UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

umywać

Chronologizacja

2 połowa XV w., SStp

Pochodzenie

Zob. myć

Definicja

daw. 
usuwać brud przy użyciu wody,często też dodatkowych środków

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Praca rodzaje pracy

Relacje znaczeniowe

synonimy:  myć, obmywać, wymywać
hiperonimy:  czyścić

Połączenia

  • umywać nogi

Cytaty

Żona umywać musi nogi mężowi i domownikom.

źródło: KWSJP: Franciszek Fenikowski: Długie morze, 1963

Triduum Paschalne jest najważniejszym momentem spotkania z Chrystusem, który umywa apostołom nogi w Wielki Czwartek, co jest zachętą do służby drugiemu człowiekowi.

źródło: KWSJP: W czwartek początek Triduum Paschalnego, Głos Szczeciński, 2006

Dlatego w skład ceremonii wielkoczwartkowych wchodzi obrzęd umywania nóg przed wieczerzą liturgiczną.

źródło: KWSJP: Tomasz Pawłowski: Przewodnik dla zniechęconych spowiedzią i mszą św., 1984

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. umywam
umywamy
2 os. umywasz
umywacie
3 os. umywa
umywają

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. umywałem
+(e)m umywał
umywałam
+(e)m umywała
umywałom
+(e)m umywało
umywaliśmy
+(e)śmy umywali
umywałyśmy
+(e)śmy umywały
2 os. umywałeś
+(e)ś umywał
umywałaś
+(e)ś umywała
umywałoś
+(e)ś umywało
umywaliście
+(e)ście umywali
umywałyście
+(e)ście umywały
3 os. umywał
umywała
umywało
umywali
umywały

bezosobnik: umywano

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. będę umywał
będę umywać
będę umywała
będę umywać
będę umywało
będę umywać
będziemy umywali
będziemy umywać
będziemy umywały
będziemy umywać
2 os. będziesz umywał
będziesz umywać
będziesz umywała
będziesz umywać
będziesz umywało
będziesz umywać
będziecie umywali
będziecie umywać
będziecie umywały
będziecie umywać
3 os. będzie umywał
będzie umywać
będzie umywała
będzie umywać
będzie umywało
będzie umywać
będą umywali
będą umywać
będą umywały
będą umywać

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. umywajmy
2 os. umywaj
umywajcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. umywałbym
bym umywał
umywałabym
bym umywała
umywałobym
bym umywało
umywalibyśmy
byśmy umywali
umywałybyśmy
byśmy umywały
2 os. umywałbyś
byś umywał
umywałabyś
byś umywała
umywałobyś
byś umywało
umywalibyście
byście umywali
umywałybyście
byście umywały
3 os. umywałby
by umywał
umywałaby
by umywała
umywałoby
by umywało
umywaliby
by umywali
umywałyby
by umywały

bezosobnik: umywano by

bezokolicznik: umywać

imiesłów przysłówkowy współczesny: umywając

gerundium: umywanie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. umywanie
umywania
D. umywania
umywań
C. umywaniu
umywaniom
B. umywanie
umywania
N. umywaniem
umywaniami
Ms. umywaniu
umywaniach
W. umywanie
umywania

imiesłów przymiotnikowy czynny: umywający

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. umywający
umywający
umywający
umywające
umywająca
D. umywającego
umywającego
umywającego
umywającego
umywającej
C. umywającemu
umywającemu
umywającemu
umywającemu
umywającej
B. umywającego
umywającego
umywający
umywające
umywającą
N. umywającym
umywającym
umywającym
umywającym
umywającą
Ms. umywającym
umywającym
umywającym
umywającym
umywającej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. umywający
umywający
umywające
umywające
D. umywających
umywających
umywających
umywających
C. umywającym
umywającym
umywającym
umywającym
B. umywających
umywających
umywających
umywające
N. umywającymi
umywającymi
umywającymi
umywającymi
Ms. umywających
umywających
umywających
umywających

imiesłów przymiotnikowy bierny: umywany

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. umywany
umywany
umywany
umywane
umywana
D. umywanego
umywanego
umywanego
umywanego
umywanej
C. umywanemu
umywanemu
umywanemu
umywanemu
umywanej
B. umywanego
umywanego
umywany
umywane
umywaną
N. umywanym
umywanym
umywanym
umywanym
umywaną
Ms. umywanym
umywanym
umywanym
umywanym
umywanej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. umywani
umywani
umywane
umywane
D. umywanych
umywanych
umywanych
umywanych
C. umywanym
umywanym
umywanym
umywanym
B. umywanych
umywanych
umywanych
umywane
N. umywanymi
umywanymi
umywanymi
umywanymi
Ms. umywanych
umywanych
umywanych
umywanych

odpowiednik aspektowy: umyć

Składnia

Rzosobowy + umywać +
(KOMU) + CO

Frazeologizmy

ktoś umywa ręce
Data ostatniej modyfikacji: 28.10.2025
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj