Chronologizacja
Pochodzenie
Kalka ang. pressure, fr. pression, niem. Druck. Zob. ciskać.
1. wielkość fizyczna
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii
Połączenia
- duże, nadmierne, ogromne, olbrzymie, potężne, wysokie; małe, niewielkie, niskie, słabe, ujemne; normalne, odpowiednie, stałe, średnie, właściwe; dopuszczalne, maksymalne, minimalne; wewnętrzne, zewnętrzne ciśnienie; ciśnienie akustyczne, atmosferyczne, barometryczne, cząstkowe, efektywne, hydrostatyczne, osmotyczne, parcjalne, robocze, statyczne
- ciśnienie cieczy, lodu, oleju, paliwa, pary wodnej, płynu, wody, wtrysku; gazu, powietrza, tlenu, wdechu; atmosfery
- ciśnienie na zaworze; ciśnienie w cylindrze, w hydrancie, w kranach, w rurach, w wodociągu; w kołach, w ogumieniu, w oponach; w kabinie; w obwodzie, w przewodzie, w sieci, w jakimś układzie
- ciśnienie i gęstość, ciśnienie i objętość, ciśnienie i temperatura, ciśnienie i wilgotność
- gradient, jednostka, wartość, wielkość; poziom, wysokość; spadek, skok, wzrost; wahania, zmiana; redukcja, regulacja; kontrola, pomiar; fala, przebieg; czujnik, reduktor ciśnienia; rozkład, różnica ciśnień
- wytrzymałość na ciśnienie
- ciecz, lód, płyny, woda; gaz, powietrze; filtracja pod ciśnieniem
- odporny na ciśnienie
- ciśnienie rośnie, wzrasta; obniża się, spada; zmienia się
- poddany ciśnieniu
- utrzymać, wytrzymać, wywierać ciśnienie
- działać, pracować, znajdować się; wtłoczyć coś, wypompować coś pod ciśnieniem
Cytaty
|
Zazwyczaj wysokie ciśnienie atmosferyczne występujące nad środkową częścią Oceanu Spokojnego i w rejonie wybrzeża Ameryki Południowej jest przyczyną występowania pogody suchej i słonecznej [...]. źródło: NKJP: Alojzy Woś: Meteorologia dla geografów, 1997 |
|
|
Obiad dogotowuje się na wolnym gazie o ciśnieniu nie odbiegającym od normy. źródło: NKJP: Zbigniew Kruszyński: Na lądach i morzach: opisy i opowiadania, 1999 |
|
|
Warzywa gotujemy pod ciśnieniem (w szybkowarze) wtedy, gdy zależy nam, aby skrócić czas ich gotowania [...]. źródło: NKJP: Stanisława Olko: Makrobiotyka w polskiej kuchni czyli Powrót do dawnego naturalnego sposobu odżywiania, 1994 |
|
|
[...] firma zobowiązała się sporządzić komputerową symulację rozkładu ciśnień w sieci wodno-ściekowej, co przyczyni się do zmniejszenia jej awaryjności. źródło: NKJP: W skrócie - powiat raciborski, Nowiny Raciborskie, 2003-08-27 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: n2
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | ciśnienie |
ciśnienia |
|
| D. | ciśnienia |
ciśnień |
|
| C. | ciśnieniu |
ciśnieniom |
|
| B. | ciśnienie |
ciśnienia |
|
| N. | ciśnieniem |
ciśnieniami |
|
| Ms. | ciśnieniu |
ciśnieniach |
|
| W. | ciśnienie |
ciśnienia |
2. u człowieka
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Budowa i funkcjonowanie ciała ludzkiego czynności i stany fizjologiczne
Połączenia
- podwyższone, wysokie, zwiększone; niskie; normalne, prawidłowe, średnie ciśnienie; ciśnienie płucne, śródczaszkowe, śródgałkowe, tętnicze, wewnątrzgałkowe, żylne; rozkurczowe, skurczowe
- ciśnienie pacjenta; krwi
- ciśnienie w drogach oddechowych, w gałce ocznej, w naczyniach, w oku, w tętnicy, w uszach, w żyłach; w krążeniu
- ciśnienie i poziom cukru, ciśnienie i tętno; cholesterol i ciśnienie
- poziom; skok, spadek, wzrost; wahania; regulacja; kontrola, pomiar ciśnienia
- leki na ciśnienie
- kłopoty, problemy z ciśnieniem
- ciśnienie podnosi się, podskoczyło, podwyższa się, rośnie, wzrasta; spada; skacze
- mierzyć, zmierzyć; kontrolować, sprawdzać, zbadać; obniżyć/obniżać, podnosić, podwyższyć/podwyższać, zmniejszyć, zwiększyć/zwiększać; regulować ciśnienie; monitorowanie, wyrównanie ciśnienia
Cytaty
|
Zmierzył mi ciśnienie, jeszcze chwilę trzymał przegub mojej ręki, a potem zbadał także mojego męża. źródło: NKJP: Halina Poświatowska: Opowieść dla przyjaciela, 1990 |
|
|
Lekarze tłumaczą, że skłonność do wczesnego wstawania mają ludzie o podwyższonym ciśnieniu krwi i na odwrót - nocne marki powinny mieć niskie ciśnienie. źródło: NKJP: Krzysztof Zanussi: Czasem słucham rapowców, Polityka, 2003-10-18 |
|
|
W przebiegu fizjologicznego cyklu u kobiet z prawidłowym ciśnieniem tętniczym krwi obserwuje się spadek ciśnienia skurczowego i rozkurczowego w fazie przedowulacyjnej. źródło: NKJP: Marek Pawlikowski: Leczenie hormonami i pochodnymi hormonów, 1996 |
|
|
Mamy pacjentów chorych na jaskrę z niskim ciśnieniem wewnątrzgałkowym, a spotykamy się też z ludźmi, którzy trafiają do nas z bardzo wysokim ciśnieniem w gałce ocznej, które jednak nie spowodowało uszkodzeń i jaskry [...]. źródło: NKJP: (EB): Hasło to za mało, Dziennik Polski, 2001-02-28 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: n2
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | ciśnienie |
ciśnienia |
|
| D. | ciśnienia |
ciśnień |
|
| C. | ciśnieniu |
ciśnieniom |
|
| B. | ciśnienie |
ciśnienia |
|
| N. | ciśnieniem |
ciśnieniami |
|
| Ms. | ciśnieniu |
ciśnieniach |
|
| W. | ciśnienie |
ciśnienia |
Inne uwagi
Zwykle lp
3. presja
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Relacje międzyludzkie określenia relacji międzyludzkich
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia
Połączenia
- straszne, wielkie ciśnienie; ciśnienie psychiczne, społeczne
- ciśnienie czasu, historii, oczekiwań, wydarzeń
- poddany ciśnieniu
- wytrzymać, wywierać ciśnienie
- znajdować się pod ciśnieniem
Cytaty
|
Nie dosyć, że jest ogólnym faworytem, to jeszcze spadnie na niego ciśnienie oczekiwań, ambicji miejscowej publiczności. źródło: NKJP: Piotr Czostkiewicz: Włoski Calimero, Gazeta Wyborcza, 1992-09-02 |
|
|
Dyrektor baletu złożył dymisję z przyczyn politycznych, Joan też odeszła, nie mogąc wytrzymać ciśnienia. źródło: NKJP: Daniel Passent: Choroba dyplomatyczna, 2002 |
|
|
Ucisk niemczyzny w byłym zaborze pruskim wydobył z Polaków wiele cennych cech, które choć powstały pod ciśnieniem obcego ducha i obcej kultury, są dziś rdzennie polskie. źródło: NKJP: Juliusz Mieroszewski: Finał klasycznej Europy, 1997 |
|
|
[...] zmieniające się mody i wpływ marszandów są tak silne, że zniewala to mniej doświadczonych. Zawsze wydawało mi się, że autentyczny artysta jest w stanie oprzeć się takiemu ciśnieniu... źródło: NKJP: Barbara Ziembicka: Najprostszą drogą: rozmowy z artystami, 1998 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: n2
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | ciśnienie |
ciśnienia |
|
| D. | ciśnienia |
ciśnień |
|
| C. | ciśnieniu |
ciśnieniom |
|
| B. | ciśnienie |
ciśnienia |
|
| N. | ciśnieniem |
ciśnieniami |
|
| Ms. | ciśnieniu |
ciśnieniach |
|
| W. | ciśnienie |
ciśnienia |
Inne uwagi
Zwykle lp