(e)m rozsiało |
rozsialiśmy +(e)śmy rozsiali rzadziej rozsieliśmy rzadziej +(e)śmy rozsieli |
rozsiałyśmy +(e)śmy rozsiały |
| 2 os. |
rozsiałeś +(e)ś rozsiał |
rozsiałaś +(e)ś rozsiała |
rozsiałoś +(e)ś rozsiało |
rozsialiście +(e)ście rozsiali rzadziej rozsieliście rzadziej +(e)ście rozsieli |
rozsiałyście +(e)ście rozsiały |
| 3 os. |
rozsiał |
rozsiała |
rozsiało |
rozsiali rzadziej rozsieli |
rozsiały |
bezosobnik: rozsiano
Tryb rozkazujący
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| 1 os. |
rozsiejmy |
|
| 2 os. |
rozsiej |
rozsiejcie |
Tryb warunkowy
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
rozsiałbym bym rozsiał |
rozsiałabym bym rozsiała |
rozsiałobym bym rozsiało |
rozsialibyśmy byśmy rozsiali rzadziej rozsielibyśmy rzadziej byśmy rozsieli |
rozsiałybyśmy byśmy rozsiały |
| 2 os. |
rozsiałbyś byś rozsiał |
rozsiałabyś byś rozsiała |
rozsiałobyś byś rozsiało |
rozsialibyście byście rozsiali rzadziej rozsielibyście rzadziej byście rozsieli |
rozsiałybyście byście rozsiały |
| 3 os. |
rozsiałby by rozsiał |
rozsiałaby by rozsiała |
rozsiałoby by rozsiało |
rozsialiby by rozsiali rzadziej rozsieliby rzadziej by rozsieli |
rozsiałyby by rozsiały |
bezosobnik: rozsiano by
bezokolicznik: rozsiać
imiesłów przysłówkowy uprzedni:
rozsiawszy
gerundium: rozsianie
rodzaj gramatyczny: dk
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| M. | rozsianie |
rozsiania |
| D. | rozsiania |
rozsiań |
| C. | rozsianiu |
rozsianiom |
| B. | rozsianie |
rozsiania |
| N. | rozsianiem |
rozsianiami |
| Ms. | rozsianiu |
rozsianiach |
| W. | rozsianie |
rozsiania |
imiesłów przymiotnikowy bierny: rozsiany
| liczba pojedyncza | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
| M. | rozsiany |
rozsiany |
rozsiany |
rozsiane |
rozsiana |
| D. | rozsianego |
rozsianego |
rozsianego |
rozsianego |
rozsianej |
| C. | rozsianemu |
rozsianemu |
rozsianemu |
rozsianemu |
rozsianej |
| B. | rozsianego |
rozsianego |
rozsiany |
rozsiane |
rozsianą |
| N. | rozsianym |
rozsianym |
rozsianym |
rozsianym |
rozsianą |
| Ms. | rozsianym |
rozsianym |
rozsianym |
rozsianym |
rozsianej |
| liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|
| p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
| M. | rozsiani |
rozsiani |
rozsiane |
rozsiane |
| D. | rozsianych |
rozsianych |
rozsianych |
rozsianych |
| C. | rozsianym |
rozsianym |
rozsianym |
rozsianym |
| B. | rozsianych |
rozsianych |
rozsianych |
rozsiane |
| N. | rozsianymi |
rozsianymi |
rozsianymi |
rozsianymi |
| Ms. | rozsianych |
rozsianych |
rozsianych |
rozsianych |
odpowiednik aspektowy: rozsiewać
Składnia
|
|
+ | rozsiać | + |
CO +
(GDZIE)
|
3. plotki
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Zasady współżycia społecznego stosunki, grupy i organizacje społeczne
Relacje znaczeniowe
| hiperonimy: | rozpowszechnić |
Połączenia
- rozsiać informacje, plotki, pogłoski, wieści
Cytaty
|
Przed prawyborami w tym konserwatywnym stanie sztab Busha rozsiał pogłoskę, że McCain jest homoseksualistą, a jego żona narkomanką. źródło: Internet |
|
|
Marcin Palade zapewnił nas, że sam do wczoraj nie otrzymał żadnej propozycji objęcia tej funkcji. - To plotka rozsiana przez kogoś, kto źle mi życzy - dodaje Palade. źródło: KWSJP: Krzysztof Ogiolda: Polityczne harce wokół Radia Opole, Nowa Trybuna Opolska, 2006 |
|
|
W dobie internetu rozsianie wieści, że oto mamy problem z ocieplaniem się klimatu, to nie problem. Do tego piękna wizualizacja zalanych przez topniejący lód kontynentów i mamy aferę. źródło: Internet |
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: dokonany
Tryb oznajmujący
Czas przyszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| 1 os. |
rozsieję |
rozsiejemy |
|||
| 2 os. |
rozsiejesz |
rozsiejecie |
|||
| 3 os. |
rozsieje |
rozsieją |
|||
Czas przeszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
rozsiałem +(e)m rozsiał |
rozsiałam +(e)m rozsiała |
rozsiałom +(e)m rozsiało |
rozsialiśmy +(e)śmy rozsiali rzadziej rozsieliśmy rzadziej +(e)śmy rozsieli |
rozsiałyśmy +(e)śmy rozsiały |
| 2 os. |
rozsiałeś +(e)ś rozsiał |
rozsiałaś +(e)ś rozsiała |
rozsiałoś +(e)ś rozsiało |
rozsialiście +(e)ście rozsiali rzadziej rozsieliście rzadziej +(e)ście rozsieli |
rozsiałyście +(e)ście rozsiały |
| 3 os. |
rozsiał |
rozsiała |
rozsiało |
rozsiali rzadziej rozsieli |
rozsiały |
bezosobnik: rozsiano
Tryb rozkazujący
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| 1 os. |
rozsiejmy |
|
| 2 os. |
rozsiej |
rozsiejcie |
Tryb warunkowy
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
rozsiałbym bym rozsiał |
rozsiałabym bym rozsiała |
rozsiałobym bym rozsiało |
rozsialibyśmy byśmy rozsiali rzadziej rozsielibyśmy rzadziej byśmy rozsieli |
rozsiałybyśmy byśmy rozsiały |
| 2 os. |
rozsiałbyś byś rozsiał |
rozsiałabyś byś rozsiała |
rozsiałobyś byś rozsiało |
rozsialibyście byście rozsiali rzadziej rozsielibyście rzadziej byście rozsieli |
rozsiałybyście byście rozsiały |
| 3 os. |
rozsiałby by rozsiał |
rozsiałaby by rozsiała |
rozsiałoby by rozsiało |
rozsialiby by rozsiali rzadziej rozsieliby rzadziej by rozsieli |
rozsiałyby by rozsiały |
bezosobnik: rozsiano by
bezokolicznik: rozsiać
imiesłów przysłówkowy uprzedni:
rozsiawszy
gerundium: rozsianie
rodzaj gramatyczny: dk
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| M. | rozsianie |
rozsiania |
| D. | rozsiania |
rozsiań |
| C. | rozsianiu |
rozsianiom |
| B. | rozsianie |
rozsiania |
| N. | rozsianiem |
rozsianiami |
| Ms. | rozsianiu |
rozsianiach |
| W. | rozsianie |
rozsiania |
imiesłów przymiotnikowy bierny: rozsiany
| liczba pojedyncza | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
| M. | rozsiany |
rozsiany |
rozsiany |
rozsiane |
rozsiana |
| D. | rozsianego |
rozsianego |
rozsianego |
rozsianego |
rozsianej |
| C. | rozsianemu |
rozsianemu |
rozsianemu |
rozsianemu |
rozsianej |
| B. | rozsianego |
rozsianego |
rozsiany |
rozsiane |
rozsianą |
| N. | rozsianym |
rozsianym |
rozsianym |
rozsianym |
rozsianą |
| Ms. | rozsianym |
rozsianym |
rozsianym |
rozsianym |
rozsianej |
| liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|
| p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
| M. | rozsiani |
rozsiani |
rozsiane |
rozsiane |
| D. | rozsianych |
rozsianych |
rozsianych |
rozsianych |
| C. | rozsianym |
rozsianym |
rozsianym |
rozsianym |
| B. | rozsianych |
rozsianych |
rozsianych |
rozsiane |
| N. | rozsianymi |
rozsianymi |
rozsianymi |
rozsianymi |
| Ms. | rozsianych |
rozsianych |
rozsianych |
rozsianych |
odpowiednik aspektowy: rozsiewać
Składnia
| Rzosobowy | + | rozsiać | + |
CO
|
4. budynki, ludzi
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości przestrzeni ułożenie względem siebie
Relacje znaczeniowe
| hiperonimy: | rozprzestrzenić |
Połączenia
- rozsiani gdzieś emigranci, Polacy; rozsiane gdzieś informacje; środowiska; chatki, cmentarze, budynki, gniazda
- rozsiać na jakimś terenie
- rozsiać po kraju, po mieście, po okolicy, po Polsce, po świecie, po wyspie
Cytaty
|
Największe skupiska więzionych znajdowały się w obozach pracy rozsianych po całej Syberii, w okolicach Oceanu Lodowatego i na dalekiej Ukrainie. źródło: KWSJP: Alicja Dybkowska, Jan Żaryn, Małgorzata Żaryn: Polskie dzieje od czasów najdawniejszych do współczesności, 1994 |
|
|
Na uroczystość do Racławic zostali zaproszeni absolwenci szkół z obszaru gminy, których los rozsiał po świecie. źródło: NKJP: (WOJ): Imię Kościuszki dla gimnazjum, Dziennik Polski, 2000-11-09 |
|
|
Nareszcie zawitały do nas drozdy […]. Trochę mniejsze od kosa, brązowe z jasnym brzuchem, na którym gęsto rozsiane są ciemne plamki. źródło: NKJP: Zwiastuny wiosny, Dziennik Polski, 2003-04-09 |
|
|
Nie wątpił, że uda mu się znaleźć zabójcę młodego Smykały. Jak w tylu już sprawach, ślady były rozsiane wszędzie. źródło: KWSJP: Tomasz Klarecki, Izabela Smolarek: Wilk... i śmierć bankiera, 2006 |
|
|
Szczególny interes czytelnika polskiego budzą licznie rozsiane w jego wspomnieniach dygresje o Polakach i osobach polskiego pochodzenia. źródło: KJ PWN: Stolica, 1962, nr 10 |
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: dokonany
Tryb oznajmujący
Czas przyszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| 1 os. |
rozsieję |
rozsiejemy |
|||
| 2 os. |
rozsiejesz |
rozsiejecie |
|||
| 3 os. |
rozsieje |
rozsieją |
|||
Czas przeszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
rozsiałem +(e)m rozsiał |
rozsiałam +(e)m rozsiała |
rozsiałom +(e)m rozsiało |
rozsialiśmy +(e)śmy rozsiali rzadziej rozsieliśmy rzadziej +(e)śmy rozsieli |
rozsiałyśmy +(e)śmy rozsiały |
| 2 os. |
rozsiałeś +(e)ś rozsiał |
rozsiałaś +(e)ś rozsiała |
rozsiałoś +(e)ś rozsiało |
rozsialiście +(e)ście rozsiali rzadziej rozsieliście rzadziej +(e)ście rozsieli |
rozsiałyście +(e)ście rozsiały |
| 3 os. |
rozsiał |
rozsiała |
rozsiało |
rozsiali rzadziej rozsieli |
rozsiały |
bezosobnik: rozsiano
Tryb rozkazujący
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| 1 os. |
rozsiejmy |
|
| 2 os. |
rozsiej |
rozsiejcie |
Tryb warunkowy
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
rozsiałbym bym rozsiał |
rozsiałabym bym rozsiała |
rozsiałobym bym rozsiało |
rozsialibyśmy byśmy rozsiali rzadziej rozsielibyśmy rzadziej byśmy rozsieli |
rozsiałybyśmy byśmy rozsiały |
| 2 os. |
rozsiałbyś byś rozsiał |
rozsiałabyś byś rozsiała |
rozsiałobyś byś rozsiało |
rozsialibyście byście rozsiali rzadziej rozsielibyście rzadziej byście rozsieli |
rozsiałybyście byście rozsiały |
| 3 os. |
rozsiałby by rozsiał |
rozsiałaby by rozsiała |
rozsiałoby by rozsiało |
rozsialiby by rozsiali rzadziej rozsieliby rzadziej by rozsieli |
rozsiałyby by rozsiały |
bezosobnik: rozsiano by
bezokolicznik: rozsiać
imiesłów przysłówkowy uprzedni:
rozsiawszy
gerundium: rozsianie
rodzaj gramatyczny: dk
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| M. | rozsianie |
rozsiania |
| D. | rozsiania |
rozsiań |
| C. | rozsianiu |
rozsianiom |
| B. | rozsianie |
rozsiania |
| N. | rozsianiem |
rozsianiami |
| Ms. | rozsianiu |
rozsianiach |
| W. | rozsianie |
rozsiania |
imiesłów przymiotnikowy bierny: rozsiany
| liczba pojedyncza | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
| M. | rozsiany |
rozsiany |
rozsiany |
rozsiane |
rozsiana |
| D. | rozsianego |
rozsianego |
rozsianego |
rozsianego |
rozsianej |
| C. | rozsianemu |
rozsianemu |
rozsianemu |
rozsianemu |
rozsianej |
| B. | rozsianego |
rozsianego |
rozsiany |
rozsiane |
rozsianą |
| N. | rozsianym |
rozsianym |
rozsianym |
rozsianym |
rozsianą |
| Ms. | rozsianym |
rozsianym |
rozsianym |
rozsianym |
rozsianej |
| liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|
| p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
| M. | rozsiani |
rozsiani |
rozsiane |
rozsiane |
| D. | rozsianych |
rozsianych |
rozsianych |
rozsianych |
| C. | rozsianym |
rozsianym |
rozsianym |
rozsianym |
| B. | rozsianych |
rozsianych |
rozsianych |
rozsiane |
| N. | rozsianymi |
rozsianymi |
rozsianymi |
rozsianymi |
| Ms. | rozsianych |
rozsianych |
rozsianych |
rozsianych |
Inne uwagi
zwykle imb
Składnia
|
|
+ | rozsiać | + |
KOGO/CO +
GDZIE
|